Θάνος Ξυδόπουλος
Στους περισσότερους ανθρώπους, περίπου το 90% του σωματικού λίπους είναι υποδόριο, δηλαδή βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα. Εάν πιέσετε με το δάχτυλο την κοιλιά σας, το λίπος που αισθάνεστε μαλακό είναι το υποδόριο.Το σπλαχνικό ή ενδοκοιλιακό λίπος είναι απρόσιτο γιατί βρίσκεται στο εσωτερικό της κοιλιάς σε σημεία τα οποία περιβάλλουν το ήπαρ, το πάγκρεας και το έντερο.
Η περιοχή που συσσωρεύει λίπος επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα και οι ορμόνες.
Το σπλαχνικό λίπος θεωρείται ότι προκαλεί περισσότερα προβλήματα υγείας απ΄ ό,τι το υποδόριο. Η έρευνα δείχνει ότι τα λιποκύτταρα -ιδιαίτερα τα κοιλιακά λιποκύτταρα- είναι βιολογικά ενεργά. Είναι σωστό να θεωρούμε το λίπος ως ενδοκρινικό όργανο ή αδένα, ο οποίος παράγει ορμόνες και άλλες ουσίες που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας. Αν και οι επιστήμονες εξακολουθούν να αποκρυπτογραφούν τους ρόλους των μεμονωμένων ορμονών, καθίσταται σαφές ότι το υπερβολικό λίπος, ειδικά το κοιλιακό, διαταράσσει την κανονική ισορροπία και τη λειτουργία αυτών των ορμονών.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το σπλαχνικό λίπος παράγει χημικές ουσίες του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζονται κυτοκίνες (π.χ. τον παράγοντα νέκρωσης όγκων και την ιντερλευκίνη-6), οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Αυτά και άλλα βιοχημικά μόρια πιστεύεται ότι έχουν επιβλαβή αποτελέσματα στην ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, την αρτηριακή πίεση και την πήξη του αίματος. Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι ουσίες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και να αυξήσουν τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών.
Το σπλαχνικό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης και αρκετών άλλων μακροχρόνιων, απειλητικών για τη ζωή ιατρικών καταστάσεων, όπως είναι η καρδιακή προσβολή, το εγκεφαλικό, ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος του παχέος εντέρου και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Ένας λόγος για τον οποίο το υπερβολικό σπλαχνικό λίπος μπορεί να αποδειχτεί τόσο επιβλαβές είναι η θέση του κοντά στην πυλαία φλέβα, η οποία μεταφέρει αίμα από την εντερική περιοχή στο ήπαρ. Ουσίες που απελευθερώνονται από σπλαχνικό λίπος, συμπεριλαμβανομένων των ελεύθερων λιπαρών οξέων, εισέρχονται στην πυλαία φλέβα και ταξιδεύουν στο ήπαρ, όπου μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του και την παραγωγή λιπιδίων στο αίμα. Το σπλαχνικό λίπος συνδέεται με υψηλότερη ολική χοληστερόλη, υψηλότερη LDL (κακή) χοληστερόλη και χαμηλότερη HDL (καλή) χοληστερόλη .
Πώς χάνετε λίπος στην κοιλιά; Η απάντηση δεν αποτελεί έκπληξη: με άσκηση και διατροφή. Η σωματική δραστηριότητα καθ΄ όλη τη διάρκεια της ημέρας, καθώς και ο προγραμματισμός χρόνου για δομημένη άσκηση μπορεί να είναι ακόμα πιο σημαντική από τη διατροφή για το σπλαχνικό λίπος.
