Ζήσης Ψάλλας
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τεράστια αύξηση στη χρήση μελατονίνης αλλά υπάρχουν και ανησυχίες για τη χρήση της. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από έναν αδένα του εγκεφάλου που ονομάζεται επίφυση. Η κύρια λειτουργία της είναι η ρύθμιση του ύπνου.
Τα επίπεδα μελατονίνης αυξάνονται ως απόκριση στο σκοτάδι, δίνοντας σήμα στον εγκέφαλο ότι έφτασε η νύχτα και ότι είναι ώρα για ύπνο. Όταν υπάρχει έντονο φως, όπως το πρωί, η παραγωγή μελατονίνης σταματά και ο εγκέφαλος ξέρει ότι είναι μέρα. Οι ιδιότητες ρύθμισης ημέρας-νύχτας μέσω του φωτός και της μελατονίνης είναι οι δύο βασικοί παράγοντες για τη δημιουργία του εσωτερικού ρολογιού ύπνου-εγρήγορσης, ή αυτού που ονομάζεται «κιρκάδιος κύκλος».
Πολλοί έφηβοι δεν μπορούν να κοιμηθούν μέχρι τις 2 το πρωί ή τις 3 το πρωί, επειδή παρακολουθούν βίντεο στις ηλεκτρονικές τους συσκευές μέχρι αργά το βράδυ. Η συμβουλή είναι να σβήνουν τα φώτα σε εύλογο χρόνο και να αναμένουν ότι η υπνηλία θα αρχίσει να εμφανίζεται μέσα σε μία ώρα. Αλλά χρειάζεται χρόνος για να προσαρμοστεί το φυσικό ρολόι και συχνά οι ασθενείς προτιμούν να χρησιμοποιούν συμπλήρωμα μελατονίνης για να επιταχύνουν την προσαρμογή της κιρκάδιας ώρας.
Με την αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών, οι διαταραχές ύπνου έχουν γίνει αρκετά συχνές και η χρήση μελατονίνης έχει αυξηθεί. Λόγω των ιδιοτήτων της που προάγει τον ύπνο, η ορμόνη είναι επίσης μια ελκυστική επιλογή για άτομα που υποφέρουν από αϋπνία ή διαταραχές του ύπνου.
Σε ορισμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η μελατονίνη μπορεί να αγοραστεί χωρίς ιατρική συνταγή. Αλλά τα συμπληρώματα διατροφής δεν ελέγχονται για το περιεχόμενό τους. Μια μελέτη συμπληρωμάτων μελατονίνης διαπίστωσε ότι η περιεκτικότητα της ορμόνης κυμαινόταν από -83% έως +478% σε σχέση με αυτή που αναφερόταν στην ετικέτα. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης άλλες ουσίες που δεν αναφέρονταν ότι περιέχονται, συμπεριλαμβανομένης της σεροτονίνης και της βαλεριάνας.
Παρόλο που η μελατονίνη είναι μια φυσική ορμόνη, έχει παρενέργειες και οι πιο συνηθισμένες είναι οι πονοκέφαλοι και η ζαλάδα. Μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα, όπως αντιπηκτικά (φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη των θρόμβων αίματος). Η καλύτερη απόδειξη ασφάλειας για τη χρήση της μελατονίνης είναι μόνο για βραχυπρόθεσμη χρήση (έναν έως τρεις μήνες) και σε χαμηλές δόσεις (0,5-1 mg). Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις της μελατονίνης παραμένουν άγνωστες.
