Του Νότη Ανανιάδη
Για δεύτερη συνεχόμενη Παρασκευή αρκετός κόσμος βρέθηκε στους κήπους της Τερψιθέας για να παρακολουθήσει την προβολή της ταινίας «Ακαδημία Πλάτωνος» σε ένα αυτοσχέδιο υπαίθριο κινηματογράφο που στήνεται εκεί. Στο πλαίσιο, φυσικά, της πρωτοβουλίας που έχουν αναλάβει οι «Φίλοι των κήπων της Τερψιθέας» να σωθεί αυτός ο ελάχιστος και από τους τελευταίους πνεύμονες πρασίνου του Πειραιά.
Μέχρι εδώ όλα καλά. Όμως και τις καλύτερες προθέσεις τις προδίδει πολλές φορές η τακτική που ακολουθεί κανείς για την επίτευξη του τελικού στόχου. Και στο επίπεδο της τακτικής αρχίζουν τα προβλήματα. Μας είπε την Παρασκευή το βράδυ εισαγωγικά ο επικεφαλής των «Φίλων» ότι δεν θέλουν να γίνει εκεί σινεμά (δικαιώνοντας την αρχική σχετική μου πρόβλεψη μέσα στο καλοκαίρι, την οποία αφελώς απέσυρα μετά την πρωτοβουλία τους να οργανώσουν εκεί προβολή την περασμένη εβδομάδα), αλλά να σωθεί ο κήπος. Να σωθεί, αλλά πως;
Το στοίχημα, όπως με όλους τους δημόσιους χώρους είναι βέβαια η λειτουργικότητα τους. Έχεις κάτι να κάνεις; Πηγαίνεις. Δεν έχεις; Τους ξεχνάς και ρημάζουν. Τον κήπο της Τερψιθέας δεν τον θέλει ο Πειραιάς κι ιδίως οι κάτοικοι του κέντρου, μόνο για να τον θαυμάζουν και να τον απολαμβάνουν από τα μπαλκόνια τους οι (σχετικά προνομιούχοι) περίοικοι. Μοιραία θα ξαναπέσει στην απαξίωση αν μείνει έτσι, όσο κι αν ποτίζεται, όσο κι αν τα πρεζόνια τον εγκατέλειψαν (;) μετά την απομάκρυνση του ΟΚΑΝΑ από την περιοχή. Ο κήπος δεν είναι αξιοθέατο – τουλάχιστον δεν είναι μόνο αξιοθέατο. Πρέπει να λειτουργεί ο χώρος και για τους πολίτες. ιδίως δε τους πολίτες του Πειραιά που δεν έχουν καμιά σοβαρή κουλτούρα απόλαυσης δημόσιων κήπων (που δεν έχουν) ή και ανοιχτών χώρων, ακόμη και παιδικών χαρών. Αυτή είναι η πραγματικότητα, μας αρέσει ή όχι. Ρίξτε μια ματιά στον υπέροχο ανοικτό χώρο μπροστά στο Ναυτικό Μουσείο στη Φρεαττύδα. Ρίξτε μια ματιά και στις καφετέριες τριγύρω την ίδια ώρα. Παρά την κρίση και τις τιμές που παραμένουν στα ύψη εκεί γύρω αν κάνετε ποσοτική σύγκριση του πόσοι προτιμούν τον ανοικτό χώρο σε σχέση με τις καφετέριες θα απογοητευθείτε. Ή απλώς θα αντιληφθείτε την πραγματικότητα. Ευτυχώς εκεί οι δύο επιλογές συνυπάρχουν αρμονικά, οπότε δεν τίθεται ζήτημα για τον χώρο. Πίσω στην Τερψιθέα όμως; Πηγαίνετε ένα Σάββατο μεσημέρι. Το μπαράκι και το εστιατόριο επί της πλ. Παλαιολόγου , δίπλα στον κήπο κατάμεστα, ο κήπος άδειος. Το πολύ –πολύ κάνα δυο πιτσιρίκια να παίζουν μέχρι να ετοιμαστεί η παραγγελία των γονιών τους. Αυτό αρχίζουν να αντιλαμβάνονται και κάποιοι από τους «Φίλους» που πρότειναν , όπως πληροφορήθηκα, σε έναν από τους δύο επιχειρηματίες μήπως θα ήθελε να στηρίξουν πιθανό αίτημα του στο δήμο να αναπτύξει κάποια τραπεζοκαθίσματα μέσα στον κήπο !
Θα ήταν αδιανόητο για τους ίδιους μια τέτοια σκέψη και φαντάζομαι ότι δεν εκφράζει την πλειοψηφία των «Φίλων», είναι όμως ενδεικτική του γεγονότος πως λίγο – λίγο η λογική προχωράει. όμως δεν καταλαβαίνω με ποια λογική φλερτάρουν ακόμη και με μια τέτοια ιδέα, όταν αρνούνται την ιδέα οργάνωσης και λειτουργίας εκεί ενός «κανονικού» θερινού σινεμά με ελαφριά κατασκευή, μια μεγαλύτερη οθόνη και αξιοπρεπή μικροφωνική. «Κανονικό» ώστε να μην κινδυνεύει η πρωτοβουλία να «εκφυλιστεί», όπως συχνά συμβαίνει με τέτοιες κατά κανόνα συμβολικές – παραδειγματικές πρωτοβουλίες. Που αντλούν τη δυναμική τους από την κουλτούρα της δεκαετίας του ’80 (ακόμη κι η ΕΚΙΤΕΠ κι η Κινηματογραφική Λέσχη δεν άντεξαν αργότερα), αλλά είναι βέβαιο ότι έχουν ημερομηνία «εκτόνωσης». Όμως και το επόμενο καλοκαίρι ο κήπος πρέπει να λειτουργεί. Μια ελαφρά κατασκευή θερινού «κανονικού» κινηματογράφου, επιμένω, πως μπορεί να συμβάλει στη λειτουργικότητα, άρα διάσωση κι ανάδειξη του κήπου. Ίσως ακόμη χρειάζονται και σχεδιαστικές παρεμβάσεις (κάποιος έκανε λόγο για δυο σκάλες διαγωνίως ώστε όσοι ανεβοκατεβαίνουν τις καθημερινές από τα δικαστήρια και το λιμάνι προς το κέντρο να διευκολύνονται να διασχίζουν τον κήπο, δίνοντας του έτσι ζωή). Είμαι βέβαιος πως ιδέες μπορούν πολλές να υπάρξουν (δεν λείπουν άλλωστε οι αρχιτέκτονες, αλλά και οι πολίτες γνώστες του χώρου) και πως η δημοτική αρχή μπορεί να πιεστεί και να πειστεί να υποστηρίξει τέτοιες λύσεις.
Αλλιώς , φοβάμαι, μια ακόμη καλή πρωτοβουλία, κινδυνεύει λόγω λανθασμένης τακτικής να χάσει τον στόχο.