Το υπερβολικό βάρος είναι πιο θανατηφόρο από ό,τι έδειχναν οι μέχρι τώρα μελέτες

Ζήσης Ψάλλας

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από 22% μέχρι 91% και αυτό είναι σημαντικά περισσότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Από την άλλη μεριά, κίνδυνος θνησιμότητας στα ελαφρώς λιποβαρή άτομα έχει πιθανώς υπερεκτιμηθεί. Αυτά είναι τα ευρήματα μιας μελέτης από το University of Colorado.

Ενώ πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι οι καρδιακές παθήσεις, η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης (που συχνά συνδέονται με το υπερβολικό βάρος) αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας, πολύ λίγες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με υψηλότερο ΔΜΣ έχουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.

Αντίθετα, σε αυτό που ορισμένοι αποκαλούν το «παράδοξο της παχυσαρκίας», οι περισσότερες μελέτες δείχνουν μια καμπύλη σχήματος U: Όσοι ανήκουν στην κατηγορία «υπέρβαροι» (ΔΜΣ 25-30) έχουν τον χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας, κάτι που προκαλεί έκπληξη. Όσοι ανήκουν στην κατηγορία των «παχύσαρκων» (30-35) έχουν ελάχιστο ή καθόλου αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με τη λεγόμενη «υγιή» κατηγορία (18,5-25). Και τόσο οι «λιποβαρείς» (κάτω από 18,5) όσο και οι εξαιρετικά παχύσαρκοι (35 και άνω) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου.

Ο Masters μελέτησε στοιχεία της Εθνικής Έρευνας Εξέτασης Υγείας και Διατροφής (NHANES) από το 1988 έως το 2015, περιλαμβάνοντας δεδομένα από 17.784 άτομα και 4.468 θανάτους.

Ανακάλυψε ότι το 20% των ατόμων του δείγματος που χαρακτηρίστηκε ότι έχει «υγιές» βάρος ήταν στην κατηγορία των υπέρβαρων ή των παχύσαρκων την προηγούμενη δεκαετία. Όταν ξεχώρισε, αυτή η ομάδα υπήρχε σημαντικά χειρότερο προφίλ υγείας.

Ο Masters επεσήμανε ότι κουβαλώντας υπερβολικό βάρος για μια ζωή μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες που στη συνέχεια, παραδόξως, οδηγούν σε γρήγορη απώλεια βάρους. Εάν ληφθούν δεδομένα ΔΜΣ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ασθένειας, αυτό μπορεί να αλλοιώσει τα αποτελέσματα της μελέτης.

«Θα υποστήριζα ότι διογκώνονται τεχνητά τα ποσοστά κινδύνου θνησιμότητας στους ανθρώπους με χαμηλό ΔΜΣ, συμπεριλαμβάνοντας αυτούς που πρώτα είχαν υψηλό ΔΜΣ και μετά έχασαν βάρος», είπε.

Εν τω μεταξύ, το 37% όσων χαρακτηρίστηκαν υπέρβαροι και το 60% όσων χαρακτηρίστηκαν παχύσαρκοι είχαν χαμηλότερο ΔΜΣ την προηγούμενη δεκαετία. Αυτοί που είχαν πρόσφατα πάρει βάρος είχαν καλύτερο προφίλ υγείας. 

Συμπεριλαμβάνοντας άτομα που είχαν περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους με βάρος χαμηλού ΔΜΣ στις κατηγορίες υψηλού ΔΜΣ, οι προηγούμενες μελέτες συμπέραναν ακούσια ότι ο υψηλός ΔΜΣ φαίνεται λιγότερο επικίνδυνος από ό,τι στην πραγματικότητα είναι.

Ο Masters είπε ότι ελπίζει ότι η έρευνα θα προειδοποιήσει τους επιστήμονες να είναι «εξαιρετικά προσεκτικοί» όταν βγάζουν συμπεράσματα με βάση τον ΔΜΣ.