Ζήσης Ψάλλας
Όταν σκεφτόμαστε πώς να κάψουμε θερμίδες, ο ύπνος δεν έρχεται συχνά στο μυαλό. Αλλά το σώμα κάνει καύσεις ακόμα και όταν κοιμόμαστε. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί το 20% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων και συνεχίζει να το κάνει ακόμη και στον ύπνο.
«Η καύση θερμίδων κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι σίγουρα απαραίτητη, επειδή ο ύπνος δεν είναι παθητική δραστηριότητα», λέει η Mary Ellen Wells, Ph.D., διευθύντρια της Νευροδιαγνωστικής και της Επιστήμης του Ύπνου, στο UNC School of Medicine. Πόσες θερμίδες καίγονται, ωστόσο, είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα λειτουργεί στο περίπου 95% της ανάπαυσης.«Δεν υπάρχει μαγικός αριθμός για το πόσες θερμίδες καίγονται κατά τη διάρκεια του ύπνου», λέει η Wells. «Είναι πολύ μεταβλητός σε όλα τα στάδια του ύπνου, και πολύ μεταβλητός με βάση τις δραστηριότητες της ημέρας του ατόμου και φυσικά της γενετικής».
Υπάρχει πάντως μια βάση για να καθορίσετε πόσες θερμίδες έχετε κάψει. Αποδίδεται με έναν μαθηματικό τύπο o οποίος ξεκινά με τον αριθμό των θερμίδων που το σώμα καίει σε κατάσταση ηρεμίας (ονομάζεται βασικός μεταβολικός ρυθμός). Βέβαια, ο βασικός μεταβολισμός ποικίλλει ανάλογα με τη μάζα, το ύψος και την ηλικία ενός ανθρώπου αλλά κατά μέσο όρο έχει βρεθεί ότι είναι 45 θερμίδες την ώρα. Αυτές οι θερμίδες καίγονται από ένα άτομο 68 κιλών. Αν είστε 57 κιλά καίτε 36 θερμίδες και αν είστε 84 κιλά καίτε 56 θερμίδες.
Η εξίσωση του ύπνου
Ο βασικός μεταβολισμός μετριέται μετά από 8 ώρες ύπνου, σε κατάσταση νηστείας και σε συνθήκες ουδέτερης θερμοκρασίας. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα λειτουργεί στο περίπου 95% της ανάπαυσης. Έτσι, εάν αν είστε ο μέσος άνθρωπος μπορείτε να υπολογίσετε τις νυκτερινές θερμίδες που καίγονται από την παρακάτω εξίσωση:
Ωριαίος βασικός μεταβολισμός Χ 0,95 Χ ώρες ύπνου
Για οκτώ ώρες ύπνου έχουμε 45 x 0,95 x 8 = 342 θερμίδες. Αυτό είναι 5% λιγότερο από ένα οκτάωρο ανάπαυσης. Φυσικά πρόκειται για ένα μέσο όρο καθώς η μάζα, δηλαδή το σωματικό βάρος, παίζει μεγάλο ρόλο. Ένας άνθρωπος 100 κιλών καίει σχεδόν διπλάσιες θερμίδες από έναν άνθρωπο 50 κιλών. Αλλά και πάλι παίζει ρόλο τι κιλά είναι αυτά. Οι μύες έχουν αρκετά μεγαλύτερο μεταβολισμό από το λίπος κι έτσι ένας αθλητής 100 κιλών καίει αρκετά περισσότερες θερμίδες από έναν παχύσαρκο 100 κιλών.
Το σώμα καίει τις περισσότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια του ύπνου REM (Rapid eye movement) όταν ο εγκέφαλος είναι πιο ενεργός, επειδή απαιτεί περισσότερο οξυγόνο για να λειτουργήσει. Περνάμε σε διάφορα στάδια ύπνου (από ελαφρύ, σε βαθύ και REM) περίπου κάθε 90 λεπτά και επαναλαμβάνουμε αυτόν τον κύκλο μερικές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Εάν θέλετε πραγματικά να μεγιστοποιήσετε την ποσότητα θερμίδων που καίτε κατά τη διάρκεια του ύπνου, μειώστε τη θερμοκρασία του δωματίου. Ο ύπνος σε ψυχρότερο δωμάτιο αναγκάζει το σώμα να κάψει περισσότερες θερμίδες για να παραμείνει ζεστό.
