Ζήσης Ψάλλας
Με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες να μάχονται με αγωνία το θανατηφόρο κορωνοϊό, οι ασιατικές χώρες που χτυπήθηκαν νωρίς φαίνεται να έχουν κάνει πολύ καλύτερη δουλειά.
Η Κίνα τις τελευταίες μέρες διαγνώσκει λίγα εγχώρια περιστατικά -χθες δεν διέγνωσε κανένα- ενώ τα περισσότερα προέρχονται από ανθρώπους που επαναπατρίζονται από το εξωτερικό. Αν και η χώρα επικρίθηκε για τα “φασιστικά” μέτρα που επέβαλλε και για την καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τώρα που έβαλε φρένο στην επιδημία, οι δημοκρατικές χώρες ανακαλύπτουν πως πρέπει να τη μιμηθούν την “κοινή λογική”. Η Κίνα έθεσε γρήγορα δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε αναγκαστική καραντίνα για εβδομάδες, κάτι έκανε η Ιταλία καθυστερημένα.
Όσοι επιστήμονες στην αρχή είδαν χαλαρά τον ιό, ως μια κατάσταση παρόμοια με τη γρίπη, φαίνεται τώρα πως έκαναν λάθος. Η Ιταλία άργησε να καταλάβει ότι η νέα ασθένεια προκαλεί αρκετές πνευμονίες και είδε τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας να γεμίζουν. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό θνησιμότητας επί των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων φτάνει τώρα στο 7,5% (3.405 θάνατοι στα 41.035 κρούσματα).
Η Τουρκία, μια άλλη “ξέγνοιαστη” χώρα, μόλις πριν λίγες μέρες άρχισε να αντιλαμβάνεται τι μπορεί να συμβεί με τους πνευμονολόγους της να προειδοποιούν το κοινό ότι κάθε θάνατος, μπορεί να αντιστοιχείς σε 1.000 κρούσματα.
Ακόμα και στην Ελλάδα, η αρχική σκέψη ήταν ότι “η επιδημία του φόβου” είναι χειρότερη από την επιδημία του ιού αλλά τώρα οι ειδικοί καταλαβαίνουν πως ο φόβος είναι αυτός που προφυλάσσει φτάνοντας μερικές φορές στο άλλο άκρο.
Οι ασιατικές χώρες κατάφεραν να έχουν αποτελέσματα γιατί φέρουν ακόμα τα ψυχολογικά σημάδια από το ξέσπασμα του SARS το 2003.
Πλην της Κίνας που ήταν η πιο επιθετική, η Σιγκαπούρη αντέδρασε γρήγορα απαγορεύοντας τις εισερχόμενες πτήσεις από την κινεζική πόλη Wuhan, όπου ξέσπασε ο ιός, και βάζοντας σε καραντίνα τους ασθενείς. Δεν είχε έκρηξη κρουσμάτων, πιθανότατα επειδή παρακολούθησε στενά την κυκλοφορία του ιού.
Η Σιγκαπούρη έχει κάνει σχεδόν τα πάντα σωστά ενημερώνοντας κάθε μέρα ανοιχτά το κοινό για το τι συμβαίνει. Έκανε σαφές από την αρχή για το σοβαρό κίνδυνο και οι αρχές έσπασαν πολλές αλυσίδες μετάδοσης, εντοπίζοντας τους ανθρώπους που είχαν έρθει σε επαφή με γνωστά κρούσματα και διατάσσοντάς τους σε καραντίνα κατ’ οίκον. Ελέγχονται δύο φορές την ημέρα για να διαπιστωθεί εάν έχουν αναπτύξει πυρετό. Τα σχολεία δεν έχουν κλείσει αν και οι σπουδαστές περνούν από έλεγχο θερμοκρασίας για να μπουν.
Επίσης, η Σιγκαπούρη ανέπτυξε γρήγορα ένα πολύ αναγκαίο τεστ -μια εξέταση αίματος που βρίσκει αντισώματα τα οποία είναι ένα σημάδι προηγούμενης μόλυνσης. Αυτό δείχνει πόσοι άνθρωποι έχουν μολυνθεί και είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του πόσο πραγματικά θανατηφόρος είναι αυτός ο ιός. Οι άνθρωποι παίρνουν σοβαρά την αναπνευστική τους υγείας, φορώντας χειρουργικές μάσκες αν είναι άρρωστοι για να αποτρέψουν την εξάπλωση σε άλλους.
Το Χονγκ Κονγκ αντέδρασε κι αυτό γρήγορα εντοπίζοντας ασυνήθιστες περιπτώσεις πνευμονίας. Οι γιατροί ενημερώθηκαν για να αναφέρουν κάθε ασθενή που είχε γριπώδη συμπτώματα και ιστορικό ταξιδιού στη Wuhan. Οι άνθρωποι κλήθηκαν να τηλεργαστούν και να ασκήσουν κοινωνική αποστασιοποίηση. Τα μέτρα έχουν αποδώσει σε μεγάλο βαθμό αν και σήμερα υπάρχει μια μικρή κόπωση της απόκρισης. Οι άνθρωποι αρχίζουν να βγαίνουν ξανά στους δρόμους καθώς έχουν περάσει δύο μήνες.
Η Ταϊβάν δεν διέκοψε αρχικά τα αεροπορικά ταξίδια με τη Wuhan αλλά οι γιατροί επιβιβάστηκαν στις εισερχόμενες πτήσεις με ανιχνευτές θερμοκρασίας ψάχνοντας για άτομα που μπορεί να ήταν φορείς του ιού. Αργότερα απαγόρευσε τις περισσότερες πτήσεις με την Κίνα. Οι συγκεντρώσεις μαζών δεν απαγορεύτηκαν αλλά αποθαρρύνονταν. Η κυβέρνηση ελέγχει τη διανομή και τιμολόγηση των ιατρικών μασκών. Σκληρά πρόστιμα -έως και 30.000 δολάρια- απειλούν όσους παραβιάζουν τις εντολές καραντίνας στο σπίτι.
Στη Νότια Κορέα, ο νέος κορωνοϊός διαδόθηκε μέσω μιας θρησκευτικής αίρεσης, κάτι που οδήγησε σε μια εκρηκτική εστία, την οποία οι άλλες ασιατικές χώρες δεν βίωσαν. Η χώρα έκανε επιθετικά τεστ -250.000 μέχρι τις 15 Μαρτίου- κάτι που οδήγησε σε έγκαιρες ανιχνεύσεις. Αυτό μείωσε την περαιτέρω εξάπλωση και αντιμετώπισε γρήγορα εκείνους που βρέθηκαν με τον ιό. Η έγκαιρη ανίχνευση και η θεραπεία μπορούν να εξηγήσουν γιατί το ποσοστό θνησιμότητας της Νότιας Κορέας είναι μόλις λίγο πάνω από 1% (94 θάνατοι στα 8.652 κρούσματα). Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από το εξωτερικό πρέπει να παρέχουν πληροφορίες επικοινωνίας και να αναφέρουν την κατάστασή τους για 14 ημέρες μετά την επιστροφή τους μέσω μιας εφαρμογής για κινητά. Οι εταιρείες έχουν ενθαρρυνθεί να επιτρέψουν στους εργαζόμενους που μπορούν να εργαστούν από το σπίτι.
Σε αντίθεση με τις ασιατικές χώρες, στη Δύση υπήρξε σκεπτικισμός αν τα επιθετικά μέτρα μπορούν να αποδώσουν. Κάποιοι είπαν ότι οι ασιατικές πρακτικές δεν αρμόζουν σε φιλελεύθερες δημοκρατίες ενώ άλλοι το θεώρησαν αυτό ως μια δικαιολογία ανικανότητας. Πια ακραία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία φάνηκε να επικρατεί η άποψη ότι είναι καλύτερα να διαδοθεί ο ιός το συντομότερο δυνατόν για να αποκτηθεί η λεγόμενη “ανοσία της αγέλης” με τη λογική ότι αυτό θα μειώσει τους τελικούς θανάτους και τη διάρκεια της κρίσης. Αλλά καθώς μετά τις πρώτες χλιαρές αντιδράσεις έγινε κατανοητό ότι αυτός ο ιός μπορεί να σκοτώσει 40 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, η Δύση φαίνεται έτοιμη να λάβει κι αυτή επιθετικά μέτρα κοινωνικής απομόνωσης ενώ ήδη στην Ιταλία ο στρατός επιτηρεί την απαγόρευση της κυκλοφορίας.
