Ζήσης Ψάλλας
Ο συνδυασμός χαμηλών δόσεων ενός τοξικού ζιζανιοκτόνου με πρωτεΐνες που ονομάζονται λεκτίνες μπορεί να προκαλέσει παρκινσονισμό – συμπτώματα που είναι χαρακτηριστικά της νόσου Πάρκινσον, όπως το τρέμουλο και η επιβράδυνση των κινήσεων του σώματος. Η τοξίνη ταξιδεύει από το στομάχι στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές ήταν σε θέση να παρακολουθήσουν το σχηματισμό μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται άλφα-συνουκλεΐνη η οποία έχει συνδεθεί με τη νόσο ΠάρκινσονΣε μελέτη με αρουραίους, ερευνητές του Penn State College of Medicine διαπίστωσαν ότι μετά την κατάποση paraquat, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο ζιζανιοκτόνο που έχει απαγορευτεί στις ΗΠΑ από το 2007, μαζί με λεκτίνες – προκάλεσε στα ζώα παρκινσονισμό.
Σύμφωνα με τον Thyagarajan Subramanian, καθηγητή νευρολογίας και συν-συγγραφέα της μελέτης, τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Parkinson’s Disease παρέχουν ενδείξεις για το πώς και γιατί αναπτύσσεται η νόσος Πάρκινσον και προσφέρουν ένα μοντέλο για δοκιμή νέων φαρμάκων στο μέλλον.
Οι ερευνητές ήταν σε θέση να παρακολουθήσουν το σχηματισμό και την εξάπλωση μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται άλφα-συνουκλεΐνη (alpha-synuclein) η οποία σε προηγούμενες έρευνες έχει συνδεθεί με τη νόσο Πάρκινσον.
«Ήμασταν σε θέση να αποδείξουμε ότι αν έχετε έκθεση σε paraquat από το στόμα, ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα και επίσης καταναλώνετε λεκτίνες – ίσως με τη μορφή αβλαβών λαχανικών, γαλακτοκομικών προϊόντων ή αυγών – τότε θα μπορούσε ενδεχομένως να προκληθεί ο σχηματισμός της άλφα-συνουκλεΐνης στο έντερο», δήλωσε ο Subramanian. «Μόλις σχηματιστεί, μπορεί να ταξιδέψει στο πνευμονογαστρικό νεύρο και στο τμήμα του εγκεφάλου που ενεργοποιεί την εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον».
Ο ρόλος των λεκτινών
Οι ερευνητές είπαν ότι ο πειραματισμός με τις λεκτίνες μαζί με την τοξίνη έχει νόημα, επειδή οι λεκτίνες χρησιμοποιούνται στη φαρμακολογία για να συνοδεύουν άλλες ουσίες στο σώμα. Έτσι αυτά τα δύο μπορούν να συνδυαστούν και να χρησιμοποιηθούν για να καταστήσουν την τοξικότητα πιο ισχυρή, αν και η ποσότητα της τοξίνης μπορεί να είναι πολύ χαμηλή.
Οι ερευνητές εξέθεσαν τα ζώα σε μικρές δόσεις paraquat και λεκτινών για επτά ημέρες. Περίμεναν δύο εβδομάδες και στη συνέχεια πραγματοποίησαν ποικίλες δοκιμές για τη μέτρηση κινητικών προβλημάτων και άλλων χαρακτηριστικών του παρκινσονισμού.
Παρατήρησαν μείωση της κινητικής λειτουργίας που ήταν συνεπής με τον παρκινσονισμό, κάτι που επιβεβαίωσαν με σειρά εξετάσεων. Για να βεβαιωθούν χορήγησαν λεβοντόπα, το οποίο είναι ένα κοινό φάρμακο για τη νόσο Πάρκινσον και είδαν μια επιστροφή σε σχεδόν φυσιολογικούς τύπους κινητικών αποκρίσεων, κάτι που αποτελεί σαφή ένδειξη ότι πράγματι επρόκειτο για παρκινσονισμό. Επιπλέον, όταν το πνευμονογαστρικό νεύρο αποσυνδέθηκε από το στομάχι πριν από την έκθεση σε paraquat και λεκτίνες, τα ζώα προστατεύθηκαν από τον παρκινσονισμό, επιβεβαιώνοντας την οδό της άλφα-συνουκλεΐνης από το έντερο στον εγκέφαλο.
