Ο αριθμός των μελετών που υποστηρίζει την ωφέλιμη δράση της έκθεσης στον ήλιο και της βιταμίνης D σε διάφορους τύπους καρκίνου με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας αυξάνεται συνεχώς. Μια ανασκόπηση των δημοσιευμένων μελετών για καρκίνο, έκθεση στον ήλιο και βιταμίνη D, από την οποία εξαιρέθηκαν μόνο μελέτες που αναφέρονταν σε καρκίνο του δέρματος λόγω του αυξημένου κινδύνου εμφάνισής του από την έκθεση στον ήλιο, κατέληξε στο ότι πολλές μελέτες ανέφεραν μια σημαντική αντίστροφη σύνδεση μεταξύ έκθεσης στον ήλιο και θανάτου λόγω ορθοκολικού καρκίνου, καρκίνου του στήθος και λεμφώματος non-Hodgkin.
Ακολούθως αναφέρονται ενδεικτικά τα αποτελέσματα επιλεγμένων μελετών.
Σύμφωνα με επιστήμονες του University of Rochester Medical Center, οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν συχνά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα. Σε μελέτη που πραγματοποίησαν με 166 γυναίκες που υποβάλλονταν σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού παρατηρήθηκε ότι σχεδόν το 70% των γυναικών είχε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D (έρευνα που παρουσιάστηκε στις 8 Οκτωβρίου στο American Society of Clinical Oncology’s Breast Cancer Symposium στο San Francisco). Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι γυναίκες σε προχωρημένο στάδιο και γυναίκες που δεν άνηκαν στην καυκάσια φυλή είχαν ακόμα χαμηλότερα επίπεδα. Διαπιστώθηκε ότι η εβδομαδιαία συμπληρωματική χορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης D βελτίωσε τα επίπεδα της βιταμίνης D στις γυναίκες αυτές.
Σύμφωνα με μελέτη του Skinner και των συνεργατών του, η βιταμίνη D και τα ανάλογά της εμφανίζουν πιθανή δράση έναντι όγκων σε πολλούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του παγκρέατος. Η συγκεκριμένη μελέτη εξέτασε την πιθανή σχέση μεταξύ λήψης βιταμίνης D και κινδύνου παγκρεατικού καρκίνου σε 46771 άντρες ηλικίας 40-75 ετών και 75427 γυναίκες ηλικίας 38-65 και κατέληξε στο ότι η υψηλότερη λήψη βιταμίνης D σχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο παγκρεατικού καρκίνου. Τα αποτελέσματα δείχνουν έναν πιθανό ρόλο της βιταμίνης D στην παθογένεια και την πρόληψη του παγκρεατικού καρκίνου.
Πειραματικές, επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες προτείνουν έναν προστατευτικό ρόλο της βιταμίνης D έναντι της καρκινογένεσης στο κόλον. Η υπερασβεστιαιμία που μπορεί να προκληθεί από μεγάλες δόσεις βιταμίνης D πρόσφατα περιόρισε τη θεραπευτική χρήση της βιταμίνης D. Ωστόσο, η ανάπτυξη νέων συνθετικών αναλόγων με μειωμένη ικανότητα υπερασβεστοποίησης είναι υποσχόμενη για τη θεραπεία και πρόληψη του ορθοκολικού καρκίνου.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η ενεργή μορφή της βιταμίνης D3 (1α,25(OH)2D3) έχει αντικαρκινική δράση μέσω της άμεσης ενεργοποίησης του γονιδίου CST5 στις ανθρώπινες κυτταρικές καρκινικές σειρές στο κόλον. Η ενεργοποίηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της πρωτεΐνης cystatin D στα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα στο κόλον, η οποία εμποδίζει την ανάπτυξη ανθρώπινων καρκινικών κυτταρικών σειρών στο κόλον in vitro και μετά από μεταφορά σε πειραματόζωα. Το CST5 έχει δράση καταστολής όγκων η οποία εξαρτάται από την 1α,25(OH)2D3 στα κύτταρα στο κόλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά καρκίνου είναι υψηλότερα σε πολλές βόρειες χώρες όπου ο ήλιος είναι πολύ ασθενής το χειμώνα και πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν καρκίνο.
Επιμέλεια: Παύλος Διονυσόπουλος
