Απόφαση-σταθμό για την ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο δικαίωσε την Ισπανία για σειρά μέτρων που έχει λάβει για την ενίσχυση του ναυπηγικού της κλάδου.
Τα φορολογικά αυτά μέτρα είναι γνωστά ως «ισπανικό φορολογικό καθεστώς χρηματοδοτικής μίσθωσης», ενώ ένα μέρος αυτών είχε κριθεί ασύμβατο με την κοινή αγορά.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε αποφασίσει το 2013 την εν μέρει ανάκτηση των ενισχύσεων.
Η ανατροπή της απόφασης της Ε.Ε. από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενδέχεται να βοηθήσει τη ναυπηγική βιομηχανία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση λόγω του ισχυρού ανταγωνισμού που δέχεται κυρίως από τις χώρες της Ασίας και κυρίως από την Κίνα και τη Νότια Κορέα, στις οποίες κατασκευάζονται αλλά και επισκευάζονται τα περισσότερα πλοία στον κόσμο.
Οι δύο συγκεκριμένες ασιατικές αγορές απολαμβάνουν την απόλυτη στήριξη των κρατών τους προκειμένου να υπερισχύσουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Το σκεπτικό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε από τον Μάιο του 2006 σειρά καταγγελιών κατά του λεγόμενου «ισπανικού φορολογικού καθεστώτος χρηματοδοτικής μισθώσεως» (καθεστώς STL).
Ειδικότερα, δύο εθνικές ομοσπονδίες ναυπηγικών επιχειρήσεων και μία μεμονωμένη ναυπηγική επιχείρηση κατήγγειλαν ότι το καθεστώς αυτό επέτρεπε στις ναυτιλιακές εταιρείες να αγοράζουν πλοία ναυπηγηθέντα από ισπανικές ναυπηγικές επιχειρήσεις με μείωση των τιμών (έκπτωση) κατά 20% έως 30%, προκαλώντας την απώλεια συμβάσεων ναυπηγήσεως για τα μέλη τους.
Στις 13 Ιουλίου 2010 οι ενώσεις ναυπηγικών επιχειρήσεων επτά ευρωπαϊκών χωρών υπέγραψαν αναφορά κατά του καθεστώτος STL.
Τουλάχιστον μία ναυτιλιακή εταιρεία υποστήριξε τις καταγγελίες αυτές.
Στις 17 Ιουλίου 2013 η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2014/200/ΕΕ σχετικά με το καθεστώς ενισχύσεων που έθεσε σε εφαρμογή η Ισπανία.
Πρόκειται για το φορολογικό καθεστώς που διέπει ορισμένες συμφωνίες χρηματοδοτικής μίσθωσης, γνωστό και ως «ισπανικό φορολογικό καθεστώς χρηματοδοτικής μίσθωσης».
Στην απόφαση αυτή, η Επιτροπή έκρινε ότι ορισμένα φορολογικά μέτρα τα οποία συνθέτουν το καθεστώς STL «συνιστούσαν κρατική ενίσχυση», τεθείσα παρανόμως σε ισχύ από την Ισπανία από την 1η Ιανουαρίου 2002.
Τα μέτρα αυτά κρίθηκαν ως εν μέρει ασύμβατα προς την κοινή αγορά. Η ανάκτηση διατάχθηκε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μόνον από τους επενδυτές που έτυχαν των επίμαχων πλεονεκτημάτων, χωρίς αυτοί να έχουν τη δυνατότητα να μετακυλήσουν το βάρος της ανακτήσεως σε άλλα πρόσωπα.
Κατά την Επιτροπή, «το συνδυασμένο αποτέλεσμα των φορολογικών μέτρων που εφαρμόζονται δυνάμει του καθεστώτος STL παρέχει στον όμιλο οικονομικού σκοπού (ΟΟΣ) και στους επενδυτές του τη δυνατότητα να αποκομίσουν φορολογικό κέρδος της τάξεως περίπου του 30% επί του αρχικού ακαθάριστου τιμήματος του πλοίου.
»Ένα ποσοστό αυτού του φορολογικού κέρδους -από το οποίο επωφελούνται αρχικά ο ΟΟΣ και οι επενδυτές του- παρακρατείται από τους επενδυτές (10%-15%) και το υπόλοιπο ποσοστό μεταβιβάζεται στη ναυτιλιακή εταιρεία (85%-90%), η οποία αποκτά εν τέλει την κυριότητα του πλοίου, με έκπτωση μεταξύ 20% και 30% επί του αρχικού ακαθάριστου τιμήματος του πλοίου».
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ωστόσο, έκρινε ότι η προσβαλλομένη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βαρύνεται με πλείονα σφάλματα και είναι ανεπαρκώς αιτιολογημένη όσον αφορά στον χαρακτηρισμό της κρατικής ενισχύσεως.
Έτσι, λοιπόν, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να γίνει δεκτό το αίτημα της Ισπανίας, αλλά και των εταιρειών Lico και PYMAR, και να ακυρωθεί η απόφαση αυτή στο σύνολό της, χωρίς να είναι ανάγκη να εξετασθούν οι λοιποί λόγοι ακυρώσεως και τα λοιπά επιχειρήματα που προβλήθηκαν στο πλαίσιο αμφοτέρων των προσφυγών.
