Ζήσης Ψάλλας

Σε δύο πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες στο Cell Reports, ο Benjamin Renquist, αναπληρωτής καθηγητής στο UArizona College of Agriculture and Life Sciences, μαζί με συναδέλφους του από άλλα πανεπιστήμια περιγράφουν έναν νέο στόχο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2.

Το λίπος στο ήπαρ μπορεί να προκαλεί διαβήτη τύπου 2. Αλλά το πώς το λίπος στο ήπαρ κάνει το σώμα ανθεκτικό στην ινσουλίνη ή προκαλεί υπερβολική έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας παραμένει ένα μυστήριο.

Ο Renquist και οι συνεργάτες του εστίασαν στο λιπαρό ήπαρ, μετρώντας τους νευροδιαβιβαστές που απελευθερώθηκαν από το ήπαρ σε ζωικά μοντέλα παχυσαρκίας, για να κατανοήσουν καλύτερα πώς το ήπαρ επικοινωνεί με τον εγκέφαλο για να επηρεάσει μεταβολικές αλλαγές που παρατηρούνται στην παχυσαρκία και τον διαβήτη.

«Βρήκαμε ότι το λίπος στο ήπαρ αύξησε την απελευθέρωση του ανασταλτικού νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται γ-αμινοβουτυρικό οξύ ή GABA» δήλωσε ο Renquist. «Εντοπίσαμε στη συνέχεια την πορεία με την οποία συνέβαινε η σύνθεση του GABA και το ένζυμο GABA τρανσαμινάση που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή του GABA στο ήπαρ».

Το GABA είναι ένα αμινοξύ και ο κύριος ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής στο κεντρικό νευρικό σύστημα, που σημαίνει ότι μειώνει τη νευρική δραστηριότητα. Τα νεύρα παρέχουν έναν αγωγό με τον οποίο επικοινωνεί ο εγκέφαλος με το υπόλοιπο σώμα. Αυτή η επικοινωνία δεν είναι μόνο από τον εγκέφαλο προς άλλους ιστούς, αλλά και από τους ιστούς πίσω στον εγκέφαλο.

Όταν το ήπαρ παράγει GABA, μειώνει τη δραστηριότητα των νεύρων που τρέχουν από το ήπαρ στον εγκέφαλο. Έτσι, το λιπαρό συκώτι, παράγοντας GABA, μειώνει τη δραστηριότητα πυροδότησης στον εγκέφαλο. Αυτή η μείωση της πυροδότησης γίνεται αισθητή από το κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο αλλάζει τα εξερχόμενα σήματα επηρεάζοντας την ομοιόσταση της γλυκόζης.

Για να προσδιοριστεί εάν η αυξημένη σύνθεση GABA στο ήπαρ προκαλούσε αντίσταση στην ινσουλίνη, η ερευνητική ομάδα ανέστειλε φαρμακολογικά το ένζυμο GABA τρανσαμινάση στο ήπαρ σε ζωικά μοντέλα διαβήτη τύπου 2. Η αναστολή της υπερβολικής παραγωγής GABA στο ήπαρ αποκατέστησε την ευαισθησία στην ινσουλίνη μέσα σε λίγες μέρες. 

Με βάση αυτά τα ευρήματα, μια κλινική δοκιμή θα διερευνήσει τη χρήση ενός εμπορικά διαθέσιμου αναστολέα της GABA τρανσαμινάσης που έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη σε άτομα που είναι παχύσαρκα.