Γράφει η Αθανασία Παππά, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα, Επισκέπτρια Υγείας

Σύμφωνα με το Self Care Forum,  Αυτοφροντίδα είναι: Οι ενέργειες που κάνουν τα άτομα για τον εαυτό τους, είτε μόνα τους είτε μαζί με άλλους προκειμένου να αναπτύξουν, να προστατεύσουν, να διατηρήσουν και να βελτιώσουν την υγεία, την ευημερία ή την ευεξία τους.

Η αυτοφροντίδα,  ξεκινάει από την ατομική ευθύνη που έχει το κάθε άτομο να κάνει καθημερινές επιλογές σχετικά με τον τρόπο ζωής του, όπως το βούρτσισμα των δοντιών, την υγιεινή διατροφή ή την επιλογή της άσκησης.

Προχωρώντας βλέπουμε ότι οι άνθρωποι μπορούν συχνά να φροντίζουν τον εαυτό τους όταν έχουν ένα απλό κρυολόγημα,  πονόλαιμο, βήχα κ.λπ., για παράδειγμα χρησιμοποιώντας φάρμακα όπως τα OTC, χωρίς ιατρική συνταγή ή με το να ξεκουράσουν τον εαυτό τους για λίγες ημέρες. Το ίδιο ισχύει για μακροχρόνιες παθήσεις όπου οι άνθρωποι συχνά αυτοδιαχειρίζονται χωρίς παρέμβαση επαγγελματία υγείας όλο το υπόλοιπο διάστημα μετά την επίσκεψη στον ιατρό που κρατάει λίγη ώρα και θα πρέπει το άτομο να διαχειριστεί την πληροφορία και να πράξει τα ακόλουθα καθώς και να παρακολουθεί την πορεία του νοσήματος , να εκπαιδεύεται , να ενημερώνεται , να καταγράφει.  

Στην περίπτωση ενός μεγάλου τραύματος που βιώνει το άτομο, η ευθύνη για τη φροντίδα είναι εξ ολοκλήρου στα χέρια των επαγγελματιών υγείας, μέχρι την έναρξη της ανάκαμψης, που τότε μπορεί να ξαναρχίσει η αυτοφροντίδα.

Η φροντίδα του εαυτού μας γίνεται μέσω της ενδυνάμωσης του εαυτού μας, της αυτοπεποίθησης και της πληροφόρησης ώστε να μπορούμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας ,να δίνουμε τις σωστές πληροφορίες όταν επισκεπτόμαστε τον ιατρό, μας δίνει μεγαλύτερο έλεγχο της υγείας μας και ενθαρρύνει υγιεινές συμπεριφορές που βοηθούν στην πρόληψη της κακής υγείας μακροπρόθεσμα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορούν να φροντίσουν τις μικρές παθήσεις τους, μειώνοντας τον αριθμό των επισκέψεων στους γιατρούς και δίνοντας τη δυνατότητα στη ιατρική κοινότητα να επικεντρωθεί στη φροντίδα ασθενών υψηλότερου κινδύνου, όπως εκείνων με βαρύτερες και χρόνιες ασθενείς, με συννοσηρότητες, πολύ νέους και ηλικιωμένους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πόρων και επιτρέπει στο σύστημα υγείας να δαπανήσει χρήματα εκεί που χρειάζονται περισσότερο και να βελτιώνονται οι δείκτες υγείας. Επιπλέον, η αυξημένη προσωπική ευθύνη σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων και στην καλύτερη διαχείριση των μακροπρόθεσμων συνθηκών όταν αυτές αναπτύσσονται. Αυτό είναι ένας τρόπος που θα εξασφαλίσει τελικά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος.

Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι εμφανίζουν σχεδόν τέσσερα συμπτώματα κάθε δεκαπενθήμερο, τα τρία πιο κοινά είναι το αίσθημα  κόπωσης/καταπόνησης, πονοκέφαλοι και πόνοι στις αρθρώσεις και τα περισσότερα από αυτά αντιμετωπίζονται στην κοινότητα χωρίς τα άτομα να αναζητούν ιατρική φροντίδα υγείας.

Η αυτοφροντίδα έχει κερδίσει σταδιακά ευρεία υποστήριξη από επαγγελματίες υγείας και από βασικούς οργανισμούς στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Όλο και περισσότεροι γιατροί πιστεύουν τώρα ότι η αυτοφροντίδα από τους ασθενείς παίζει σημαντικό ρόλο στη γενική πρακτική. 

Μετά την κυκλοφορία της έκθεσης «Self Care: An ethical Imperative» το 2010, η δυναμική για την εκστρατεία αυξήθηκε, γεγονός που οδήγησε στην έναρξη του Self Care Forum το 2011. Το NHS England είναι εταίρος στο φόρουμ, όπως και αρκετοί γιατροί και οργανισμοί, όπως το Royal College of Nursing (RCN) και η National Association for Patient Participation (NAPP). Σκοπός του Φόρουμ είναι να προωθήσει την εμβέλεια της αυτοφροντίδας και να την ενσωματώσει στην καθημερινή ζωή.

Η Εβδομάδα Αυτοφροντίδας είναι μια ετήσια εβδομάδα ευαισθητοποίησης για την ενθάρρυνση της υποστήριξης της αυτοφροντίδας σε όλες τις κοινότητες. Η εκδήλωση διάρκειας μιας εβδομάδας έχει στόχο να εμπλακεί και να ενδυναμώσει τα άτομα να φροντίσουν τον εαυτό τους.

Το Self Care Forum ενθαρρύνει τα άτομα να:

  • Υποστηρίξουν την ψυχική ευεξία τους μέσω της κοινωνικοποίησης 
  • Τακτική άσκηση
  • Καλή διατροφή
  • Κατανόηση του τρόπου διαχείρισης των συνθηκών υγείας
  • Υποστήριξη της αγωγής υγείας στην κοινότητα και στα σχολεία
  • Θετικές επιλογές τρόπου ζωής