Καθώς οι μαθητές έχουν επιστρέψει στα σχολεία μετά τις γιορτές, πολλοί ανησυχούν για τα παιδιά τους καθώς και για την αυξημένη μετάδοση της COVID-19 και των άλλων ιώσεων. Ήδη οι αναπνευστικές ασθένειες βρέθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα με πολλά άτομα να υποφέρουν είτε από γρίπη, είτε από συγκυτιακό ιό (RSV) είτε από Covid, κάτι που έχει ασκήσει πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μάλιστα, ο αναπληρωτής Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης έχει κάνει λόγο για τη «μεγαλύτερη έξαρση από το καλοκαίρι του 2022».
Να σημειωθεί ότι υπάρχει και μια πανευρωπαϊκή έξαρση του διεισδυτικού στρεπτόκοκκου (iGAS). Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, η κεραυνοβόλος μορφή του στρεπτόκοκκου, δηλαδή, ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος τύπου Α (iGAS) ήταν αιτία θανάτου για 21 άτομα στην Ελλάδα τον τελευταίο χρόνο. Η πλειονότητα των περιπτώσεων του στρεπτόκοκκου είναι ιάσιμη εφόσον χορηγηθούν έγκαιρα αντιβιοτικά, διαφορετικά παράγεται μια τοξίνη, η οποία κυκλοφορεί στο αίμα και οδηγεί σε σηψαιμία.
Ενώ οι ψυχροί μήνες είναι συνώνυμοι με τους ιούς του αναπνευστικού, σε αντίθεση με τη γρίπη και τον RSV που αυξάνονται πάρα πολύ το φθινόπωρο και το χειμώνα, η COVID-19 δεν έχει καθορισμένη τέτοια περίοδο. Τα ξεσπάσματα της COVID μπορούν να χτυπήσουν άνοιξη και καλοκαίρι επίσης. Ενώ η COVID θα μπορούσε να εγκατασταθεί με ένα πιο προβλέψιμο μοτίβο στο μέλλον, αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί το 2024. Η COVID είναι διαφορετική ασθένεια και για την ώρα τουλάχιστον, δεν είναι στον ίδιο βαθμό εποχική με τις άλλες ιώσεις.
Τα σχολεία διαδραματίζουν ρόλο στην εξάπλωση των ιώσεων, αλλά σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη δεν είναι αυτά που οδηγούν την πανδημία του κορωνοϊού. Tο άνοιγμα των σχολείων θεωρείται ότι μπορεί να συνεισφέρει έως και κατά 20% επιπλέον έξαρση των ιώσεων αλλά ακόμα και έτσι θεωρείται ότι είμαστε μακριά από θέματα υποχρεωτικότητας.
Τα καλά νέα είναι ότι ορισμένα απλά μέτρα μπορούν να κάνουν τα σχολεία ασφαλή. Όταν οι μαθητές και οι δάσκαλοι φορούν μάσκες στο σχολείο, ένα μεγάλο μέρος της μετάδοσης αποτρέπεται. Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη καθώς οι μάσκες είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να αποφευχθεί η εξάπλωση των λοιμώξεων. Μια έρευνα στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι τα σχολεία χωρίς απαίτηση μάσκας στους εσωτερικούς χώρους τους είχαν ως αποτέλεσμα 3,5 φορές περισσότερες περισσότερα περιστατικά. Ένα άλλο παράδειγμα προέρχεται από την Αγγλία. Όταν τα σχολεία άνοιξαν στην αρχή μιας σχολικής χρονιάς, μέσα σε ένα μήνα, οι τυχαίες δοκιμές έδειξαν ότι το 8% των παιδιών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το 3% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και δημοτικού είχαν ενεργή λοίμωξη -παρά τους εμβολιασμούς των ενηλίκων. Τα υψηλά επίπεδα εμβολιασμού στους ενήλικες δεν επαρκούν για την προστασία των παιδιών, επειδή τα παιδιά μεταδίδουν εύκολα τον ιό μεταξύ τους.
Για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού στο σχολικό περιβάλλον συστήνεται η τήρηση βασικών μέτρων από καθηγητές, μαθητές και λοιπό προσωπικό
- Τακτικό πλύσιμο των χεριών, όταν τα χέρια είναι εμφανώς λερωμένα (σαπούνι και νερό) καθώς επίσης πριν και μετά, την προετοιμασία ή χορήγηση γεύματος ή τη χρήση τουαλέτας. Το πλύσιμο των χεριών με υγρό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, πρέπει να ακολουθείται από προσεκτικό στέγνωμα με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης και απόρριψή τους στους κάδους απορριμμάτων.
- Εναλλακτικά, συστήνεται η εφαρμογή αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος.
- Συστήνεται καλός αερισμός των εσωτερικών χώρων διδασκαλίας. Να ανοίγουν τα παράθυρα τακτικά για τη βελτίωση του αερισμού.
- Αποφυγή ανεπαρκώς αεριζόμενων χώρων με συνωστισμό ατόμων (π.χ. διάδρομοι, σκάλες, χρήση ασανσέρ).
- Αποφυγή συγκεντρώσεων πολλών ατόμων και τήρηση φυσικών αποστάσεων
- Αποφυγή αγγίγματος προσώπου, μύτης, ματιών και στόματος και πλύσιμο των χεριών.
- Βήχας ή φτέρνισμα στον αγκώνα ή σε χαρτομάντιλο. Αν χρησιμοποιηθεί χαρτομάντιλο, θα πρέπει να πεταχτεί προσεκτικά μετά από μία μόνο χρήση και να ακολουθήσει πλύσιμο των χεριών.
- Εάν κάποιος/α μαθητής/τρια παρουσιάζει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού (πονόλαιμο, βήχα, καταρροή) ή έχει θετικό αποτέλεσμα εργαστηριακού ελέγχου για αναπνευστικό παθογόνο όπως SARS-CoV-2, ιό γρίπης ή RSV, συστήνεται να παραμένει στο σπίτι και να περιορίσει τις επαφές του με άλλα άτομα. Η παραμονή στο σπίτι συστήνεται μέχρι την υποχώρηση ή βελτίωση των συμπτωμάτων και την ολοκλήρωση τουλάχιστον 24 ωρών από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών σκευασμάτων) -μέχρι 5 ημέρες είναι δικαιολογημένες οι απουσίες λόγω κορωνοϊού.
Η υποπαραλλαγή του κορωνοϊού JN.1 ή “Pirola” που τείνει να κυριαρχήσει σε πολλές χώρες έχει πολύ αυξημένη μεταδοτικότητα αλλά ο πρόσθετος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αξιολογείται επί του παρόντος ως χαμηλός. Για παράδειγμα, ενώ στις 5 Ιανουαρίου, η JN.1 εκτιμάται ότι αντιστοιχούσε περίπου στο 62% του συνόλου των στελεχών του SARS-COV-2, ο αριθμός των νοσηλειών COVID ήταν 22% χαμηλότερος συγκριτικά με το προηγούμενο έτος και οι θάνατοι ήταν 38% λιγότεροι.
