Ζήσης Ψάλλας
Αν και η ηλικία είναι μακράν ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για άνοια, η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2 είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της πάθησης. Εδώ είναι που ο Wegovy και το αδελφό του φάρμακο, το Ozempic, έρχονται στο προσκήνιο. Το Wegovy και το Ozempic περιέχουν και τα δύο την ίδια δραστική ουσία που ονομάζεται σεμαγλουτίδη.
Η σεμαγλουτίδη μιμείται τη δράση της ορμόνης GLP-1 που φυσιολογικά απελευθερώνεται από το έντερο μετά από ένα γεύμα. Η ορμόνη κολλάει σε υποδοχείς στο πάγκρεας που διεγείρουν την απελευθέρωση της ινσουλίνης, η οποία βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, αυτοί οι υποδοχείς βρίσκονται επίσης σε «κέντρα ανταμοιβής» του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που ελέγχουν το φαγητό.
Δεδομένου ότι η σεμαγλουτίδη είναι σε θέση να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (το προστατευτικό στρώμα γύρω από τον εγκέφαλο), είναι πιθανό να τροποποιεί άμεσα την εγκεφαλική δραστηριότητα για να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο πεινασμένοι.
Μια μελέτη στη Δανία που παρακολούθησε άτομα με διαβήτη τύπου 2 για πέντε χρόνια διαπίστωσε ότι όσοι λάμβαναν σεμαγλουτίδη ή λιραγλουτίδη (ένα άλλο φάρμακο για τον διαβήτη) είχαν χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης άνοιας. Ο διαβήτης τύπου 2 σχετίζεται πιο έντονα με την αγγειακή άνοια και όχι με τη νόσο Αλτσχάιμερ (την πιο κοινή μορφή άνοιας), επομένως μόνο ορισμένες μορφές άνοιας μπορεί να μειωθούν με τη σεμαγλουτίδη.
Ωστόσο, δύο κλινικές δοκιμές που ξεκίνησαν το 2021 δοκιμάζουν εάν οι ημερήσιες από του στόματος δόσεις σεμαγλουτίδης θα επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου σε άτομα στα πρώιμα στάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ. Δεδομένου ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να εμφανιστεί η ασθένεια, οι δοκιμές αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2026.
Οι εγκέφαλοι των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ συσσωρεύουν κολλώδεις πλάκες αμυλοειδούς-βήτα καθώς και συστάδες πρωτεϊνών ταυ μέσα στα εγκεφαλικά κύτταρα. Αυτά πιστεύεται ότι διαταράσσουν τη γνωστική λειτουργία. Μια κλινική δοκιμή βρίσκεται σε εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που θα εξετάσει ειδικά τα επίπεδα tau σε άτομα που έχουν υψηλά επίπεδα αμυλοειδούς-βήτα αλλά δεν έχουν (ακόμη) αναπτύξει άνοια. Ελπίζεται ότι η σεμαγλουτίδη θα μειώσει τα επίπεδα ταυ στον φλοιό, οδηγώντας σε μειωμένα ποσοστά γνωστικής έκπτωσης.
