Ζήσης Ψάλλας
Μελέτη από την Mayo Clinic δείχνει ότι η έλλειψη επαρκούς ύπνου σε συνδυασμό με την ελεύθερη πρόσβαση σε τροφή αυξάνει την κατανάλωση θερμίδων και κατά συνέπεια τη συσσώρευση λίπους, ειδικά το ανθυγιεινό λίπος στην κοιλιά.
Το σπλαχνικό λίπος εναποτίθεται βαθιά μέσα στην κοιλιά γύρω από τα εσωτερικά όργανα και συνδέεται στενά με καρδιακές και μεταβολικές παθήσεις. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Journal of the American College of Cardiology και η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι ο σύντομος ύπνος, ακόμη και σε νεαρά, υγιή και σχετικά αδύνατα άτομα, σχετίζεται με αύξηση της πρόσληψης θερμίδων, μικρή αύξηση του βάρους και σημαντική αύξηση στη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά», είπε ο Virend Somers, κύριος ερευνητής της μελέτης.
Η μελέτη αποτελούνταν από 12 υγιείς ανθρώπους κανονικού βάρους, καθένας από τους πέρασε 21 ημέρες σε νοσηλευτικό περιβάλλον. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία στην ομάδα ελέγχου (κοιμούνταν κανονικά) ή στην ομάδα περιορισμένου ύπνου. Το πείραμα επαναλήφθηκε μετά από τρεις μήνες με τους συμμετέχοντες να κάνουν το αντίθετο αυτή τη φορά. Κάθε ομάδα είχε ελεύθερη πρόσβαση τροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης.
Οι πρώτες τέσσερις μέρες ήταν περίοδος εγκλιματισμού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όλοι οι συμμετέχοντες είχαν εννέα ώρες στο κρεβάτι για να κοιμηθούν. Για τις επόμενες δύο εβδομάδες, η ομάδα περιορισμένου ύπνου είχε τέσσερις ώρες ύπνου και η ομάδα ελέγχου διατήρησε τις εννέα ώρες. Ακολούθησαν τρεις μέρες και νύχτες ανάρρωσης με εννέα ώρες ύπνου και για τις δύο ομάδες.
Οι συμμετέχοντες που είχαν περιορισμένο ύπνο κατανάλωναν 300 επιπλέον θερμίδες την ημέρα, τρώγοντας 13% περισσότερη πρωτεΐνες και 17% περισσότερο λίπος, σε σύγκριση με το στάδιο εγκλιματισμού. Αυτή η αύξηση της κατανάλωσης ήταν υψηλότερη στις πρώτες ημέρες της στέρησης ύπνου και στη συνέχεια μειώθηκε στα αρχικά επίπεδα κατά την περίοδο αποκατάστασης. Οι ενεργειακές δαπάνες παρέμειναν ως επί το πλείστον οι ίδιες καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης.
«Κανονικά, το λίπος εναποτίθεται κατά προτίμηση υποδορίως, δηλαδή κάτω από το δέρμα. Ωστόσο, ο ανεπαρκής ύπνος φαίνεται να ανακατευθύνει το λίπος στο πιο επικίνδυνο σπλαχνικό μέρος. Είναι σημαντικό, αν και μετά από τον συμπληρωματικό ύπνο παρατηρήθηκε μείωση στην πρόσληψη θερμίδων και το βάρος, το σπλαχνικό λίπος συνέχισε να αυξάνεται Αυτό υποδηλώνει ότι ο ανεπαρκής ύπνος είναι ένα προηγουμένως μη αναγνωρισμένο έναυσμα για την εναπόθεση σπλαχνικού λίπους, και ότι ο ύπνος ανάκαμψης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, δεν αναστρέφει τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Μακροπρόθεσμα, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο ανεπαρκής ύπνος συνεισφέρει στην επιδημία της παχυσαρκίας, και τις μεταβολικές ασθένειες», είπε ο Somers.
