Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. Σεραφείμ εγκαινίασαν, σε μια λαμπρή εκδήλωση στο νεοκλασικό κτήριο της Κανθάρου, την έκθεση βυζαντινής αγιογραφίας: «από τη Γέννηση του Ιησού στο Πάθος και στην Ανάσταση». Την τελετή πλαισίωσε η βυζαντινή χορωδία που έψαλλε βυζαντινούς ύμνους.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση των εγκαινίων ο Δήμαρχος κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Πάντα αυτός ο λαός στις δύσκολες στιγμές έστρεφε τα μάτια τόσο προς τα πάνω στον ουρανό όσο και προς τα μέσα του στην ψυχή του. Ζητώντας από τη μια έλεος και βοήθεια από το Θεό και από την άλλη αναγνώριζε τα δικά του λάθη».
«Στις δύσκολες στιγμές όμως στα χαρακώματα, δεν υπάρχουν άθεοι. Όλοι αυτοί οι επιτήδειοι που πάσχουν από ιδεολογική αγκύλωση που θεωρούν μοντέρνο το να δηλώνεις άθεος όταν βρεθούν στα χαρακώματα, όταν το παιδί τους είναι άρρωστο, όταν οι ίδιοι κινδυνεύουν στρέφουν το βλέμμα τους προς τα πάνω και λένε: «Θεέ μου, βοήθα Παναγιά μου»
Με αυτή τη μοναδική σχέση με τα θεία γαλουχήθηκε ο ελληνισμός στο διάβα της ιστορικής του πορείας. Εξάλλου όλοι οι μεγάλοι εθνικοαπελευθερωτικοί μας αγώνες έγιναν «για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την ελευθερία»
«Η Ορθοδοξία ήταν και είναι το μεγάλο στήριγμα του λαού μας. Γι΄ αυτό η Έκθεση που σήμερα εγκαινιάζουμε έχει για μένα πολλαπλή σημασία και πολλαπλές αναφορές. Σε μια εποχή μάλιστα που κάποιοι, οι ισχυροί θα έλεγα, έχουν θεοποιήσει το χρήμα, τέτοιες εκθέσεις μας βοηθούν όλους να νοηματοδοτήσουμε από την αρχή τη ζωή μας.
Και θέλω πραγματικά να ευχαριστήσω τον φωτισμένο, τον αγωνιστή Ιεράρχη μας τον κ.κ. Σεραφείμ γιατί με την παρουσία του στην πόλη μας αλλά και στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δείχνει το δρόμο για να ξεπεράσουμε μια ακόμη κρίση του Ελληνισμού με όπλο μας την πίστη».
«Ξέρω ότι για κάποιους δήθεν προοδευτικούς ο Μητροπολίτης μας, όπως και η Εκκλησία μας, είναι «κόκκινο πανί». Ενοχλούνται γιατί είναι εμπόδιο για την πλήρη επικράτηση τους. Ματαιοπονούν τους λέω και μου έρχεται στη μνήμη μια φράση του αείμνηστου Ευάγγελου Αβέρωφ, σεβαστέ μου Μητροπολίτη που έλεγε: “τις καρυδιές που κάνουν καρύδια πετροβολούν”. Και τον θυμάμαι Σεβασμιώτατε, αυτόν τον άρχοντα της πολιτικής και των γραμμάτων, σε κάθε του αποστολή, σε κάθε του ταξίδι, να ζητάει και να παίρνει μαζί του την εικόνα της Παναγίας».
«Λέω λοιπόν στον εαυτό μου πρώτα, αλλά και σε όλους τους δημότες, ότι είναι ευλογία Θεού να έχει ο Πειραιάς Μητροπολίτη τον Σεραφείμ, έναν κληρικό με ισχυρό ηθικό και πνευματικό εκτόπισμα. Γιατί όπως και να το κάνουμε δεν πιστεύω στο δόγμα: «το ράσο κάνει τον παπά» αντίθετα «ο παπάς κάνει το ράσο». Και νομίζω ότι είναι και μια επανάσταση και όσοι ρασοφόροι τιμούν το ράσο τους θα την κάνουν για να φύγουν εκείνοι που προσβάλλουν το ράσο όταν το φορούν. Έχω πει και το επαναλαμβάνω και σήμερα: κάποιοι οδήγησαν τη χώρα μας στην παρακμή. Κι αυτοί πρέπει να φύγουν για να επιτρέψουν στους άλλους την αναγέννηση του πολιτικού συστήματος».
«Αγαπητοί φίλοι,
Οι Ορθόδοξοι, κρατήσαμε την παράδοση της Εκκλησίας από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα και οι εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων, οι οποίες κοσμούν τους ναούς μας αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο της ταυτότητας και γνώρισμα γνησιότητάς της.
Το μήνυμα της ταπεινότητας που συμβολίζει η Γέννηση του Χριστού μας, η πορεία Του, τα θεία Πάθη και η Ανάσταση και Λύτρωση διαπνέονται από έναν βαθύτατο ανθρωπισμό.
Έναν ανθρωπισμό και μια αγάπη που λείπει σήμερα από τον κόσμο μας, στον οποίο κυριαρχούν τα μικρά και μεγάλα “εγώ”.
«H βαθύτερη μελέτη των ανθρωπίνων πραγμάτων δείχνει ότι ειδικά σήμερα έχουμε επιτακτική ανάγκη από μια αναστύλωση του ανθρώπινου προσώπου, την απελευθέρωσή του, από την τυραννία του εγωκεντρικού αυτοεγκλωβισμού του και το άνοιγμά του στην εκρηκτική ελευθερία των εικόνων της αγάπης, που θέλουν τον άνθρωπο κατά χάρη θεό. Αυτό είναι, σε τελευταία ανάλυση, το επαναστατικό μήνυμα της Εκκλησίας».
«Θέλω να ευχαριστήσω, όλους όσους βοήθησαν να κάνουμε πράξη αυτήν την έκθεση. Τους φωτισμένους αγιογράφους μας. Τους εκλεκτούς ομιλητές και φυσικά την Ιερά μας Μητρόπολη. Αυτό το Φάρο Πνευματικότητας και Αγάπης. Και επειδή θέλω να αποδίδω τα του «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» θα πω και κάτι άλλο, σε αυτούς που εύκολα ασκούν κριτική. Σήμερα που κάθε μέρα προστίθενται καινούργιοι φτωχοί, καινούργιοι άνεργοι και άστεγοι, υπάρχει η Ιερά Μητρόπολη Πειραιά που σιτίζει 3.000 συνανθρώπους μας. Η Ελλάδα είναι ορθόδοξη και θα παραμείνει Ορθόδοξη».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. Σεραφείμ μιλώντας στην τελετή εγκαινίων της έκθεσης υπογράμμισε ανάμεσα στα άλλα:
«Αισθάνομαι βαθειά συγκίνηση και βαθειά χαρά σήμερα διότι η πόλις μας – αυτό το κόσμημα της Αττικής γης – αυτή η ευλογία του θεού, υψώνεται πάνω από τις αντινομίες του σύγχρονου κόσμου της φθοράς και του θανάτου σε αυτή την επική για άλλη μια φορά πορεία μας προς το Πάσχα, που σημαίνει πέρασμα, από κάθε σαπρό, εφήμερο, πρόσκαιρο, μικρό, κακότροπο, σε ό, τι υψηλό, ωραίο, πνευματικό, αιθέριο και ουσιώδες».
«Αισθάνομαι λοιπόν ιδιαίτερα χαρά στον Δήμο μας δια του εξοχότατου Δημάρχου μας που πραγματοποιεί αυτή την Έκθεση Βυζαντινής Αγιογραφίας. Θα ξεκινήσω με ένα απόφθεγμα της ιστορικής πορείας του κόσμου τούτου: « Όποιος πολεμάει το Θεό τελικά, αν θέλετε μοιραία και αναπόδραστα, καταντάει να πολεμάει και τον άνθρωπο». Αυτή η αλήθεια, η οποία με ένα πιο κομψό τρόπο την διασάλπισε ο Ντοστογιέφσκι λέγοντας ότι «χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται» νομίζω ότι ενάγνως την ακούμε σήμερα, αυτή την εποχή της από καραδοκίας των πάντων, της πεισιθάνατης εκπτώσεως των αξιών, κυρίως της αποδομήσεως του ανθρώπινου προσώπου. Σήμερα το πιο ευτελές πράγμα, το πιο ευτελές ress, του Ρωμαϊκού δικαίου, στην κονίστρα της ζωής είναι το πρόσωπο του ανθρώπου, η πιο φαιδρά και εύκολη λεία για το διεθνές σύστημα και το κατεστημένο της γης αυτής. Είναι λοιπόν, πολύ σημαντικό να κάνουμε όλοι μας μια αναστύλωση του ανθρώπινου προσώπου και αυτή η αναστύλωση ποτέ δεν θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα και ουσιαστικά και οντολογικά, εάν δεν θεωρήσουμε ως πρότυπο το πρόσωπο του Θεανθρώπου. Χωρίς το Θεάνθρωπο, ο άνθρωπος εντάσσεται στο χωροχρόνο της γης, με ένα κοσμοείδωλο φθοράς. Τι θέλετε να στήσουμε ως πρόσωπο; Τις ηδονές του βίου, τα αξιώματα, τον ρέοντα πλούτο, αν θέλετε τα νιάτα μας, την ρώμη μας, την άλκιμη δύναμη μας… όλα αυτά δεν είναι τόσο περαστικά και εφήμερα;»
«Συνεπώς απέναντι στην από καραδοκία του κόσμου τούτου, υψώνεται το πρόσωπο του ανθρώπου, που είναι ανεπανάληπτη αξία. Γιατί ο άνθρωπος όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι: «κόσμος μέγας εν σμικρώ» Και πράγματι. Ποιος άλλος μέσα στο σύμπαν έχει «συνειδέναι» δηλαδή ποιος μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα «ποιος είσαι;» – Κανένας. Όλα αυτά τα δημιουργήματα, σε ένα κόσμο υπερμαθητικής ακρίβειας, δεν έχουν την επίγνωση του εαυτού τους. Μόνο ο άνθρωπος μπορεί να απαντήσει και μόνο ο άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει. Γι΄ αυτό είπε ο Καρτέσιος: «Σκέφτομαι άρα υπάρχω»
«Σήμερα λοιπόν με αυτήν την Βυζαντινή Έκθεση, αναστυλώνομε το ανθρώπινο πρόσωπο. Η παλιά εικονομαχία που βασάνισε το γένος μας αρκετές δεκάδες ετών, πολέμησε το πρόσωπο του ανθρώπου στο πρόσωπο του Θεού. Η σύγχρονη εικονομαχία πολεμά το πρόσωπο του Θεού στο πρόσωπο του ανθρώπου. Γι΄ αυτό λοιπόν, είναι τόσο αναγκαίο, κάθε φορά, η επίγνωση του ποιοι είμαστε, δηλαδή αυτή η υπέρβαση όλων αυτών των πραγμάτων που μας καταπιέζουν και μας απομειώνουν. Και μέσα μας απ΄ αυτή την ουράνια τέχνη, που προσεγγίζει τον αιώνιο Θεό και το Θεάνθρωπο, που για μας έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο μύστης κατά χάριν, νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε έναν τρόπο και ένα δρόμο. Εκφράζω λοιπόν, ως εκπρόσωπος της τοπικής Εκκλησίας μας, την βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου γι΄ αυτή την ωραία ευκαιρία που δίδεται στην πόλη μας και στους δημότες».
Νωρίτερα προλογίζοντας την εκδήλωση εγκαινίων ο Αντιδήμαρχος Δημοσίων και Διεθνών Σχέσεων κ. Νίκος Αμοργιανός τόνισε:
«Ο Δήμος Πειραιά και η Μητρόπολη Πειραιώς σας καλωσορίζουν στην σημερινή Έκθεση Βυζαντινής Αγιογραφίας που συνδιοργανώνουν με σκοπό να γνωρίσουμε από κοντά την Βυζαντινή Τέχνη, αυτή τη «θεία τέχνη» της Βυζαντινής Αγιογραφίας , τις άγιες αυτές ημέρες που διανύουμε. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Μαρκόπουλο τον Διευθυντή της Σχολής Αγιογραφίας της Ιεράς Μητροπόλεως , με τα υπέροχα εκθέματα, αυτές τις υπέροχες εικόνες.
Η Έκθεση αυτή θα διαρκέσει μέχρι την 1η Μαΐου. Να ευχαριστήσουμε την Βυζαντινή χορωδία του πρωτοψάλτη του Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου τον κ. Γαλάτη και βεβαίως να ευχαριστήσουμε και τον καθηγητή της Σχολής Αγιογραφίας της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιά».
Ο Διευθυντής της Σχολής Αγιογραφίας της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς κ. Μαρκόπουλος με την ομιλία του ξενάγησε τους προσκεκλημένους στα εκθέματα και εξήγησε την τεχνοτροπία των έργων της έκθεσης:
«Θα ήθελα να εκφράσω εκ μέρους της Σχολής Αγιογραφίας της Ιεράς Μητροπόλεως τις θερμές ευχαριστίες μου στο Δήμαρχο Πειραιά κ. Βασίλειο Μιχαλολιάκο για τη φιλοξενία σ΄αυτό το θαυμάσιο χώρο. Η έκθεση αυτή είναι το απόσταγμα της ενηλικίωσης μας στο χώρο της τέχνης της αγιογραφίας, η οποία περιλαμβάνει έργα που αγγίζουν όλες τις ιστορικές καλλιτεχνικές στιγμές της ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησιαστικής μας τέχνης. Το ένα και μοναδικό ψηφιδωτό – αντίγραφο από την Πομπηία σηματοδοτεί και μπολιάζει την μετέπειτα εποχή του 2ου και 6ου αιώνα με τα εξαιρετικά ψηφιδωτά στις εκκλησίες του Σινά, της Θεσσαλονίκης, της Ραβένας και της Κύπρου. Κοντά σ΄αυτή την αρχαϊζουσα εποχή υπάρχει μια μικρή εικόνα, που θυμίζει τα έργα της Καστοριάς, της Μιλέσεβα του Κιέβου και του Άραβος της Κύπρου. Υπάρχουν αρκετά έργα με σπουδή επάνω στον Πανσέληνο, που αντιπροσωπεύει τη Μακεδονική Σχολή, στην συνέχεια έργα της Κρητικής Σχολής, με κύριο εκφραστή της τον Θεοφάνη τον Κρήτα. Χωρίς να μένει απ΄ έξω η Επτανησιακή Σχολή σε κάποια μικρά έργα στις προσθήκες, καμωμένα για βιβλία εκκλησιαστικά».
«Η λαϊκή τέχνη δεν απουσιάζει. Σε κάποια έργα βγαλμένα από χέρια κάποιων που αρνούνται να σπουδάσουν ακαδημαϊκά και έντεχνα. Το αποτέλεσμα δηλώνει πάθος, πίστη και πολύ αγάπη. Υπάρχουν εικόνες με Παλαιολόγεια τεχνοτροπία, με στοιχεία ιμπρεσιονιστικά – όρος που προστέθηκε εκ των υστέρων στην ιστορία της τέχνης. Υπάρχει κι ένα μικρό «εικονάκι» της Θεοτόκου με διάθεση εξπρεσιονιστική. Δεν μένει απέξω και η μοντέρνα τέχνη που συνδυάζει το κολλάζ, την κατασκευή με δόση ανάγλυφου, σαν σε επιτύμβια πλάκα, χαρακτηριστικό παράδειγμα πίστης και λατρείας του λαού μας, που αφιερώνει τάματα και παρακαλεί τους αγίους για την υγεία του. Κοντά σε αυτά υπάρχει και η εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που μας δίνει ένα ολόχρυσο φως, αναδυόμενος μέσα από το κεροσκούρο φόντο του».
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν: Ο βουλευτής Α΄ Πειραιά κ. Κωνσταντίνος Κατσαφάδος, ο Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά κ. Στέφανος Χρήστου, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Ιωάννης Ξυπολιάς, ο Επίτιμος Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Παναγιώτης Κουβάτσος, η Αντιδήμαρχος κα Λίτσα Σαρρή, ο Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος κ. Ιωάννης Παππάς, ο ο Γραμματέας του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Ιωάννης Μαστρονικόλας, Δημοτικοί Σύμβουλοι, Ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου κ. Στέλιος Διαμαντίδης, ο Πρόεδρος του ΕΟΤ κ. Μπάλης, ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς κ. Νύφων, εκπρόσωποι της Αστυνομίας της Πυροσβεστικής και του Λιμενικού Σώματος και πολύς κόσμος.
