Ο Δρ. Δημήτρης Γκίκας μιλά στο zougla.gr για την οπτική αναπηρία μέσα από την προσωπική του εμπειρία. Είναι Φιλόλογος, Διδάκτωρ Πολιτικής Φιλοσοφίας και διδάσκει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εκλεγεί Κοινοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Καλλιθέας Αττικής, ενώ είναι Αναπληρωτής Πρόεδρος στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών. Είναι, επίσης συγγραφέας πολλών βιβλίων, αρθρογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Συνέντευξη στον Θάνο Ξυδόπουλο
Κύριε Γκίκα, πώς προέκυψε η φράση «Αν εγώ μπορώ, τότε μπορείτε κι εσείς»;
Το «αν εγώ μπορώ, τότε μπορείτε κι εσείς», είναι μια φράση που οι μαθητές μου στο Λύκειο όπου εργάζομαι ακούν συχνά από μένα, σε κάθε ευκαιρία. «Αν εγώ μπορώ να έρχομαι κάθε μέρα στην ώρα μου στο σχολείο, τότε μπορείτε κι εσείς». «Αν εγώ μπορώ να διαβάσω ένα βιβλίο, τότε μπορείτε κι εσείς». «Αν εγώ μπορώ να είμαι ενεργός πολίτης, τότε μπορείτε κι εσείς». Ίσως να ξαφνιαστείτε πολλοί αναγνώστες σας, αλλά οι μαθητές ανταποκρίνονται πολύ θετικά σ’ αυτό το μήνυμα.
Πώς, δηλαδή ένα τέτοιο μήνυμα και μάλιστα από εκπαιδευτικό με οπτική αναπηρία έχει τέτοια ανταπόκριση;
Διότι δεν χρησιμοποιώ την αναπηρία μου αρνητικά, αλλά θετικά. Δεν γκρινιάζω γι’ αυτήν, δεν απαιτώ από τους άλλους πράγματα σαν να μου χρωστάνε επειδή βρίσκομαι πλέον σ’ αυτή την κατάσταση, δεν χρησιμοποιώ την αναπηρία μου για να με λυπηθούν, ούτε τη χρησιμοποιώ για να προκαλέσω ή να βρίσω, τι να σας πω, τον οποιονδήποτε: τους υγιείς, την κυβέρνηση, τους μηχανόβιους, το θεό! Ούτε χρησιμοποιώ την αναπηρία μου για να την «πουλήσω» προκειμένου να κερδίσω κάποια προνόμια. Καθιστώ τον εαυτό μου παράδειγμα, όχι γι’ αυτά που δεν μπορώ να κάνω εξαιτίας αυτής, αλλά γι’ αυτά που μπορώ να κάνω παρά την ύπαρξή της, και, πολλές φορές, χάρη σ’ αυτήν!
Χάρη σ’ αυτήν; Εξηγήστε λίγο αυτή την οπτική! Είναι δυνατό να ευχαριστείτε την αναπηρία σας;
Λοιπόν, ναι! Διότι αυτό που τονίζω πιο πολύ στους μαθητές μου είναι το γεγονός ότι η θέληση είναι ακριβώς αυτό που η αναπηρία κατάφερε να μου εμφυσήσει. Χάρη σ’ αυτήν, λοιπόν έχω μάθει να παλεύω κόντρα στις αντιξοότητες, τις αναποδιές, ακόμα και στις πιθανότητες. Κι αν εγώ καταφέρνω να σηκώνομαι κάθε μέρα και να συνεχίζω να αγωνίζομαι, φανταστείτε τι μπορεί να κάνει ο καθένας από αυτούς, είτε αυτοί είναι οι μαθητές μου, είτε οι άνθρωποι που έχουν την τύχη να έχουν την υγεία τους. Το δικό μου θάρρος, τη δική μου θέληση, τη δική μου αγωνιστικότητα προσπαθώ να μεταλαμπαδεύσω στους μαθητές μου, προκειμένου να μάθουν να αντιμετωπίζουν τη ζωή με αισιοδοξία, επιμονή, πίστη, ελπίδα.
Κύριε Γκίκα, η 3η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στα Άτομα με Αναπηρία. Τι ακριβώς εκφράζει αυτή η μέρα για σας; Τι σημαίνει;
Η Ημέρα αυτή δεν επιθυμεί να καλλιεργήσει κάποιον οίκτο για τα άτομα με αναπηρία. Αυτό που επιθυμεί να καταδείξει είναι η θέληση των ανθρώπων αυτών, η αισιοδοξία τους, η αγωνιστικότητά τους. Επιπλέον, επιθυμεί να καλλιεργήσει μια κουλτούρα συμπερίληψης, δηλαδή την αίσθηση ότι οι άνθρωποι με αναπηρία μπορούν να συνυπάρχουν με τους άλλους ανθρώπους, χωρίς οι άλλοι να αισθάνονται άβολα με την παρουσία τους, ούτε οι ίδιοι παρείσακτοι: στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική ζωή, στην πολιτική ζωή. Αυτή η συμπερίληψη που ανέφερα είναι θέμα κουλτούρας, θέμα ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ξεκινά από την οικογένεια και, βεβαίως από το σχολείο.
Με ποιο τρόπο θεωρείτε ότι τα σχολεία μπορούν να συμβάλουν στην καλλιέργεια αυτής της κουλτούρας συμπερίληψης;
Με το παράδειγμα το δικό μου και πολλών άλλων που ζούμε, εργαζόμαστε, ενεργοποιούμαστε ως πολίτες στην κοινωνία μας. Επίσης, με δράσεις που εστιάζουν σε αυτά τα θέματα. Για παράδειγμα, τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, στο ΓΕΛ Βουλιαγμένης, όπου υπηρετώ ως Φιλόλογος, θα λάβει χώρα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η δράση «ΕΛΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΜΟΥ», με την παρουσία του Συλλόγου “Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδας” και της Προέδρου Κας Ζωής Γερουλάνου και, βέβαια, την αμέριστη στήριξη της Διευθύντριας του ΓΕΛ Βουλιαγμένης Κας Νίκης Μανώλη καθώς και του λοιπού διδακτικού προσωπικού. Η δράση αυτή αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, συνέχεια της δράσης που είχε πραγματοποιηθεί λίγο καιρό πριν, στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στην Καλλιθέα (Κ.Ε.Α.Τ.), υπό την έμπνευση και καθοδήγηση της Προέδρου και Διοικήτριας του Κ.Ε.Α.Τ., κας Σοφίας Χαμονικολάου. Το Κ.Ε.Α.Τ. αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά ιδρύματα της χώρας που αφορά στην εκπαίδευση και αποκατάσταση των ατόμων με οπτική αναπηρία και στο οποίο έχω την τιμή να είμαι Αναπληρωτής Πρόεδρος.
Τι στόχους έχει μια τέτοια δράση;
Αυτό που αποσκοπώ να διδάξω στους μαθητές μου με αυτή τη δράση είναι πως δεν χρειάζεται να «πάθουν» κάποια αναπηρία για να έρθουν στη θέση μου. Χρειάζεται, απλώς να κατανοήσουν τι σημαίνει για μένα να μπορώ να έχω πρόσβαση παντού. Χρειάζεται να αντιληφθούν ότι δεν πρέπει να αφήνουν το μηχανάκι ή το αυτοκίνητο σε ράμπες ή πάνω στις ειδικές διαβάσεις τυφλών. Χρειάζεται να έχουν τη διάθεση να βοηθήσουν όταν βλέπουν κάποιον ανάπηρο στο δρόμο, στο λεωφορείο ή όπου αλλού. Χρειάζεται να είναι ενεργοί πολίτες και να κατανοούν τις ανάγκες των ανθρώπων που βρίσκονται σε πιο ευάλωτη κατάσταση. Χρειάζεται να μάθουν ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, αλλά κι όλοι είμαστε ίσοι.
Κύριε Γκίκα, σας ευχαριστώ θερμά για το χρόνο σας. Ελπίζω να επιτύχετε στους στόχους σας.
Να είστε καλά. Εγώ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας κ. Ξυδόπουλε.
