Οι άνθρωποι που δεν έχουν κοιμηθεί τη νύχτα λόγω του συνδρόμου της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, μπορεί να αποκοιμηθούν ακόμη και πάνω στο τιμόνι, προκαλώντας ακόμη και θανατηφόρα τροχαία.

Ξυπνάτε στον ύπνο σας νιώθοντας πως δεν μπορείτε να αναπνεύσετε ή σας ξυπνούν επειδή σαν κόβεται ξαφνικά η ανάσα; Ε τότε, το πρόβλημά σας δεν είναι απλά το ενοχλητικό ροχαλητό αλλά η αποφρακτική υπνική άπνοια –ένα επόμενο στάδιο– με συμπτώματα που μπορεί να γίνουν επικίνδυνα.
Το ροχαλητό δεν ενοχλεί απλώς τον περίγυρο, αφού μπορεί να υποκρύπτει και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Όταν μάλιστα είναι γνωστό, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες στατιστικές, ότι ένας στους τέσσερις άνδρες ροχαλίζει, ποσοστό που μεγαλώνει με τα χρόνια –απασχολεί το 60% των ανδρών άνω των 60 ετών–, αντιλαμβανόμαστε πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα.

Το ροχαλητό οφείλεται στην απόφραξη των αεροφόρων οδών, οφείλεται δηλαδή, στη ρινική και στοματική κοιλότητα από τον λάρυγγα και ψηλότερα. Βέβαια, υπάρχει το περιστασιακό, απλό ροχαλητό λόγω κούρασης, υπερβολικού φαγητού ή κατανάλωσης αλκοόλ που αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα.
Συνήθως, όμως, το ροχαλητό από το στόμα παράγεται επειδή έχουν χαλαρώσει οι δομές του φάρυγγα: η σταφυλή έχει διογκωθεί και είναι κρεμάμενη προς τα κάτω –φτάνει κάποιες φορές, μέχρι τον λάρυγγα ή είναι ιδιαίτερα υπερτροφική και παρουσιάζεται διογκωμένη η βάση της γλώσσας.

Αν το πρόβλημα προέρχεται από τη ρινική κοιλότητα, είναι καθαρά ανατομικό, που σημαίνει πως υπάρχουν εμπόδια, όπως είναι ένα πολύ στραβό διάφραγμα, υπερτροφία των ρινικών κογχών, πολύποδες ή ιγμορίτιδες και εκκρίσεις. Τότε κατά την εισπνοή παρατηρείται μετακίνηση του πλάγιου τοιχώματος της μύτης και των ρουθουνιών προς τα μέσα. Στην περίπτωση αυτή δεν αρκεί η διόρθωση του διαφράγματος, αλλά πρέπει να ενισχυθούν και οι ρινικές βαλβίδες.

Πότε καταλαβαίνουμε πως κάποιος πάσχει από αποφρακτική υπνική άπνοια; Όταν στη διάρκεια του ύπνου διακόπτεται η αναπνοή του πάνω από δέκα δευτερόλεπτα και αυτό επαναλαμβάνεται -μπορεί να υπάρξουν μέχρι και 50 – 60 άπνοιες την ώρα.

Ο νευρικός ύπνος κάποιου που διακόπτεται με μια έντονη αίσθηση ότι πνίγεται και θέλει να πάρει αναπνοή –το οξυγόνο στο αίμα μπορεί να έχει μειωθεί σε ποσοστά ακόμη και 70- 80%– οφείλεται στο σύνδρομο της υπνικής άπνοιας, που προκαλεί πολύ έντονες καρδιακές αρρυθμίες. Ο ίδιος ασθενής το πρωί έχει συχνούς πονοκεφάλους (ισχυρές κεφαλαλγίες), νιώθει κόπωση, δεν μπορεί να αποδώσει στις συναναστροφές του και στην εργασία του, αφού δεν διαθέτει την κατάλληλη ψυχική και σωματική ενέργεια.

Στις σοβαρές παρενέργειες του συνδρόμου είναι η νύστα την ημέρα, που έχει οδηγήσει σε θανατηφόρα τροχαία, αφού οι άνθρωποι που δεν έχουν κοιμηθεί τη νύχτα μπορεί να αποκοιμηθούν ακόμη και πάνω στο τιμόνι.

Διάγνωση- Θεραπεία

Η πρώτη διαγνωστική εξέταση είναι η μελέτη ύπνου, που γίνεται σε ειδικό εργαστήριο. Ο ασθενής κοιμάται συνδεδεμένος με καλώδια ώστε να ελέγχεται η οξυγόνωση του οργανισμού του και ο καρδιακός του ρυθμός. Από τη μελέτη ύπνου βγαίνει αμέσως το συμπέρασμα ποιας βαρύτητας σύνδρομο έχει και τι πρέπει να γίνει για την αντιμετώπισή του.

Πρέπει, όμως, παράλληλα να γίνει καρδιολογική εξέταση και απαραιτήτως εξέταση ΩΡΛ, ενδοσκόπηση της μύτης και του στόματος, επειδή πολλοί με σχετικό πρόβλημα έρχονται στο τέλος σε εμάς, αφού έχουν περάσει από διάφορες ειδικότητες.

Στην περίπτωση του συνδρόμου της υπνικής άπνοιας, μπορεί να γίνεται χρήση μάσκας θετικής πίεσης, που την εφαρμόζουμε στη διάρκεια του ύπνου και κρατάει την κάτω γνάθο μπροστά, ώστε η γλώσσα να μην μπορεί να πέσει πίσω και να φράξει τον αεραγωγό. Και τα δύο όμως δίνουν προσωρινή λύση και δεν είναι πρακτικά.

Χειρουργική επέμβαση

Η κύρια επέμβαση για το ροχαλητό και την αποφρακτική υπνική άπνοια είναι η φαρυγγουπερώιος πλαστική, που γίνεται με λέιζερ. Στόχος είναι να αφαιρέσουμε σταφυλή -εξαχνώνουμε τη σταφυλή (μικραίνουμε τον ιστό)-, ώστε να μην παρεμποδίζει την αναπνοή, καμάρες και αμυγδαλές, κάνοντας παράλληλα κάτι σαν μια πλαστική λίφτινγκ των τοιχωμάτων του φάρυγγα -ράβονται μεταξύ τους-, ώστε να καλυφτεί το κενό που θα μείνει από τη χαλάρωση του τοιχώματος. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε διεύρυνση όλων των διαστάσεων στον φάρυγγα (πλαγίως και οριζοντίως), ώστε να ανοίξει τελείως ο αεραγωγός.

Όλα αυτά γίνονται στην ίδια εξατομικευμένη εγχείρηση, με ποσοστό επιτυχίας που αγγίζει το 90% στις περιπτώσεις ροχαλητού και το 60% αν πρόκειται για άπνοια, ο ασθενής δεν νιώθει ιδιαίτερο πόνο και ασφαλώς δεν ταλαιπωρείται. Οι επεμβάσεις γίνονται σε όλες τις ηλικίες, βρέφη, μωρία, ηλικιωμένους με σύνδρομο άπνοιας. Η άπνοια είναι απόλυτη ένδειξη χειρουργείου και όχι ειδική.

Με ρωτούν άνθρωποι στα 60 ή 70 τους, «μα καλά τώρα θα βγάλω τις αμυγδαλές μου;». Κι όμως, με την επέμβαση ροχαλητού και την αφαίρεση αμυγδαλών βρίσκω ένα σωρό κρύπτες με πύον, που δεν γίνονται αντιληπτές, επειδή τα συμπτώματα δεν είναι πάντα ορατά. Το πύον μπορεί να έχει παρενέργειες με καρδιολογικά προβλήματα, με ανεπάρκεια των βαλβίδων της καρδιάς.

Μετά τη θεραπεία του ροχαλητού και του συνδρόμου της υπνικής άπνοιας, ο ασθενής μπορεί να αναπνέει, έχει ενέργεια, έχει πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής. Αίρονται δε τα συμπτώματα, όπως είναι η ιδιοπαθής υπέρταση, την οποία γεννά η υπνική άπνοια σε ποσοστό πάνω από το 90% και η οποία αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή. Ακόμη και σε νέους ανθρώπους έχει παρατηρηθεί υπέρταση και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχει γίνει αντιληπτό πως οφειλόταν στο σύνδρομο.

Σε συνδυασμό με ρινοπλαστική και αισθητική προσώπου

Υπήρξαν περιστατικά στα οποία αλλάξαμε το σχήμα της μύτης, επειδή ήταν τέτοια η κατατομή της που εμπόδιζε τη ροή του αέρα, δηλαδή την αναπνοή.

Όταν ο ασθενής δεν έχει μάθει να αναπνέει κανονικά από τη μύτη, που είναι η φυσική οδός -μόνο με μια εισπνοή φτάνει ο αέρας στον λάρυγγα με καλή υγρασία (στο 100%), με θερμοκρασία σώματος κι έτσι δεν νιώθει στεγνό τον φάρυγγά του και κοιμάται άνετα- εξαιτίας της κακής διάπλασης της μύτης (κλίση που εμποδίζει τη ροή του αέρα ή που αναγκάζει τον ασθενή να μένει με το στόμα ανοιχτό), τότε βρίσκεται αντιμέτωπος με την κακή διάπλαση όλου του προσώπου του. Αν το προσέξετε, θα δείτε ότι δείχνει κουρασμένο. Όταν κάνουμε την επανόρθωση, στο τελικό αποτέλεσμα υπάρχει λειτουργική και αισθητική αποκατάσταση.

Της Αργυρώς Κυπραίου, μέλους της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Πλαστικής Χειρουργικής Προσώπου