Παρουσία του Πρέσβη της Γαλλικής Δημοκρατίας κ. Jean Loup Kuhn-Delforge και του Δημάρχου Πειραιά κ. Βασίλη Μιχαλολιάκου, παρουσιάστηκε χθες στο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου, η συμμετοχή του Δήμου Πειραιά στη Μασσαλία, στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2013».
Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος καλωσόρισε το Γάλλο Πρέσβη, τους εκπροσώπους της ελληνικής κοινότητας και τους παρευρισκομένους, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Ο βασικότερος λόγος που διοργανώνουμε αυτήν την εκδήλωση, εδώ στο Δημοτικό Θέατρο, είναι γιατί θέλω απόψε ο Πειραιάς να σηκώσει τη σημαία ενός δρόμου, που θα οδηγήσει τον Πειραιά να είναι η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» το 2021. Ένας στόχος, που θα τον πετύχουμε.
Είμαι σίγουρος ότι η Μελίνα Μερκούρη που «γέννησε» το θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», από εκεί ψηλά που είναι, όταν ο Πειραιάς θα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, θα τραγουδάει «τα παιδιά του Πειραιά».
Στην χθεσινή παρουσίαση, μίλησαν:
Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος, ο Πρέσβης της Γαλλικής Δημοκρατίας κ. Jean Loup Klhn-Delforge, ο Πρόεδρος του Ο.Π.Α.Ν. κ. Γιώργος Σιγάλας, ο Καθηγητής, Σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε θέματα πολιτισμού κ. Δημοσθένης Δαββέτας, η Διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά κα Λίτσα Μπαφούνη
και ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στη Μασσαλία κ. Θωμάς Πεταλάς.
Την παρουσίαση συντόνισε η ειδική σύμβουλος του Δημάρχου σε θέματα πολιτισμού κα Έρρικα Ανδριανοπούλου.
Επίσης, πραγματοποιήθηκε προβολή του οπτικοακουστικού υλικού, το οποίο διαμορφώθηκε για τον Πειραιά, σε μορφή slide show για τον 19Ο και 20Ο αιώνα, καθώς και το σύγχρονο πρόσωπο του Πειραιά σε μορφή timelapse. Η προβολή ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση των δρώμενων στη Μασσαλία.
Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος, στην ομιλία του τόνισε:
«Εξοχότατε κύριε Πρέσβη της φίλης χώρας Γαλλίας, αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω, ότι το πρώτο πολιτικό ερέθισμα για την ενασχόλησή μου με τα κοινά, ήταν όταν επέστρεφε στην πατρίδα μου στην Ελλάδα η Δημοκρατία, με το αεροπλάνο της Γαλλικής κυβέρνησης, του Προέδρου της κ. Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής. Πιστεύω ότι και στο μέλλον, αυτό το σύνθημα που τότε προέκυψε «Ελλάς –Γαλλία –Συμμαχία», θα είναι μια δύναμη για την πορεία προς την ενοποίηση της Ευρώπης των λαών, της Ευρώπης των εθνών, της Ευρώπης της κοινωνικής συνοχής, της ενιαίας πολιτικά Ευρώπης.
Είμαι αισιόδοξος για το κοινό μέλλον των δύο χωρών μας και το πόσο σημαντικός, ποιοτικός παράγων θα είναι για την Ευρώπη του αύριο.
Αγαπητέ σύμβουλε του Πρωθυπουργού, αγαπητέ εκπρόσωπε του Υπουργού Παιδείας, αγαπητοί εκπρόσωποι του Πολιτισμού, αγαπητοί συνεργάτες, αγαπητοί εκπρόσωποι της αποστολής του Πειραιά, της αποστολής της Ελλάδας θα έλεγα στη Μασσαλία.
Κυρίες και κύριοι,
Αποφασίσαμε να κάνουμε την παρουσία της ελληνικής συμμετοχής στις εκδηλώσεις που έγιναν στη Μασσαλία, εδώ στο Δημοτικό μας Θέατρο, σε αυτό το κόσμημα του πολιτισμού μας, σε αυτό το σύμβολο της ιστορίας της πόλης του Πειραιά.
Η σημερινή παρουσίαση γίνεται για πολλούς λόγους.
Πρώτα από όλα για να δώσουμε την ευκαιρία σε όσους δεν μπόρεσαν να έρθουν στην Μασσαλία να παρακολουθήσουν και να δουν από κοντά την παρουσία του Πειραιά και της Ελλάδας.
Δεύτερον για να ευχαριστήσουμε με το δικό μας τρόπο τα «αδέλφια μας» της Μασσαλίας, Γάλλους και Έλληνες που ζουν εκεί για την τιμή που μας έκαναν, αλλά κυρίως για την αγάπη με την οποία μας αγκάλιασαν.
Χαίρομαι γιατί σήμερα βρίσκεται κοντά μας ο Θωμάς Πεταλάς, ο Αντιπρόεδρος της δραστήριας και γεμάτης πάθος για την Ελλάδα Κοινότητας της Μασσαλίας, που μας βοήθησε και μας στήριξε τόσο ο ίδιος όσο και τα μέλη της Κοινότητας.
Ο βασικότερος λόγος που διοργανώνουμε αυτή την εκδήλωση, εδώ στο Δημοτικό Θέατρο, είναι γιατί θέλω απόψε ο Πειραιάς να σηκώσει τη σημαία ενός δρόμου, που θα οδηγήσει τον Πειραιά να είναι η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» το 2021. Ένας στόχος, που θα τον πετύχουμε.
Είμαι σίγουρος ότι η Μελίνα Μερκούρη που «γέννησε» το θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», από εκεί ψηλά που είναι, όταν ο Πειραιάς θα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, θα τραγουδάει «τα παιδιά του Πειραιά».
Αγαπητοί φίλοι,
υπήρξαν κάποιοι, ελάχιστοι, που αναρωτήθηκαν γιατί ο Πειραιάς βρέθηκε στη Μασσαλία. Γιατί ξοδεύτηκαν χρήματα. Σήμερα θα πάρουν απάντηση και γιατί έπρεπε να πάμε και τι πετύχαμε με την παρουσία μας εκεί.
Για μένα η λογοδοσία και η διαφάνεια είναι αρχές απαράβατες. Θεωρώ όμως ότι η μιζέρια, το γκρίζο, ότι η Ελλάδα είναι στο καναβάτσο, ότι είμαστε ηττημένοι εκ των προτέρων είναι ότι χειρότερο.
Η ηττοπάθεια είναι χειρότερη από την ήττα. Γιατί το δεύτερο προϋποθέτει τη μάχη, ενώ η ηττοπάθεια είναι ασθένεια που ταιριάζει στους μικρούς και στους λίγους.
Ο Πειραιάς, η Ελλάδα δεν είναι μόνο Μνημόνια, δεν είναι μόνο χρέη και δανειακές συμβάσεις.
Ελλάδα είναι πάνω από όλα Πολιτισμός, πάνω από όλα Παιδεία και Δημοκρατία.
Αυτά τα “φώτα” δώσαμε στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, αυτό το μήνυμα εκπέμψαμε και στην Μασσαλία.
Το ότι η Ελλάδα τιμήθηκε σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, ότι ο Πειραιάς ξαναμπήκε στο χάρτη της Ευρώπης είναι για μένα το μεγαλύτερο κέρδος.
Όσοι από μας το ζήσαμε, διαπιστώσαμε και την αγάπη αλλά και τον θαυμασμό των επισκεπτών του δικού μας περιπτέρου, αλλά και των δικών μας εκδηλώσεων.
Η παρουσία της πόλης μας εκπροσωπήθηκε από όλες τις τέχνες, όπως από ποίηση, θέατρο, χορό, τραγούδι, ζωγραφική και γλυπτική.
Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώσαμε ότι ο Πολιτισμός της Ελλάδας, όχι μόνο αυτός του χθες, αλλά και του σήμερα αποτελούν το διαβατήριό μας.
Αποτελούν το μεγάλο όπλο μας.
Κάποιοι, ελάχιστοι, εξέφρασαν την απορία γιατί πήγαμε στη Μασσαλία. Γιατί λέει ξοδέψαμε χρήματα.
Σήμερα δίνουμε την απάντηση. Οι “δεσμοί Πολιτισμού” που αναπτύξαμε, η παρουσία και η συμμετοχή μας σε έναν θεσμό ελληνικής έμπνευσης, η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη ήταν εκείνη που ως Υπουργός Πολιτισμού το ξεκίνησε, δεν ήταν απλώς υποχρέωση μας απέναντι στην αδελφή πόλη της Μασσαλίας, αλλά καθήκον μας.
Είμαστε εκεί για να δείξουμε ότι ο Πειραιάς, ότι η Ελλάδα μπορούν να ξεχωρίζουν ακόμη και την ώρα που κάποιοι μας θέλουν πεσμένους στο καναβάτσο.
Και πραγματικά είμαι περήφανος γιατί οι άνθρωποι του Πολιτισμού που αποτέλεσαν την ομάδα μας έδειξαν στην πράξη και την ποιότητα και το ταλέντο τους, αλλά πάνω από όλα τις δυνατότητές τους.
Έδειξαν ότι η Ελλάδα του Πολιτισμού, είναι η Ελλάδα του χθες του σήμερα και του αύριο.
Αυτός είναι και ο λόγος που επισκέπτες του ελληνικού περιπτέρου γέμιζαν τις δράσεις και τις εκδηλώσεις μας.
Ναι είμαι υπέρ της διαφάνειας, υπέρ της λογοδοσίας. Ήμουν όμως και θα είμαι πολέμιος της μιζέριας και της γκρίνιας.
Αυτά κρατούν τον τόπο κολλημένο στο χθες και στην ανυπαρξία του τίποτε. Αυτές οι λογικές του μηδενός. Να μην κάνουμε έργο, να μην συγκρουστούμε με συμφέροντα, να φοβηθούμε το πολιτικό κόστος, να μην ταράξουμε τους βολεμένους. Ε τέτοιος μηδενιστής δεν θα γίνω ποτέ.
Αγαπητοί φίλοι, θα έχουμε τη χαρά να ακούσουμε από τους ομιλητές τι πετύχαμε, αλλά, κυρίως θα μιλήσει η εικόνα που έχει τη δική της δυναμική.
Να μου επιτρέψετε επιγραμματικά να σας πω τι πετύχαμε:
-Δυνατότητα ανταλλαγής μαθητών (Μασσαλία-Πειραιάς) με δωρεάν φιλοξενία.
-Δυνατότητα ανταλλαγής εκπαιδευτικών στη βάση «ανταλλαγής καλών πρακτικών».
-Πρόταση από τον Δήμο της Μασσαλίας για την αδελφοποίηση των δύο δημοτικών βιβλιοθηκών.
-Δυνατότητα ανταλλαγής καλλιτεχνών με τη συνεργασία των δύο δημοτικών πινακοθηκών.
-Δυνατότητα συνεργασίας με τις ελληνικές κοινότητες της Μασσαλίας και φιλοξενία Ελλήνων και Γάλλων στις αντίστοιχες οικογένειες.
-Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα αδελφοποίησης για δωρεάν φιλοξενία και μαθήματα ξένης γλώσσας .
-Ενεργοποίηση και προώθηση των προγραμμάτων μεταξύ του Πανεπιστημίου της Μασσαλίας και του Πανεπιστημίου του Πειραιά.
-Πρόταση για την αδελφοποίηση των επιμελητηρίων (Μασσαλία-Πειραιάς), ώστε να διαμορφωθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των επιχειρήσεων της Μασσαλίας και του Πειραιά.
-Πρόταση σύνδεσης και επικοινωνίας των δύο λιμανιών.
Το κυριότερο όμως και θέλω να το πω, είναι ότι μετά από δεκαετίες ανυπαρξίας στα διεθνή φόρα βάλαμε και πάλι τον Πειραιά στο χάρτη.
-Το ήδη διαμορφωμένο οπτικοακουστικό υλικό για την πόλη μας (2 βίντεο με σύγχρονη τεχνική με θέμα τον Πειραιά στα αγγλικά και τα γαλλικά) θα μπορεί να προβάλει τουριστικά και πολιτιστικά όλα τα σημαντικά σημεία της και να κάνει το γύρο του κόσμου.
Επίσης, με αυτό το τρόπο αποκομίσαμε τεράστιο αρχειακό υλικό σε υψηλή φωτογραφία για το ιστορικό αρχείο του Δήμου.
Αυτά και άλλα που σχεδιάζουμε θα αποτελέσουν το δικό μας ισχυρό χαρτί του φακέλου της διεκδίκησης που θα καταθέσουμε, ώστε ο Πειραιάς να επιλεγεί ως «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» το 2021.
Με αυτές τις σκέψεις, θέλω πραγματικά από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω όλα τα μέλη της ελληνικής αποστολής, το Δήμαρχο της Μασσαλίας αλλά και τον Πρέσβη της Γαλλίας που είναι σήμερα κοντά μας.
Το ταξίδι του Πειραιά ως λιμάνι του Πολιτισμού συνεχίζεται και το 2021 θα είναι η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».
Σας ευχαριστώ.»
Στην ομιλία του ο Γάλλος Πρέσβης κ. Jean Loup Klhn-Delforge, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Είμαι ευτυχισμένος που βρίσκομαι μαζί σας σήμερα το βράδυ, σε αυτό το φανταστικό θέατρο, που ανακαινίσθηκε κατά τη διάρκεια της χρονιάς, που η Μασσαλία ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Στο παρελθόν η Μελίνα Μερκούρη και ο Ζακ Λάγκ ως υπουργοί πολιτισμού από το 1983 έκαναν την πρώτη δράση. Ο στόχος και το θεμέλιο ήταν να δημιουργηθεί ένας κοινός προορισμός. Το 1985 η Αθήνα ήταν η πρώτη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Οι αδελφοποιημένες πόλεις του Πειραιά και της Μασσαλίας έχουν στενούς δεσμούς που πάνε πίσω 2000 χρόνια με τους Πειραιώτες από την μια πλευρά και τους Μαρσεγιέζους από την άλλη.
Οι στόχοι της σημερινής εκδήλωσης είναι να σμίξουνε καρδιές και πνεύματα. Αυτά τα γεγονότα επέτρεψαν σε τέσσερις μέρες από τις 28 Ιουλίου ως την 1η Αυγούστου 2013, να παρουσιάσουν και να ανακαλύψουν ξανά πλευρές της κουλτούρας των δύο λαών μας. Με διάφορες ταινίες, μουσικές και όπως θα δούμε μέσα από μαγνητοσκοπημένα αποσπάσματα, θα ξαναζήσουμε τις μεγάλες στιγμές του ενδόξου παρελθόντος και του δημιουργικού παρόντος των πόλεων μας.
Σήμερα αυτό που γίνεται εδώ είναι μια επιστροφή και μια επιβεβαίωση του σεβασμού του παρελθόντος. Ευχή μου είναι αυτό το πανέμορφο θέατρο να γίνει λιμάνι πολιτισμού προωθώντας και προβάλλοντας τη σύγχρονη δημιουργία και συνάπτοντας δεσμούς με άλλα ευρωπαϊκά θέατρα.
Σας εύχομαι καλή επιτυχία κύριε Δήμαρχε, στους μεγάλους και όμορφους στόχους που έχετε θέσει και σας ευχαριστώ που με καλέσατε σ’ αυτή την αναδρομική πολιτιστική βραδιά».
Στο χαιρετισμό του, ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού για πολιτιστικά θέματα κ. Δημοσθένης Δαββέτας, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Αισθάνομαι μεγάλη χαρά που αυτό το πρόγραμμα έλαβε σάρκα και οστά. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση – και όπως ανέφερε ο κ. Σιγάλας – βάλαμε μεν τη σπορά, έγιναν κάποιες επαφές, αλλά από την στιγμή της σποράς μέχρι τη γέννηση των μορφών περάσαμε ουκ ολίγες δυσκολίες, από αναποδιές τεχνικές μέχρι απειρίες. Μπορούμε όμως να πούμε ότι δημιουργήθηκε μια συναισθηματική, ψυχολογική και πολιτιστική ομάδα, ένα σώμα ανάμεσα σε κάποια πρόσωπα εντός και εκτός Πειραιά, που είναι ακόμα σε λειτουργία και με μεγάλη διάθεση να συνεχίσει. Αυτό είναι το ένα.
Το δεύτερο, είναι ότι τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν θα γίνονταν ποτέ, όποια πρωτοβουλία και να είχα πάρει προσωπικά εγώ ή ο Δήμαρχος, αν ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς δεν στήριζε την προσπάθεια. Και δεν το λέω απλά επειδή είμαι εδώ ως σύμβουλός του, αλλά επειδή έζησα από κοντά την όλη διαδικασία.
Τρίτο στοιχείο είναι ότι η συνάντηση Μασσαλίας – Ελλάδας, πέραν από τους ιστορικούς δεσμούς δεν είναι απλά μια συνάντηση δυο πόλεων, είναι το μεγάλο deal για την Ευρώπη. Μέσα σε μια εποχή κρίσης, όπου η Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην έξοδο της κρίσης, σε μια κρίση ευρωπαϊκής ταυτότητας ταυτόχρονα, τέτοιου είδους προτάσεις, τέτοιου είδους γεγονότα, βοηθούν στην ισχυροποίηση αυτού που λέμε ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Σε μια τέτοια εποχή, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη αυτή την ευρωπαϊκή ταυτότητα, για να μπορέσουμε όχι μόνο να είμαστε πολίτες της Ευρώπης, αλλά – μέσα από μια ισχυρή Ευρώπη – να μπορέσουμε να γίνουμε πολίτες του κόσμου.
Ζώντας τόσα χρόνια στη Γαλλία, μπορώ να σας πω ότι σε επίπεδο βαθιάς κουλτούρας, παρά τις όποιες δυσκολίες, που μπορούν να δημιουργήσουν κάποιες φορές δημοσιεύματα, όπως ότι υπάρχει κρίση οικονομική ή ατασθαλίες ή διάφορες αντιδραστικές ιδέες που ανέφερε ήδη ο Δήμαρχος, η πραγματική Γαλλία αγαπά την Ελλάδα. Γι’ αυτό οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ από πλευράς μας προς τη Γαλλία, που στήριξε αυτή μας την προσπάθεια, με όλα τα μέσα και όλες τις τεχνικές που μπορούσε να μας παρέχει.
Στο τέλος να ξέρετε ότι περισσότερο από ποτέ η Ευρώπη, μέσα από τη κρίση, έχει ανάγκη να ξαναφτιάξει το πρόσωπό της, ένα πρόσωπο το οποίο θα στηρίζεται όχι σε πολίτες οι οποίοι θα δέχονται – χωρίς να είναι ενεργοί – τα οποιαδήποτε αγαθά, αλλά σε πολίτες οι οποίοι θα είναι ενεργοί, στη πρώτη γραμμή με συνείδηση ώστε να είναι ανταγωνιστικοί απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις που αντιπροσωπεύουν η Κίνα, η Βραζιλία και όλες οι μεγάλες αναπτυσσόμενες χώρες. Με αυτό τον τρόπο, η Ευρώπη με ενιαίο πρόσωπο, χωρίς όμως να χάσουμε τις επιμέρους ταυτότητες, μπορεί να προχωρήσει και να πει το μεγάλο ναι γι αυτό που ονομάζουμε Αναγέννηση».
Στο χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του Ο.Π.Α.Ν κ. Γιώργος Σιγάλας, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Θα ήθελα να εκφράσω την υπερηφάνεια μου για όλους τους συμμετέχοντες στην αποστολή «ΜΑΣΣΑΛΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 2013», που εκπροσώπησαν την πόλη μας και έβαλαν τις βάσεις, για να δημιουργηθεί μια καινούργια ιστορία για την πόλη του Πειραιά, πιο εξωστρεφής και παράλληλα να μας δεσμεύσει για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε αυτή την εξωστρέφεια ακόμη περισσότερο, στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου και όλης της Ευρώπης.
Η υπομονή και η επιμονή που δείξαμε όσοι συμμετείχαμε σ’ αυτή την προσπάθεια, αλλά κυρίως η υποστήριξη του Δημάρχου μας, μάς ανάγκασε να πιστέψουμε ακόμη περισσότερο στους εαυτούς μας και να βγάλουμε από πάνω μας την όποια σκιά μιζέριας –δεν μ’ αρέσει αυτή η λέξη- με την οποία είναι «καλυμμένη» αυτή τη στιγμή η χώρα μας και η πόλη μας. Αυτό που παρουσιάσαμε στη Μασσαλία δεν ήταν κάτι το εντυπωσιακό, αλλά ήταν η καρδιά, η ψυχή μιας πόλης.
Για μένα, το μεγαλύτερο επίτευγμα ήταν ότι από τους 2000-3000 ανθρώπους, τουρίστες ή Γάλλους που πέρασαν από το περίπτερό μας, το 90% δεν ήξερε ότι μετά το λιμάνι όταν επισκέπτονται την Ελλάδα υπάρχει μια πόλη, που μπορεί να τους δώσει πράγματα και να τους κάνει να περάσουν καλά. Πίστευε ότι είναι μια προέκταση της Αθήνας.
Εμείς δείξαμε ότι υπάρχει αυτή η πόλη μετά το λιμάνι και βρίσκεται σε μια πορεία ανάπτυξης, σημαντικών αλλαγών, που θα μπορούσε να προσφέρει πολλά στους παγκόσμιους πολίτες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους καλλιτέχνες, τους εικαστικούς, τους ποιητές, τα παιδιά που συμμετείχαν από τον ΟΠΑΝ, την κ. Ανδριανοπούλου, την κ. Μπαφούνη, τον κ. Δαββέτα που μας έδωσε τον σπόρο να σκεφτούμε τι σημαίνει η συμμετοχή μας σ’ αυτή τη μεγάλη διοργάνωση.
Δήμαρχε, έχεις πολύ χρόνο ακόμη μπροστά σου να κάνεις τον Πειραιά Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα.»
Η Διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά κα Λίτσα Μπαφούνη, στην ομιλία της τόνισε:
«Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι ο μακροβιότερος πολιτιστικός θεσμός στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στηρίζεται σε μία ιδέα της Μελίνας Μερκούρη και πρωτοξεκίνησε το 1985 με πρώτη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης την Αθήνα. Έως το 2004 κάθε χρόνο ένα διαφορετικό κράτος – μέλος της ΕΕ καλούνταν να διοργανώσει την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, έκτοτε λόγω των διευρύνσεων η διοργάνωση της Πολιτιστικής πρωτεύουσας ανατίθεται κάθε χρόνο σε δύο κράτη μέλη. Η Ελλάδα μέχρι στιγμής έχει διοργανώσει τρεις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες (Αθήνα 1985, Θεσσαλονίκη 1997 και Πάτρα 2006)
Κύριος στόχος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας ήταν και είναι «να συμβάλει στην προσέγγιση των λαών της Ευρώπης, προβάλλοντας τον πλούτο και την πολυμορφία των ευρωπαϊκών πολιτισμών και των κοινών τους χαρακτηριστικών και να τους βοηθήσει να εμπεδώσουν τη συνείδηση ότι ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή κοινότητα».
H ανάληψη της διοργάνωσης δίνει έμφαση στη δημιουργία πολιτιστικών υποδομών, οι οποίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε μοχλούς πολιτιστικής, κοινωνικής και εν τέλει οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής.
Η προετοιμασία για την υποβολή της υποψηφιότητας ξεκίνησε το 2004, η Μασσαλία -Προβηγκία επελέγη Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2013, αρκετά χρόνια πριν το 2008 και υπήρξε αποτέλεσμα της προσπάθειας να συγκεντρώσει, να κινητοποιήσει και να παντρέψει την συνολική ενέργεια μιας περιοχής της Γαλλίας, η οποία συγκεντρώνει περίπου δύο εκατομμύρια κατοίκους.
Φιλοδοξία της ήταν να συγκεντρώσει ανθρώπους από τη μια άκρη της Μεσογείου έως την άλλη, αλλά και από τον ένα δρόμο της ίδιας της πόλης στον άλλο, σε μια γιορτή του Πολιτισμού.
Η διοργάνωσης «Μασσαλία: Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2013» αποτέλεσε για την πόλη της Μασσαλίας μια εξαιρετική πρόκληση η οποία συνοδεύτηκε από μια σειρά μεγάλων έργων που στην πραγματικότητα αναμόρφωσαν την ίδια την πόλη. Έργων όπως:
• Η αναδιαμόρφωση του θαλασσίου μετώπου και του παλιού λιμανιού της πόλης, πόλου έλξης τουριστών που έρχονται ή καταλήγουν στη γαλλική Ριβιέρα.
• Η διαμόρφωση σειράς πεζοδρομήσεων και παρεμβάσεων στον οικιστικό της ιστό.
Δημιουργία νέων υποδομών πολιτισμού όπως το MuCEM (Musee des civilizations de l’Europe et de la Mediterranee) Μουσείο Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πολιτισμών, το πρώτο κρατικό μουσείο που δημιουργήθηκε εκτός της Region Parisienne και το οποίο άνοιξε τις πύλες του τελικά τον Ιούνιο του 2013 και εξελίχθηκε ραγδαία σε σύμβολο της πόλης, προσελκύοντας από τον Ιούνιο έως το Νοέμβριο, 1,5 εκατομμύριο επισκέπτες, γεγονός που το κατέταξε ανάμεσα στα πενήντα μουσεία παγκοσμίως με τους περισσότερους επισκέπτες. Ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι το Μουσείο της Ακρόπολης, Ιούνιο 2012 με Μάιο 2013, το επισκέφτηκαν 1.000.000 επισκέπτες.
• Αλλά και ανακαίνιση και αναβάθμιση υφισταμένων υποδομών όπως το Palais de Longchamps αλλά και πολλών άλλων
Το σύνολο των επενδύσεων σε υποδομές της πόλης, ξεπέρασε τα 600 εκατομμύρια ευρώ, με τη συμμετοχή του Δήμου στο παραπάνω ποσό να ανέρχεται στο 40%.
Οι εκδηλώσεις της διοργάνωσης «Μασσαλία: Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2013» υπολογίζονται στις 900 και περιλάμβαναν εκδηλώσεις όπως: φεστιβάλ μουσικής τζαζ, κινηματογράφο, χορό, εκθέσεις φωτογραφίας, εικαστικές παρεμβάσεις, ποίηση κ.ά.
Ως κορυφαίες όμως δράσεις του εορτασμού θεωρήθηκαν οι δύο σημαντικότατες εκθέσεις ζωγραφικής -μια στη Μασσαλία στο Palais de Longchamps και μια δεύτερη στην κοντινή πόλη Aix en Provence- συμπληρωματικές η μια της άλλης με θέμα «Το ατελιέ του Νότου». Στις εκθέσεις αυτές παρουσιάζονταν η προσωρινή εγκατάσταση των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων στα τέλη του 19ου αιώνα στον ασήμαντο τότε Νότο, τη Μασσαλία και τις γύρω περιοχές, για να μελετήσουν το φως της Μεσογείου. Συγκεντρώθηκαν από όλα τα μέρη και τα Μουσεία του κόσμου καθώς και από δύσκολες ιδιωτικές συλλογές, πίνακες σημαντικών ζωγράφων ανάμεσα στους οποίους ξεχώριζαν οι Σεζάν, Μπρακ, Πικασσό για να αναφέρω μόνο μερικούς. Οι δύο αυτές εκθέσεις αποτέλεσαν ένα παγκόσμιο εικαστικό γεγονός και συγκέντρωσαν πολύ μεγάλο κοινό ειδικών επισκεπτών αλλά και τουριστών. Το σύνολο των εκθέσεων συγκέντρωσαν 3.500.000 επισκέπτες δηλαδή το ένα τρίτο του συνόλου των επισκεπτών που υπολογίζεται ότι ανήλθαν στα 10.000.000
Η Μασσαλία κατά την διοργάνωση της Πολιτιστική Πρωτεύουσας έδωσε έμφαση στο θεσμό των αδελφοποιημένων πόλεων αφού θεωρεί ότι
οι αδελφοποιήσεις έχουν ως στόχο την δημιουργία διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των αδελφοποιημένων πόλεων για την ανταλλαγή καλών πρακτικών αλλά και τεχνογνωσίας σε προβλήματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όλες οι μεγάλες πόλεις και όλως ιδιαιτέρως τα λιμάνια και δη της Μεσογείου. Στα πλαίσια αυτά προσεκλήθη το σύνολο σχεδόν των αδελφοποιημένων πόλεων, 33 σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει ο Δήμος Μασσαλίας να συμμετάσχουν στις εορταστικές εκδηλώσεις με μοναδικό εκπρόσωπο από την Ελλάδα την πόλη του Πειραιά
Η Μασσαλία, σύμφωνα με τους New York Times εκμεταλλευόμενη το γεγονός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, βρισκόταν στη δεύτερη θέση σε σύνολο σαράντα έξι, ως πόλη προορισμός που έπρεπε οπωσδήποτε κάποιος να επισκεφτεί το 2013.
400.000 κάτοικοι της πόλης και επισκέπτες αψήφησαν το υπερβολικό κρύο στις 12 και 13 Ιανουαρίου και παρευρέθηκαν στις εναρκτήριες εκδηλώσεις για την Μασσαλία-Προβηγκία πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης χάρη στις οποίες η Μασσαλία κατατάχθηκε ανάμεσα στις πέντε πόλεις στον κόσμο Place to go για to 2013 από τους New York Times και τι σάιτ Trivago.
Η πόλη το έτος 2013 της Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης δέχθηκε τουρίστες ευρωπαίους, αμερικανούς και ασιάτες με τους δύο τελευταίους να σημειώνουν αύξηση κατά 60% . Ολόκληρη δε η περιφέρεια δέχθηκε 20% παραπάνω τουρίστες από το 2012. Τέλος, η Μασσαλία εκλέχθηκε το Νοέμβριο ως η Ευρωπαϊκή πόλη του 2014 στο Λονδίνο στα πλαίσια του «Urbanism Awards”.
Στο χαιρετισμό του, ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στην Μασσαλία κ. Θωμάς Πεταλάς, σημείωσε:
«Σαν εκπρόσωπος της Ελληνικής Κοινότητας της Μασσαλίας, θα ήθελα να σας μεταδώσω το μήνυμα που ολόψυχα εκφράζουμε για αλληλεγγύη και αδελφοσύνη. Για εμάς, τους απόδημους Έλληνες ήταν μεγάλη τιμή να δούμε την λαμπρή και δυναμική παρουσία του Πειραιά στην Μασσαλία, η οποία όπως καλά ξέρετε, είναι το πρώτο ελληνικής καταγωγής λιμάνι της Γαλλίας εδώ και 2.700 χρόνια.
Κύριε Δήμαρχε, η συμμετοχή σας ήταν παραδειγματική και θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε γι αυτή την επίσκεψη και το πάθος σας για τον Πειραιά που έμπρακτα μας μεταδώσατε.
Οι Έλληνες της Μασσαλίας, είμαι βέβαιος πως τώρα αισθάνονται πιο πολύ Έλληνες. Επιθυμούμε επίσης, να ευχαριστήσουμε θερμά τον Πρόεδρο του ΟΠΑΝ κ. Γιώργο Σιγάλα, που η συμμετοχή του ήταν ωφέλιμη.
Η διοργάνωση ενός τέτοιου γεγονότος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κατά τη διάρκεια της συνεργασίας για την προετοιμασία του, μπορέσαμε να εκτιμήσουμε εκείνες τις δυνατότητες που κατέχει η κα Νόρα Μιχαλολιάκου. Είναι πολύ ευχάριστο να δουλεύει κανείς αποτελεσματικά μέσα σε τέτοια ατμόσφαιρα με τη Νόρα Μιχαλολιάκου. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να γίνει σωστά χωρίς μια αφοσιωμένη και ικανή ομάδα συνεργατών.
Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τη σύμβουλό σας κα Έρρικα Ανδριανοπούλου, για την επιτυχή διοργάνωση και την άξια εκπροσώπηση του Πειραιά στην Μασσαλία.
Όπως λέει η πρόσκλησή σας λοιπόν «Μασσαλία –Πειραιάς. Το ταξίδι συνεχίζεται…».
Ο Πειραιάς αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Μασσαλίας για λίγες ημέρες δυστυχώς. Παρά την απουσία πολλών συμπατριωτών μας που είναι η ζωντανή δύναμη της Ελλάδας στην Γαλλία, όλοι σας εκτιμήσατε την αφοσίωση και το πόθο για την πατρίδα που μας ενώνει εδώ και 40 χρόνια.
Το 1974 είναι το έτος ιδρύσεως της Κοινότητάς μας, που μέλη της είναι όχι μόνο Έλληνες, αλλά και φιλέλληνες. Ζούμε σε μια εποχή που η εικόνα της Ελλάδας στην Γαλλία είναι αρκετά συννεφιασμένη, σκοτεινή. Με τη δική σας όμως παρουσία και επαφή με τους κατοίκους της Μασσαλίας, αποδείξατε πως η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια χώρα με δυσκολίες και βαριά χρέη. Η θετική σας συμβολή έδωσε ξεκάθαρα ένα δυνατό μήνυμα ενός δυναμικού, δημοκρατικού και ευρωπαϊκού Πειραιά. Ανακαλύψατε τον τρόπο να μας κάνετε να αισθανθούμε υπερήφανοι που είμαστε Έλληνες.
Η Ελλάδα διαθέτει την τεχνογνωσία σε πολλούς τομείς και εμείς ως Κοινότητα φροντίζαμε πάντα να το επικοινωνούμε στη Γαλλία. Η βοήθειά σας ήταν πολύ χρήσιμη σε αυτό το μήνυμα που μεταδίδουμε. Λαμπρά μας αποδείξατε ότι ο Πειραιάς δεν είναι μόνο ένας σταθμός διαβιβάσεως για τα ελληνικά νησιά, αλλά μια γη φιλοξενίας. Μια γη που είναι ένα μικτό πεδίο δράσης, προσωπικής και επαγγελματικής, ικανοποιώντας έτσι κάθε απαίτηση.
Μας υπενθυμίσατε ότι ο Πειραιάς είναι μια πόλη φάρος στην Μεσόγειο, με ισχυρή, ιστορική κληρονομιά και ζωηρή παράδοση.
Η Μασσαλία λαμβάνοντας το 2013 τον τίτλο της «Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας», κατόρθωσε να επιταχύνει την ανάπτυξή της. Με αυτή την αφορμή, πολλά κονδύλια έδωσαν τη δυνατότητα στην Μασσαλία να υλοποιήσει την οικολογική ανάπτυξη στο κέντρο της, μειώνοντας την κυκλοφορία οχημάτων και αυξάνοντας την πεζοδρόμηση. Έτσι ενισχύθηκε το αίσθημα του «ευ ζην» για όλους.
Κύριε Δήμαρχε, σας γνωρίσαμε στην Μασσαλία το 2013 και σήμερα επικροτούμε τη θέλησή σας να κάνετε τον Πειραιά «Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα» για το 2021. Θέλουμε να ξέρετε, πως εμείς, οι Έλληνες και οι φιλέλληνες της Μασσαλίας, είμαστε κοντά σας και έτοιμοι να στηρίξουμε αυτό το εγχείρημά σας.
Τολμήστε στον Πειραιά. Αυτό το μήνυμα προστέθηκε στις προωθητικές μας ενέργειες για την Ελλάδα.
Σαν το λιοντάρι, έχετε μια γενναιόδωρη και θερμή καρδιά ηγέτη. Είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε στο «βρυχηθμό» σας.»
