Η πάρεση προσώπου είναι μια νευρολογική πάθηση που εκδηλώνεται ως αδυναμία κίνησης των μυών της μιας πλευράς, δηλαδή του μισού, προσώπου. Οφείλεται σε μια προσβολή του προσωπικού νεύρου (VII εγκεφαλική συζυγία) και μπορεί να είναι παροδική ή μόνιμη.
«Το προσωπικό νεύρο είναι υπεύθυνο για την κινητική νεύρωση μυών του προσώπου, για την αισθητική νεύρωση μικρού τμήματος του έξω ακουστικού πόρου, για την αίσθηση της γεύσης στα πρόσθια 2/3 της γλώσσας, καθώς και για την παραγωγή δακρύων (δακρυϊκοί και ρινικοί αδένες) και σάλιου (σιελογόνοι αδένες, υπογνάθιο και υπογλώσσιο)» εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Τάκης, νευρολόγος, διευθυντής Τμήματος Αγγειακών Παθήσεων του Εγκεφάλου Metropolitan General.
Τα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής κατά την πάρεση του προσώπου είναι:
- Ασυμμετρία στο πρόσωπο με έλξη της γωνίας του στόματος προς την υγιή πλευρά
- Εξαφάνιση ρυτίδωσης
- Λαγόφθαλμο (μικρή πτώση βλεφάρου)
- Σιελόρροια
- Αδυναμία σύσφιγξης του βλεφάρου
- Αδυναμία ανύψωσης φρυδιών
- Αδυναμία επίδειξης δοντιών
- Αδυναμία σφυρίγματος
- Αδυναμία να «φουσκώσει» το στόμα
Αιτίες εμφάνισης της πάρεσης προσώπου
Η πιο συχνή είναι η ιδιοπαθής πάρεση προσώπου ή πάρεση του Bell. Δεν εντοπίζεται κάποιο αίτιο κατά τη διερεύνηση, αν και υπάρχει συσχέτιση με ιογενή προσβολή του νεύρου. Στην πλειονότητα των περιστατικών η πάρεση είναι παροδική και σε μεγάλο ποσοστό η αποκατάσταση της βλάβης είναι πλήρης.
Υπάρχουν αιτίες σχετιζόμενες με λοιμώξεις, κυρίως ιογενείς. Η πιο συχνή οφείλεται στον ιό VZV (έρπητα ζωστήρα), προκαλώντας δερματικό εξάνθημα γύρω και μέσα από το αυτί, έντονο πόνο στο αυτί και στη γύρω περιοχή, καθώς και απώλεια γεύσης. Η πάρεση του προσώπου είναι πιο βαριά, και αν δεν ξεκινήσει η αγωγή εντός 72 ωρών, η αποκατάσταση υπολογίζεται στο 50% των περιστατικών.
Άλλες περιπτώσεις σχετίζονται με όγκους, με πιο συχνό το ακουστικό νευρίνωμα. Λιγότερο συχνοί είναι όγκοι του προσωπικού νεύρου (νευρίνωμα/schwannoma), διάφοροι όγκοι στην περιοχή της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας, στη νευροϊνωμάτωση τύπου ΙΙ και όγκοι στην παρωτίδα.
Η μαστοειδίτιδα, η έσω και η έξω ωτίτιδα μπορούν να προκαλέσουν επίσης προσβολή του προσωπικού νεύρου.
Ένα αιμαγγείωμα, ένα ανεύρυσμα της καρωτίδας αρτηρίας ή μια αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία μπορούν να αποτελέσουν αιτία μετατόπισης και πίεσης του νεύρου σε μια πάρεση.
Άλλες αιτίες είναι από τραυματισμό στο κεφάλι με κάταγμα του κροταφικού οστού, σαρκοείδωση, σύνδρομο Miller Fisher, σύνδρομο Guillain-Barre και πολλαπλή σκλήρυνση.
Μετά τη διάγνωση ακολουθεί η διερεύνηση της αιτίας με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με σκιαγραφικό. Ανάλογα με τα αποτελέσματα μπορεί να ακολουθήσουν και περαιτέρω εξετάσεις αίματος.
Θεραπεία
«Στην ιδιοπαθή πάρεση προσώπου συνιστάται η θεραπεία με κορτιζόνη από το στόμα για μερικές ημέρες, με έναρξη της θεραπείας εντός 72 ωρών. Ο ασθενής πρέπει να προστατεύει το μάτι αν δεν κλείνει βάζοντας πολύ συχνά τεχνητά δάκρυα, και το βράδυ κατά την κατάκλιση να κλείνει το μάτι με οφθαλμικό επίδεσμο, για να αποφευχθεί βλάβη στον κερατοειδή.
Στην περίπτωση του συνδρόμου Ramsay Hunt, η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει στις πρώτες 72 ώρες με κορτιζόνη από το στόμα και αντιιικά φάρμακα (ακικλοβίρη, φαμκικλοβίρη ή βαλακικλοβίρη). Επίσης, γίνεται χρήση τεχνητών δακρύων και οφθαλμικού επιδέσμου.
Δεν συνιστάται η χρήση βιταμινών ή φυσικοθεραπείας λόγω έλλειψης αποτελεσματικότητας», τονίζει ο κ. Τάκης.
Πρόγνωση
Στην ήπια προς μέτρια πάρεση προσώπου η αποκατάσταση γίνεται συνήθως σε δύο μήνες. Εάν η πάρεση είναι βαριά, χρειάζεται περισσότερος χρόνος.
Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν πλήρη αποκατάσταση της πάρεσης και, όσο πιο ελαφριά είναι αρχικά, τόσο υψηλότερο είναι αυτό το ποσοστό. Η παρουσία προηγούμενου επεισοδίου πάρεσης προσώπου αποτελεί αρνητικό παράγοντα για την αποκατάσταση.
Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν παρουσιάζει καμία βελτίωση εντός δύο μηνών, συνιστάται η διενέργεια ηλεκτρομυογραφήματος προσώπου που προσδιορίζει τον βαθμό αποκατάστασης του νεύρου και θα αποσαφηνίσει τυχόν ανάγκη αποσυμπίεσής του.
