Ζήσης Ψάλλας
Ερευνητές από τη Νέα Ζηλανδία έρχονται να ταράξουν τα επιστημονικά νερά στην ουρική αρθρίτιδα με μια μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The BMJ και διαψεύδει τη μέχρι τώρα επικρατούσα άποψη ότι η πάθηση αυτή καθορίζεται από τις διατροφικές συνήθειες.
Η ουρική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από πρήξιμο των αρθρώσεων και ισχυρό πόνο – αναφέρεται και ως ποδάγρα διότι συχνά προσβάλει το μεγάλο δάκτυλο των ποδιών. Παρατηρείται τρεις φορές συχνότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, για τις ηλικίες άνω των 40 ετών. Η αυξημένη συγκέντρωση ουρικού οξέος στο αίμα (υπερουριχαιμία) συνδέεται με τα συμπτώματα της πάθησης αλλά όχι πάντα.
Οι γενετικές αναλύσεις έδειξαν ότι τα γονίδια μπορούσαν να εξηγήσουν τις διαφορές στα επίπεδα του ουρικού οξέος σε ποσοστό 23,9%Τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα οφείλονται είτε στην μεγαλύτερη παραγωγή του είτε στη μικρότερη αποβολή του στα ούρα. Πολλές φορές μια αύξηση του ουρικού οξέος προηγείται της εκδήλωσης των συμπτωμάτων της ουρικής αρθρίτιδας ωστόσο το 30% των ασθενών με οξεία ουρική αρθρίτιδα δεν έχει υψηλό ουρικό οξύ.
Ο ρόλος τη διατροφής έχει εντοπιστεί από πολύ παλιά όταν η ποδάγρα αναγνωρίστηκε ως η νόσος των ευγενών και των βασιλιάδων διότι έτρωγαν και έπιναν πολύ περισσότερο από το λαό. Η έρευνα βρήκε ότι ορισμένες τροφές αυξάνουν το ουρικό οξύ προκαλώντας έκτακτα συμπτώματα στους ασθενείς. Το κόκκινο κρέας, τα θαλασσινά, το αλκοόλ, οι ντομάτες και τα αναψυκτικά με ζάχαρη συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ουρικής αρθρίτιδας, ενώ τα φρούτα, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά δρουν προστατευτικά.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι στην ουρική αρθρίτιδα υπάρχει και σημαντικό γενετικό υπόβαθρο. Επίσης η κληρονομικότητα παίζει ρόλο ως ένα βαθμό στο τι προτιμά να καταναλώνει κάποιος π.χ. η κληρονομικότητα της κατανάλωσης καφέ εκτιμάται ότι κυμαίνεται στο 36-58%, της κατανάλωσης αλκοόλ στο 43- 53% και η κατανάλωση ζαχαρούχων γλυκισμάτων στο 48%.
Γονίδια έναντι διατροφής
Σύμφωνα με την παρούσα μελέτη, η διατροφή παίζει πολύ μικρότερο ρόλο σε σύγκριση με τα γονίδια στην αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος.
Προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα πώς η διατροφή και τα γονίδια εμπλέκονται στην ουρική αρθρίτιδα, οι ερευνητές ανέλυσαν τις διατροφικές συνήθειες και το γενετικό προφίλ 8.414 ανδρών και 8.346 γυναικών από τις ΗΠΑ που δεν είχαν ιστορικό νεφροπάθειας ή ουρικής αρθρίτιδας και δεν λάμβαναν φάρμακα για τη μείωση του ουρικού οξέος ή διουρητικά. Κατέγραψαν τα επίπεδα ουρικού οξέος όλων των συμμετεχόντων, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ουρική αρθρίτιδα, όπως το φύλο, η ηλικία, ο δείκτης μάζας σώματος, η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων, το μορφωτικό επίπεδο, τα επίπεδα σωματικής άσκησης και το κάπνισμα.
Από τα στοιχεία προέκυψε ότι ότι 15 τροφές ή ποτά συνδέονται με αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Επτά τροφές συσχετίστηκαν με αύξηση του ουρικού οξέος:
Η μπίρα
Το κρασί
Το λικέρ
Οι πατάτες
Τα πουλερικά
Τα αναψυκτικά
Το κόκκινο κρέας (βοδινό, χοιρινό και αρνί)
Οκτώ τροφές εντοπίστηκε ότι μειώνουν το ουρικό οξύ:
Τα αυγά
Τα φιστίκια
Τα δημητριακά
Το γάλα χωρίς λιπαρά
Το τυρί
Το μαύρο ψωμί
Η μαργαρίνη
Τα φρούτα εκτός των εσπεριδοειδών
Ωστόσο, σε καθένα από αυτά τα προϊόντα μπορούσε να αποδοθεί μια επίδραση κάτω του 1% στα επίπεδα του ουρικού οξέος.
Οι γενετικές αναλύσεις έδειξαν ότι τα γονίδια μπορούσαν να εξηγήσουν τις διαφορές στα επίπεδα του ουρικού οξέος σε ποσοστό 23,9%.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, οι ερευνητές έγραψαν: «Τα δεδομένα μας αμφισβητούν την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι η υπερουριχαιμία προκαλείται κυρίως από τη διατροφή, δείχνοντας για πρώτη φορά ότι οι γενετικές παραλλαγές έχουν πολύ μεγαλύτερη συμβολή από τις τροφές».
Σε ένα συνοδευτικό άρθρο που έγραψαν ερευνητές από το Keel University αναφέρθηκε ότι οι ασθενείς με ουρική αρθρίτιδα στιγματίζονται επειδή θεωρείται ότι φταίνε οι ίδιοι για την πάθησή τους λόγω των διατροφικών επιλογών τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διστάζουν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Η νέα μελέτη δίνει την ευκαιρία να ανατραπεί η επικρατούσα άποψη και να διευκολυνθεί η αντιμετώπισή της.
