Το 2002, το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών, μαζί με μια ομάδα ευρωπαϊκών οργανώσεων πολιτών, συνέταξε τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Δικαιωμάτων των Ασθενών, ο οποίος έχει μεταφραστεί σε 16 γλώσσες και περιλαμβάνει τα ακόλουθα 14 δικαιώματα: δικαίωμα σε προληπτικά μέτρα, πρόσβαση στη φροντίδα, ενημέρωση, συναίνεση, ελεύθερη επιλογή, ιδιωτικότητα και εμπιστευτικότητα, σεβασμός του χρόνου των ασθενών, τήρηση των προτύπων ποιότητας, ασφάλεια, καινοτομία, αποφυγή περιττής ταλαιπωρίας και πόνου, εξατομικευμένη θεραπεία, δικαίωμα καταγγελίας, δικαίωμα αποζημίωσης.
Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ αναφέρουν ότι όλα αυτά τα δικαιώματα, που βασίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ζωτικής σημασίας για τους ευρωπαίους πολίτες και τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Τα περισσότερα από αυτά τα δικαιώματα ενσωματώθηκαν επίσης στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις κοινές αξίες και αρχές στα συστήματα υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίθηκαν τον Ιούνιο του 2006.
Η ενίσχυση αυτών των δικαιωμάτων θα καταστεί αποτελεσματική μόνο με τη συνεργασία και τη δέσμευση όλων των ενδιαφερομένων για την υγειονομική περίθαλψη σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία των δικαιωμάτων των ασθενών και τις ευθύνες όλων για την εξασφάλιση του σεβασμού τους. Ο εορτασμός της Ευρωπαϊκής Ημέρας Δικαιωμάτων των Ασθενών στις 18 Απριλίου κάθε χρόνο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη αυτού του στόχου, ως κοινή ευκαιρία για ενημέρωση, συζήτηση και ανάληψη δεσμεύσεων για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των ασθενών στην Ευρώπη και σε κάθε κράτος μέλος. Για το λόγο αυτό, το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών – μαζί με πολίτες και οργανώσεις ασθενών σε όλη την Ευρώπη – ανέλαβε την πρωτοβουλία να διοργανώσει τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ένα ευρωπαϊκό συνέδριο για τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Δικαιωμάτων των Ασθενών.
Πλέον, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών έχει γίνει ένα τακτικό ετήσιο γεγονός στην ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική ατζέντα για την ενημέρωση, τη συζήτηση και την ανάληψη δεσμεύσεων για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των ασθενών στην Ευρώπη και σε κάθε κράτος μέλος. Κάθε χρόνο, επίσης χάρη στις περισσότερες από εκατό ενώσεις ασθενών και πολιτών του δικτύου, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών γιορτάζεται σε εκατοντάδες πόλεις και με διάφορους τρόπους σε όλη την Ευρώπη, επιτρέποντας στην κοινωνία των πολιτών να εισέλθει πλήρως στις διαδικασίες χάραξης πολιτικής και να επιτύχει σημαντικούς στόχους.
