Ζήσης Ψάλλας
Η οικογένεια των κορωνοϊών περιέχει περίπου 39 διαφορετικά είδη. Τέσσερις κορωναϊοί προκαλούν ήπια συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα, αλλά τρεις προκαλούν σοβαρές και πιθανώς θανατηφόρες λοιμώξεις: οι σοβαρές περιπτώσεις είναι ο SARS-CoV1, ο MERS-CoV και τώρα ο SARS- CoV2, που είναι υπεύθυνος για την τρέχουσα επιδημία της COVID-19.
Μερικοί άνθρωποι λένε ότι η COVID-19 μπορεί να γίνει ενδημική. Τι σημαίνει αυτό;
Οι επιθετικές ασθένειες όπως η SARS προκαλούν επιδημικές εκρήξεις όπου ο αριθμός των νέων κρουσμάτων αυξάνεται γρήγορα σε μια περιοχή. Τα αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας που βασίζονται σε τεκμηρίωση μειώνουν τον αριθμό των νέων μολυσμένων ασθενών, έως ότου ελέγχονται αυτές οι επιθετικές ασθένειες. Αντίθετα, μια ενδημική ασθένεια υπάρχει συνεχώς σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή.
Πώς αυτοί οι ιοί πηδούν στους ανθρώπους;
Η πλειοψηφία των νέων ασθενειών που προσβάλλουν τον άνθρωπο είναι ζωονοτικές, που σημαίνει ότι προέρχονται από άγρια ζώα (κυρίως θηλαστικά) και στη συνέχεια μεταδίδονται στους ανθρώπους. Μεταξύ των θηλαστικών, οι νυχτερίδες έχουν το μεγαλύτερο αριθμό ζωονοσογόνων ιών. Αυτοί οι ιοί μπορεί να προκαλέσουν ήπια έως μηδενικά συμπτώματα σε νυχτερίδες. Οι άνθρωποι και τα ζώα που αλληλεπιδρούν με τις νυχτερίδες (ή τα ούρα τους, τα κόπρανα ή το σάλιο) ενδέχεται να κολλήσουν αυτούς τους ζωονοσογόνους ιούς και στη συνέχεια να τους μεταδώσουν σε άλλα ζώα ή ανθρώπους.
Γιατί οι νυχτερίδες δεν αρρωσταίνουν από τον ιό;
Οι νυχτερίδες είναι τα μόνα θηλαστικά που πετούν. Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει τις γενετικές τροποποιήσεις που σχετίζονται με την πτήση με ευεργετικές τροποποιήσεις στο ανοσοποιητικό τους σύστημα. Για παράδειγμα, το ανοσοποιητικό σύστημα της νυχτερίδας καταπολεμά τις ιογενείς λοιμώξεις, αλλά δεν αντιδρά υπερβολικά σε αυτές, εμποδίζοντας την ασθένειά τους λόγω των πολλών ιών που έχουν.
Πώς οι οργανισμοί φτάνουν σε «εκεχειρία» με έναν ιό;
Αρχικά, ένας ιός μπορεί να είναι εξαιρετικά θανατηφόρος για τα ζώα. Η ταχεία θανάτωση του ξενιστή δεν είναι ευεργετική για τον ιό, επειδή περιορίζει την ικανότητά του να εξαπλωθεί σε άλλα ζώα. Ως εκ τούτου, ο ιός γίνεται λιγότερο μολυσματικός με το χρόνο. Από την άλλη πλευρά, ζώα ευαίσθητα στον ιό πεθαίνουν γρήγορα, ενώ τα ζώα με κληρονομική αντίσταση στον ιό επιβιώνουν, περνώντας την αντίσταση στους απογόνους τους. Αυτός ο συνδυασμός συμβάντων, σε μεγάλο χρονικό διάστημα, έχει ως αποτέλεσμα μια ισορροπία όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του ζώου είναι σε θέση να ελέγξει μια μόλυνση από τον ιό χωρίς να τον εξαλείφει εντελώς. Στους ανθρώπους, αυτός ο τύπος ισορροπίας μπορεί να παρατηρηθεί με λοιμώξεις από έρπητα.
