Σημαντικά ευρήματα στα αρχαία λιμάνια της Ζέας και της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο) έφερε στο φως έρευνα του Δανέζικου Ινστιτούτου υπό την εποπτεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων για τα έτη 2010-2012.
Ειδικότερα στο αρχαίο λιμάνι της Μουνιχίας ανασκάφηκαν τα κατάλοιπα έξι νεώσοικων που χρονολογούνται στα τέλη του 6ου -αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.
Οι νεώσοικοι εκτείνονται σε απόσταση περίπου 35 μέτρων από τη σημερινή ακτογραμμή και βρίσκονται σε βάθος μεγαλύτερο των 2 μέτρων. Το πλάτος τους, που αγγίζει τα 6,2 μέτρα, τα καθιστά μνημειώδη τόσο σε μέγεθος όσο και κατασκευαστικά. Ο πλευρικός τοίχος αποκαλύφθηκε σε μήκος 10,3 μέτρων και πλάτος 1,6 μέτρων. Οι κιονοστοιχίες συνεχίζουν σε απόσταση 27,2 μέτρων και η κάθε βάση κίονα έχει διαστάσεις 1,6 x 1.6 μέτρα. Οι νεώσοικοι κατασκευάστηκαν κατά τα πρώιμα χρόνια του δημοκρατικού πολιτεύματος της Αθήνας και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πιθανότητα ορισμένες από τις τριήρεις που πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας εναντίον των Περσών το 480 π.Χ. καθώς και εκείνες που ανήκαν στη Δηλιακή Συμμαχία να στεγάζονταν σε αυτούς τους νεώσοικους.
Στο αρχαίο λιμάνι της Ζέας ανασκάφηκαν τα κατάλοιπα επτά μη στεγασμένων νεωλκείων (slipways), πλάτους περίπου 8 μέτρων έκαστο.
Αποτελούσαν κατά πάσα πιθανότητα χώρους για την αποθήκευση μεγαλυτέρων πολεμικών πλοίων (πεντήρεις). Αυτά τα επιβλητικά πολεμικά πλοία, τα οποία υπολογίζεται πως είχαν μήκος περίπου 45 μέτρων και πλήρωμα 377 ανδρών, εισήχθησαν στο Αθηναϊκό ναυτικό περίπου στα 320 π.Χ, στην αυγή της χρυσής εποχής του.
Επιμέλεια: Μυρτώ Τσάβαλου
