Ο ιός του Δυτικού Νείλου εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή του Δυτικού Νείλου της Ουγκάντα το 1937. Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως στον άνθρωπο από τα τσιμπήματα των κουνουπιών. Υπάρχει σε έναν κύκλο μετάδοσης μεταξύ διαφόρων πτηνών, όπως κοράκια, και κοκκινολαίμηδες και κυρίως διάφορα είδη κουνουπιών Culex, τα οποία είναι κοινά σε πολλές χώρες.
Τα κουνούπια μολύνονται όταν τρέφονται με μολυσμένα πουλιά με υψηλά επίπεδα ιού. Στη συνέχεια, τα μολυσμένα κουνούπια περνούν τον ιό σε άλλα πτηνά τρεφόμενοι με αυτά.
Μερικές φορές, ένα μολυσμένο κουνούπι θα δαγκώσει έναν άνθρωπο, άλογο ή άλλο θηλαστικό, μεταδίδοντάς τους τον ιό. Ωστόσο, αυτά τα ζώα δεν αναπτύσσουν αρκετά υψηλό επίπεδο ιού στο αίμα τους για να διατηρήσουν τον κύκλο -είναι «αδιέξοδοι» οικοδεσπότες.
Σπάνια, ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται με άλλους τρόπους, μεταξύ άλλων μέσω τυχαίας εργαστηριακής έκθεσης, μετάγγισης αίματος ή μεταμόσχευσης οργάνων. Πολύ σπάνια, μπορεί να μεταδοθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή μέσω του θηλασμού. Πόσο επικίνδυνος είναι ο ιός;
Περίπου το 80% των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον ιό του Δυτικού Νείλου δεν έχουν συμπτώματα ή έχουν πολύ ήπια συμπτώματα. Αλλά περίπου το 20% των περιπτώσεων, τα άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό του Δυτικού Νείλου μπορεί να αναπτύξουν μια ξαφνική γρίπη με συμπτώματα όπως υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, πόνους στους μύες και τις αρθρώσεις, στομαχικά προβλήματα όπως ναυτία, έμετο και διάρροια, εξάνθημα και κόπωση στο εσωτερικό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται από 2 έως 14 ημέρες μετά το τσίμπημα από κουνούπι που μεταφέρει τον Δυτικό Νείλο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από αυτόν τον «πυρετό του Δυτικού Νείλου», αλλά η κούραση μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες έως μήνες.
Σε περίπου 1% των περιπτώσεων, ωστόσο, ο ιός μπορεί να εισβάλει στο κάλυμμα του εγκεφάλου, προκαλώντας αυτό που ονομάζεται μηνιγγίτιδα. Στον ίδιο τον εγκέφαλο το αποτέλεσμα είναι η εγκεφαλίτιδα και στον νωτιαίο μυελό προκαλείται ένα σύνδρομο που μοιάζει με πολιομυελίτιδα. Όταν ο ιός εισβάλλει στο νευρικό σύστημα με αυτόν τον τρόπο, ονομάζεται «νευροδιηθητική νόσος του Δυτικού Νείλου».
Περίπου το 10% των περιπτώσεων νευροδιηθητικής νόσου του Δυτικού Νείλου είναι θανατηφόρες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός μολύνονται άμεσα. Πολλοί επιζώντες μένουν με μόνιμη νευρολογική αναπηρία, όπως αδυναμία, κινητικές διαταραχές ή γνωστικά προβλήματα σε διάφορους βαθμούς.
Ο κίνδυνος της νευροεπεμβατικής νόσου του Δυτικού Νείλου είναι υψηλότερος σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, σε άτομα με ανοσοκαταστολή και σε άτομα με παθήσεις όπως καρκίνος, διαβήτης ή νεφρική ανεπάρκεια.
