Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ιοί που στοχεύουν το νευρικό σύστημα στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό (όπως είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου και ο Ζίκα) μπορούν να εξοντώσουν τους νευρώνες του εντέρου διαταράσσοντας τη λειτουργία του και προκαλώντας εντερική εμπλοκή.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Cell, μπορούν να εξηγήσουν γιατί μερικοί άνθρωποι υποφέρουν από επαναλαμβανόμενες, απρόβλεπτες κρίσεις κοιλιακού πόνου και δυσκοιλιότητας.
«Υπάρχουν άνθρωποι που είναι υγιείς και αναπτύσσουν ξαφνικά προβλήματα κινητικότητας του εντέρου χωρίς να καταλαβαίνουν το γιατί» ανέφερε ο καθηγητής Thaddeus S. Stappenbeck, από τους συγγραφείς της μελέτης. «Αλλά τώρα πιστεύουμε ότι η εξήγηση θα μπορούσε να είναι επειδή παθαίνουν μια ιογενή λοίμωξη που έχει ως αποτέλεσμα τα ανοσοποιητικά κύτταρα να εξοντώνουν τους μολυσμένους νευρώνες του εντέρου».
Ο μεταδιδακτορικός ερευνητής και πρώτος συγγραφέας του άρθρου James White εξέτασε μολυσμένους μύες από τον ιό του Δυτικού Νείλου ο οποίος μεταδίδεται με κουνούπια και προκαλεί φλεγμονή στον εγκέφαλο, όταν παρατήρησε ότι τα έντερα μερικών μολυσμένων ποντικιών ήταν γεμάτα από απορρίμματα, σαν κάτι να είχε μπλοκάρει. Οι ερευνητές θέλησαν να καταλάβουν τι συμβαίνει και διαπίστωσαν πως όχι μόνο ο ιός του Δυτικού Νείλου, αλλά και ορισμένα «ξαδελφάκια» του, όπως ο Ζίκα, που στοχεύουν τους νευρώνες κάνουν το έντερο να επιβραδύνει τη λειτουργία του. Αυτό δεν φάνηκε να συμβαίνει με ιούς που δεν στοχεύουν νευρώνες.
Η έρευνα έδειξε ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου, όταν εγχέεται στο πόδι ενός ποντικιού, ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και μολύνει νευρώνες στο έντερο. Οι νευρώνες συντονίζουν τις συσπάσεις των μυών για να μεταφέρουν τα απόβλητα ομαλά μέσα από το έντερο. Όταν όμως μολυνθούν, προσελκύουν την προσοχή των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία επιτίθενται μεν στους ιούς αλλά σκοτώνουν και τους νευρώνες κατά τη διαδικασία αυτή.
Οποιοσδήποτε ιός έχει την τάση να στοχεύει τους νευρώνες, θα μπορούσε να προκαλέσει τέτοια βλάβη. Ο ιός του Δυτικού Νείλου δεν είναι συνηθισμένος στις αναπτυγμένες χώρες αλλά υπάρχουν πολλοί άλλοι ιοί που είναι ευρύτερα διαδεδομένοι, όπως οι εντεροϊοί και οι ερπητοϊοί οι οποίοι μπορεί να είναι σε θέση να στοχεύσουν συγκεκριμένους νευρώνες στο τοίχωμα του εντέρου και να τους τραυματίζουν. Εάν συμβαίνει πράγματι, οι ιοί μπορεί να αποτελέσουν έναν νέο στόχο για την πρόληψη ή τη θεραπεία των οδυνηρών πεπτικών προβλημάτων.
Να σημειωθεί ότι το νευρικό σύστημα του εντέρου είναι σε θέση να ανακάμψει και να αποκατασταθεί ακόμα και μετά από μια σημαντική απώλεια πολλών κυττάρων. Ένα ερώτημα είναι τι συνέπειες μπορεί να έχει στο μικροβίωμα μια βλάβη των νευρώνων του εντέρου.
