.jpg)
Γράφει ο Ιωάννης Λεκάκης
Ομότιμος Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ψηφιακής Ιατρικής
Η μεγάλη πρόοδος που παρατηρείται στην ιατρική τεχνολογία και την τεχνολογία της πληροφορικής επηρεάζει ολοένα και περισσότερο την άσκηση της ιατρική , τα συστήματα υγείας και τη κοινωνία. Οι τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνουν την τηλεϊατρική, την τεχνητή νοημοσύνη, την κινητή τηλεφωνία, την παρακολούθηση συσκευών από απόσταση, ειδικούς αισθητήρες κλπ. που αφορούν σε όλο το φάσμα της Ιατρικής όπως Καρδιολογία, Σακχαρώδη διαβήτη, Απεικόνιση, Ογκολογία αλλά και στην Ιατρική εκπαίδευση.
Ειδικά στην Καρδιαγγειακή ιατρική, η ψηφιακή τεχνολογία έχει και αναμένεται να έχει ευρεία εφαρμογή στους παρακάτω τομείς: α) Προληπτική καρδιολογία β) Αντιμετώπιση χρονίως πασχόντων π.χ με καρδιακή ανεπάρκεια γ) Αρρυθμίες και παρακολούθηση εμφυτευμένων συσκευών όπως απινιδωτές και βηματοδότες.
Προληπτική Καρδιολογία. Οι εφαρμογές της ψηφιακής τεχνολογίας στην πρόληψη των καρδιαγγειακών προβλημάτων είναι πολλές και ποικίλες. Κατά την άσκηση, μικρές φορητές συσκευές ή έξυπνα τηλέφωνα μπορούν να καταγράφουν την ένταση αλλά και φυσιολογικές παραμέτρους όπως η καρδιακή συχνότητα, βοηθώντας έτσι τον ασκούμενο να καθορίσει το επιθυμητό επίπεδο άσκησης. Στην αρτηριακή υπέρταση, η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να επιτευχθεί χωρίς περιχειρίδα, μέσω του κινητού τηλεφώνου. Η υπενθύμιση για λήψη φαρμάκων αλλά και «έξυπνοι» τρόποι για βελτίωση της συμμόρφωσης των ασθενών στην λήψη της φαρμακευτικής αγωγής επιτυγχάνονται με ψηφιακή τεχνολογία. Στον τομέα του σακχαρώδη διαβήτη, ιδιαίτερα του νεανικού διαβήτη τύπου 1, παρατηρείται μια ψηφιακή επανάσταση. Υπάρχουν πλέον μέθοδοι συνεχούς παρακολούθησης των τιμών του σακχάρου διαδερμικά και μεταφορά των τιμών γλυκόζης σε μικρή φερόμενη αντλία ινσουλίνης που δίνει την κατάλληλη ποσότητα ινσουλίνης.
Καρδιακή ανεπάρκεια. Η μέτρηση της πίεσης στην πνευμονική αρτηρία είναι μία παράμετρος πού μπορεί να δώσει πληροφορίες για την κατάσταση του ασθενούς με καρδιακή ανεπάρκεια. Η τοποθέτηση ενός αισθητήρα στην πνευμονική αρτηρία και η παρακολούθηση της πίεσης μπορεί να ευαισθητοποιήσει τον γιατρό με αποτέλεσμα την αύξηση της φαρμακευτικής αγωγής και την πρόληψη εισαγωγών στο νοσοκομείο. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει πολλές φορές με ενσωμάτωση των αισθητήρων αυτών σε εμφυτευόμενες συσκευές και μετάδοση των πιέσεων από μακρινή απόσταση στο γιατρό ο οποίος δίνει τις κατάλληλες οδηγίες.
Αρρυθμίες. Ο κλασικός έλεγχος με 24ωρη καταγραφή (Holter) έχει εξελιχθεί σημαντικά. Υπάρχουν πλέον συστήματα περισσότερο μακροχρόνιας παρακολούθησης του καρδιακού ρυθμού και αρρυθμιών. Επιπλέον υπάρχουν συστήματα ανίχνευσης καρδιακών αρρυθμιών π.χ. κολπικής μαρμαρυγής, την ώρα που συμβαίνουν είτε μέσω κινητών τηλεφώνων ή και ‘έξυπνων’ ρολογιών. Επίσης η παρακολούθηση εμφυτευμένων συσκευών όπως απινιδωτών και βηματοδοτών μπορεί πλέον να γίνεται από μακρυά με συστήματα τηλεϊατρικής καθιστώντας πολλές φορές την μετάβαση του ασθενούς στο νοσοκομείο μη αναγκαία.
Με την σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία αναμένεται να αλλάξουν πολλά στις σχέσεις γιατρού-ασθενούς. Πολλές προσωπικές επισκέψεις στο γιατρό δεν θα είναι απαραίτητες γιατί οι πληροφορίες θα παρέχονται από απόσταση. Επίσης η ιατρική πρακτική αναμένεται να γίνει πιο προσωποποιημένη. Χρησιμοποιώντας στοιχεία και από το γονιδίωμα θα εφαρμόζουμε «προσωπικές» θεραπευτικές εφαρμογές για τον κάθε ασθενή μεγιστοποιώντας το όφελος και μειώνοντας τις ανεπιθύμητες δράσεις των φαρμάκων.
Υπάρχουν ακόμα πολλά «ανοικτά» θέματα στον τομέα της ψηφιακής ιατρικής. Θέματα όπως η αξιοπιστία ορισμένων συσκευών, η ασφάλεια μετάδοσης της πληροφορίας, νομικά θέματα αλλά και η διευκρίνιση του νέου οικονομικού τοπίου αναμένεται να επιλυθούν σύντομα. Το μέγεθος των επενδύσεων που πραγματοποιούνται στον χώρο αυτό αποδεικνύει ότι το μέλλον ανήκει στην ψηφιακή ιατρική.
