Ζήσης Ψάλλας
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι λοιμώξεις του εντέρου από παθογόνα όπως η σαλμονέλα μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα ενός ατόμου να αναπτύξει ευερέθιστο έντερο.
Αυτό έδωσε στους ερευνητές μια ιδέα. Μόλυναν εργαστηριακά ποντίκια με βακτήρια (Citrobacter rodentium) που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση, ενώ συγχρόνως τα τάιζαν με μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στα αυγά (ωοαλβουμίνη). Μόλις τα ποντίκια ανέκαμψαν από τη μόλυνση, και ενώ τρέφονταν μόνο με ωοαλβουμίνη ενεργοποιήθηκε το ανοσοποιητικό σύστημα του εντέρου -αυτό δεν συνέβη στα ποντίκια ελέγχου που λάμβαναν ωοαλβουμίνη αλλά όχι τα παθογόνα.
Κανονικά, το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν αντιδρά στα κομμάτια των πρωτεϊνών (που μπορούν να αναγνωριστούν ως αντιγόνα από το ανοσοποιητικό μας σύστημα) που χωνεύουμε, μια διαδικασία που ονομάζεται στοματική ανοχή. Αλλά φαίνεται ότι όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται ως απόκριση σε μια μόλυνση, μαθαίνει επίσης να αντιλαμβάνεται την τροφή που υπάρχει εκείνη τη στιγμή ως απειλή.
Όταν τα αντισώματα συναντήσουν το αντιγόνο στο μέλλον (σε αυτήν την περίπτωση η πρωτεΐνη του αυγού) συνδέονται με κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται ιστιοκύτταρα ή μαστοκύτταρα (mast cells), τα οποία απελευθερώνουν ισταμίνη και προκαλούν φλεγμονώδεις διεργασίες.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν 12 ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και 8 υγιείς ανθρώπους για να δουν αν τα έντερα τους θα αντιδρούσαν με τον ίδιο τρόπο όπως τα ποντίκια. Η ένεση γνωστών τροφών που προκαλούν πρόβλημα όπως η σόγια και το αγελαδινό γάλα στο εντερικό τοίχωμα των ασθενών σε ευερέθιστο έντερο προκάλεσε παρόμοια τοπική ανοσοαπόκριση, αλλά αυτό δεν συνέβη στους υγιείς εθελοντές.
Σε ποντίκια και ανθρώπους, η ανοσοαπόκριση περιορίστηκε στα έντερα -ειδικά στο κόλον των ποντικών όπου είχε λάβει χώρα η βακτηριακή λοίμωξη- κάτι που ξεχωρίζει σαφώς αυτήν την τροφική δυσανεξία από τις τροφικές αλλεργίες, οι οποίες προκαλούν ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος σε όλο το σώμα.
Ενώ αυτή η μελέτη είναι μικρή, προηγούμενες κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η θεραπεία με αντιισταμινικά μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου, υποστηρίζοντας την ιδέα ότι η ενεργοποίηση των ιστιοκυττάρων είναι ο βασικός ένοχος. Και άλλες παρόμοιες γαστρεντερικές καταστάσεις έχουν επίσης εμπλέξει βακτήρια ως αιτία αυτής της αντίδρασης.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.
