Οι εξελίξεις στους ελληνικούς λιμένες βρέθηκαν στο επίκεντρο του Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λιμένων (Εuropean Sea Port Organisation), που πραγματοποιήθηκε στο Σοπότ της Πολωνίας με θέμα την χρηματοδότηση των λιμένων και τις επενδύσεις στους Ευρωπαϊκούς λιμένες.
Σε ειδική συνεδρία κατά την διάρκεια της δεύτερης ημέρας των εργασιών με την συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής κ. Θάνου Πάλλη παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν η πρόοδος, αλλά και οι δυστοκίες που έχουν παρουσιασθεί στην διαδικασία αποκρατικοποιήσεων στην Ελλάδα.
Ο κ. Πάλλης τόνισε ότι προτεραιότητα της ΓΓΛΛΠ αποτελεί η οριστικοποίηση της πρότασης για παραχωρήσεις τερματικών σταθμών με διαδικασίες που εξασφαλίζουν τον ανταγωνισμό, τις επενδύσεις, και την ανταγωνιστικότητα των Ελληνικού λιμενικού συστήματος. Διευκρινίζοντας περαιτέρω την πρόταση ανέφερε ότι η ΓΓΓΛΠ επεξεργάζεται την οριστικοποίηση (α) των εξειδικευμένων λειτουργιών συγκεκριμένων ελληνικών λιμένων σε αρμονία με την σύνδεση των λιμένων με το ευρύτερο σύστημα μεταφορών, (β) των λειτουργιών που θα διατηρήσουν οι ισχυρές δημόσιες λιμενικές αρχής ρυθμιστικού χαρακτήρα που θα προκύψουν από την μεταρρύθμιση και θα είναι καθοριστικές για την ανταγωνιστικότητα και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος και (γ) των πιθανών ‘ομαδοποιήσεων’ δραστηριοτήτων οι οποίες και θα συνοδεύουν τους διεθνείς διαγωνισμούς για παραχωρήσεις δικαιωμάτων εκμετάλλευσης διευρύνοντας το ενδιαφέρον των επενδυτών.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην πίεση που δημιουργεί η αρνητική πορεία της Ελληνικής οικονομίας και στον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει αλλά και τις καθυστερήσεις, που δημιουργεί η αναγκαιότητα να βρεθούν άμεσα χρήματα για την ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών.
Στο πλαίσιο αυτό σημειώθηκε ότι αναζητήθηκαν μοντέλα αποκρατικοποίησης λιμένων που ήταν, πρακτικά, ανεφάρμοστα.
Ο κ. Πάλλης εξέφρασε ικανοποίηση ότι προοδευτικά όλοι συνειδητοποιούν ότι δεν αποτελεί λύση η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ελληνικών λιμένων και πρυτανεύει η λογική παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, αναλύοντας οτι η εν λόγω δυναμική αποτυπώθηκε, μετά και από τις σχετικές συζητήσεις και με την Τρόικα, στην διαφορετική προσέγγιση που συμπεριλαμβάνεται στο Μνημόνιο ΙΙ, όπου σε αντίθεση με το πρώτο Μνημόνιο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στις πολιτικές παραχωρήσεων.
Η μεταστροφή δημιουργεί προϋποθέσεις για την οριστικοποίηση του στόχου για αποκρατικοποιήσεις με προοπτική. Η όλη διαδικασία πρέπει να συνοδευτεί με έμφαση των παραχωρήσεων στην ύπαρξη σημαντικών χρηματικών ροών κατά το αρχικό στάδιο ώστε εξυπηρετήσει και τις αναγκαιότητες δημοσιονομικής βελτίωσης και με γνώμονα ότι το Ελληνικό λιμενικό σύστημα στερείται μεγέθους που θα δημιουργούσε επενδυτικό ενδιαφέρον για μεγάλο αριθμό λιμένων. Παρά το γεγονός ότι μετά το 2008 οι επενδυτές στους λιμένες δεν προσφέρουν τα ποσά του παρελθόντος, και αυτό θα επηρεάσει τα όποια έσοδα, οι εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή επιβάλλουν την αναγκαιότητα να κινηθούμε άμεσα.
Αναφερόμενος στην πορεία της πρώτης παραχώρησης, του ΣΕΜΠΟ Πειραιά στην COSCO, ο κ. Πάλλης επισήμανε ότι είναι εμφανή τα θετικά αποτελέσματα όσον άφορα στην αύξηση της παραγωγικότητας, το σύνολο των κινήσεων, και το ρυθμό των επενδύσεων που πραγματοποιούνται από την εταιρία διαχείρισης του τερματικού. Σημείωσε όμως ότι η απειρία της ελληνικής πολιτείας και εμπλεκόμενων φορέων σε παρόμοιες διαδικασίες οδήγησε σε μακροχρόνιες καθυστέρησης, λανθασμένες εντυπώσεις, άλλα και αρκετά λάθη. Αποτέλεσμα να χρειασθεί η άμεση επαναδιαπραγμάτευση – η οποία και ολοκληρώθηκε επιτυχώς τον Απρίλιο – αλλά και ύπαρξη επιμέρους προβλημάτων που παραμένουν προς επίλυση. Αναφορά έγινε στο γεγονός ότι η απουσία προβλέψεων για την επόμενη μέρα στις εργασιακές σχέσεις, περιπλέκει τα θέματα και ότι οι όποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν έγκαιρα μέσω ενός κοινωνικού διάλογου που θα επιτρέψει να αποφευχθούν αρνητικά φαινόμενα του παρελθόντος.
Όσο αφορά το χρονοδιάγραμμα των δράσεων-προτάσεων, τονίσθηκε ότι στο βαθμό που θα το επιτρέψει η πολιτική κατάσταση, συγκεκριμένες αποφάσεις που αφορούν στις προσφερόμενες λιμενικές υπηρεσίες θεσμοθέτηση κανονισμών για τις παραχωρήσεις, και αμέσως μετά θα μπορούν να ξεκινήσουν οι σχετικοί διεθνείς διαγωνισμούς.
Με δεδομένο το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ευρωπαϊκών λιμένων (το 96% ανήκει σε δημόσιο, την αυτοδιοίκηση, τα επιμελητήρια και ναυτιλιακούς φορείς), οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς κινήθηκαν στο πνεύμα των συμμετεχόντων στις εργασίες του συνεδρίου που συζήτησαν την ανάπτυξη των λιμενικών υποδομών από τους ιδιώτες διαχειριστές τους ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαϊκών λιμένων.
Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση των βασικότερων σημείων της ευρωπαϊκής λιμενικής πολιτικής από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Siim Kallas. O κ. Kallas υπογράμμισε ότι οι σταθεροί κανόνες που θα εξασφαλίσουν τη χρηματοδοτική διαφάνεια και τον λιμενικό ανταγωνισμό, θα ενισχύσουν την απόδοση των λιμένων και την ποιότητα της εργασίας, θα εγγυηθούν ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον και θα εξασφαλίσουν το στρατηγικό ρόλο των λιμανιών μέσα στο μεταφορικό σύστημα. Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι τα λιμάνια χρειάζονται ικανή δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση προκειμένου να προσαρμοστούν άμεσα στην αυξανόμενη ζήτηση για λιμενικές υπηρεσίες η Επιτροπή συζητά τον καλύτερο δυνατό τρόπο σύνδεσης τους με το συνολικό δίκτυο διευρωπαϊκών μεταφορών. Η πρόταση της Ευρωπαϊκή Επιτροπής σχετικά με την ευρωπαϊκή λιμενική πολιτική θα ολοκληρωθεί και παρουσιασθεί την άνοιξη του 2013.
