Θάνος Ξυδόπουλος
Σύμφωνα με τον Hamish McCallum, διευθυντή, στο Κέντρο Πλανητικής Υγείας και Τροφικής Ασφάλειας, στο Πανεπιστήμιο Griffith, η εξελικτική θεωρία μπορεί να εξηγήσει πολλά από αυτά που έχουν ήδη συμβεί και προβλέπει τι θα συμβεί στο μέλλον. Ιδού τι λέει η εξελικτική θεωρία για το τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια.
Η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα τυχαίων μεταλλάξεων στο ιικό γονιδίωμα όταν αναπαράγεται. Μερικές από αυτές τις μεταλλάξεις είναι καλές για τον ιό, παρέχοντας πλεονέκτημα στη μετάδοσή του.
Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να περιμένουμε την εξέλιξη να ευνοεί τα στελέχη του ιού που οδηγούν σε μια πιο απότομη επιδημική καμπύλη, παράγοντας περισσότερα κρούσματα πιο γρήγορα και οδηγώντας σε δύο προβλέψεις.
- Πρώτον, ο ιός θα γίνει πιο μεταδοτικός. Ένα μολυσμένο άτομο θα είναι πιθανό να μολύνει περισσότερους ανθρώπους. Οι μελλοντικές παραλλαγές του ιού έχουν υψηλότερο αριθμό αναπαραγωγικής ή R.
- Δεύτερον, μπορούμε να περιμένουμε ότι η εξέλιξη θα συντομεύσει τον χρόνο που χρειάζεται ανάμεσα σε κάποιον να μολυνθεί και να μολύνει άλλους (ένα βραχύτερο «σειριακό διάστημα»).
Και οι δύο αυτές προβλεπόμενες αλλαγές είναι σαφώς καλά νέα για τον ιό, αλλά όχι για τον οικοδεσπότη του. Αυτή η θεωρία εξηγεί γιατί η παραλλαγή Δέλτα σαρώνει τώρα τον κόσμο και αντικαθιστά το αρχικό στέλεχος Wuhan. Το αρχικό στέλεχος Wuhan είχε μια τιμή R 2-3, αλλά η τιμή R της Δέλτα είναι περίπου 5-6. Έτσι, κάποιος που έχει μολυνθεί με Δέλτα είναι πιθανό να μολύνει τουλάχιστον δύο φορές περισσότερους ανθρώπους με το αρχικό στέλεχος Wuhan.
Υπάρχουν επίσης αποδείξεις ότι η παραλλαγή Δέλτα έχει ένα πολύ μικρότερο σειριακό διάστημα σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος Wuhan. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με ένα υψηλότερο ιικό φορτίο (περισσότερα αντίγραφα του ιού) σε κάποιον που έχει μολυνθεί με Δέλτα σε σύγκριση με τα προηγούμενα στελέχη.
Γνωρίζουμε ότι εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 που έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν από το αρχικό στέλεχος Wuhan ότι λειτουργούν με το Δέλτα, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικά. Οι ιογενείς παραλλαγές που μπορούν να αποφύγουν τα εμβόλια έχουν εξελικτικό πλεονέκτημα. Έτσι μπορούμε να περιμένουμε έναν «αγώνα δρόμου» μεταξύ των ερευνητών που αναπτύσσουν εμβόλια και του ιού, με τα εμβόλια να προσπαθούν να καλύψουν την ιική εξέλιξη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι πιθανό να έχουμε τακτικές αναμνηστικές λήψεις, σχεδιασμένες να ξεπεράσουν αυτές τις νέες παραλλαγές, όπως ακριβώς με τα εμβόλια της γρίπης.
Τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 μειώνουν τις πιθανότητες να μεταδώσετε τον ιό σε άλλους, αλλά δεν μπλοκάρουν εντελώς τη μετάδοση. Υπάρχει ένα «πάρε-δώσε» μεταξύ της μεταδοτικότητας και του πόσο άρρωστο γίνεται ένα άτομο (μολυσματικότητας). Αυτό συμβαίνει επειδή χρειάζεστε ένα συγκεκριμένο ιικό φορτίο για να μπορέσετε να μεταδώσετε τον ιό. Εάν τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά στην παρεμπόδιση της μετάδοσης, μπορούμε να περιμένουμε μια μετατόπιση προς υψηλότερη μολυσματικότητα. Με άλλα λόγια, η παρενέργεια του ιού που είναι σε θέση να μεταδίδεται από τους εμβολιασμένους ανθρώπους είναι, με την πάροδο του χρόνου, όπως η θεωρία προβλέπει, πιο επιβλαβής για τους ανεμβολίαστους.
Υπάρχει μια ρεαλιστική πιθανότητα που οδηγεί σε έναν ιό ο οποίος μπορεί να είναι πιο παθογόνος στους ανθρώπους ή σε θέση να αποφύγει τα υπάρχοντα εμβόλια. Αυτό θα ήταν ένα σενάριο όπου το SARS-COV-2 μολύνει τα ζώα και μέσω αυτών τους ανθρώπους. Έχουμε ήδη δει τον SARS-COV-2 να μολύνει μινκ, αιλουροειδή και τρωκτικά.
Ο ιός θα γίνει πιο θανατηφόρος; Οι παραλλαγές του ιού που κάνουν τον οικοδεσπότη πολύ άρρωστο (εξαιρετικά μολυσματικές) γενικά δεν ευνοούνται κατά την εξέλιξη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι όταν άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πεθάνουν ή να απομονωθούν, μειώνεται η πιθανότητα του ιού να μεταδίδεται σε άλλους. Αυτή η διαδικασία είναι απίθανο να κάνει τον ιό να γίνει λιγότερος μολυσματικός βραχυπρόθεσμα, αλλά είναι μια ρεαλιστική δυνατότητα μακροπρόθεσμα. Ωστόσο υπάρχει πιθανότητα πιο λοιμογόνα στελέχη να αναπτυχθούν μέσω ανασυνδυασμού (είναι γνωστό ότι συμβαίνει σε άλλους κορωνοϊούς). Έτσι, η απάντηση σε αυτή την κρίσιμη ερώτηση είναι ότι πραγματικά δεν γνωρίζουμε αν ο ιός θα γίνει πιο θανατηφόρος με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο δεν περιμένουμε ο ιός να γίνει αβλαβής διά μαγείας.
