Ζήσης Ψάλλας
Ακόμη και μετά από μια σύντομη περίοδο νηστείας, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί την απελευθέρωση της ορμόνης κορτικοστερόνης και έτσι ξεκινά την αυτοφαγία στο ήπαρ. Μέχρι τώρα, εθεωρείτο ότι κυρίως τα ίδια τα ηπατικά κύτταρα ήταν υπεύθυνα για αυτό. Μακροπρόθεσμα, αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν να καταλάβουμε γιατί η νηστεία είναι τόσο υγιής για τον οργανισμό.
Η αυτοφαγία είναι απαραίτητη για την επιβίωση. Τα ελαττωματικά ή κατεστραμμένα μόρια τεμαχίζονται και υποβαθμίζονται από το σύστημα διάθεσης των αποβλήτων του ίδιου του κυττάρου και από αυτό παράγεται νέα ενέργεια. Αυτού του είδους η αποτοξίνωση του σώματος διατηρεί το σώμα σε φόρμα και πολύ πιθανότατα νεανικό.
«Μέχρι τώρα θεωρείτο ότι τα κύτταρα του σώματός μας αισθάνονται κυρίως τα ίδια πότε έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια και στη συνέχεια ενισχύουν την αυτοφαγία», εξηγεί ο Weiyi Chen, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Max Planck Institute for Metabolism Research και πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Αλλά τώρα βρήκαμε στα ποντίκια ότι ο εγκέφαλος παίζει καθοριστικό ρόλο».
Στη μελέτη τους, οι ερευνητές δεν τάισαν ποντίκια για τέσσερις ώρες, ακριβώς τη στιγμή που συνήθως τρώνε πολύ. Αυτό είναι συγκρίσιμο με την παράλειψη πρωινού, ωστόσο, τα ποντίκια καταναλώνουν περίπου το 40% της τροφής τους στο πρωινό. Στη συνέχεια μελέτησαν πώς οι νευρώνες AgRP, μια ομάδα περίπου 3.000 νευρώνων στο κέντρο πείνας του εγκεφάλου, τον υποθάλαμο, ανταποκρίθηκαν σε αυτή τη σύντομη νηστεία. Παραδόξως, διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια της νηστείας, ο εγκέφαλος όχι μόνο στέλνει σήματα που διεγείρουν τον οργανισμό να φάει, αλλά και σήματα που ενεργοποιούν την αυτοφαγία.
Οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να προσδιορίσουν το πώς ο εγκέφαλος επικοινωνεί με το ήπαρ. Όταν τα επίπεδα ενέργειας είναι χαμηλά, τα νευρικά κύτταρα πυροδοτούν την απελευθέρωση της ορμόνης κορτικοστερόνης, η οποία στη συνέχεια διεγείρει την ενεργοποίηση της αυτοφαγίας στα ηπατικά κύτταρα. Κατάφεραν επίσης να διευκρινίσουν λεπτομερώς τις ακριβείς οδούς που ταξιδεύει το σήμα στον εγκέφαλο και έτσι να καθορίσουν ποια νευρικά κύτταρα εμπλέκονται στη διαδικασία.
