Ζήσης Ψάλλας
Το χάσμα στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ανδρών και γυναικών μειώνεται αλλά οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν πλεονέκτημα. Σήμερα, για παράδειγμα, οι γυναίκες ζουν κατά μέσο όρο 4,9 χρόνια περισσότερο από τους άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ακριβώς γιατί οι γυναίκες γιορτάζουν περισσότερες φορές τα γενέθλιά τους είναι ασαφές, ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν τώρα μια κορυφαία θεωρία που θα μπορούσε να εξηγήσει τη διαφορά στο προσδόκιμο ζωής, και έχει να κάνει με ένα μικροσκοπικό συστατικό του DNA: τα τελομερή.
Τα οιστρογόνα μπορούν να προστατεύουν το μέγεθος των τελομερώνΑποδεικνύεται ότι οι γυναίκες έχουν καλύτερη τελομερική υγεία από τους άνδρες. Τα τελομερή, τα τελικά σημεία που προστατεύουν τα χρωμοσώματα, είναι μεγαλύτερα από τη γέννηση των θηλυκών.
Οι ερευνητές έχουν καταλάβει από πολύ καιρό ότι τα τελομερή είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή μακροβιότητα. Έχουν επίσης καταλάβει ότι οι γυναίκες έχουν πλεονέκτημα έναντι των ανδρών λόγω του μήκους των τελομερών τους.
Όταν τα τελομερή εξαντλούνται, το αποτέλεσμα είναι οι βλάβες στο DNA. Αυτό που δεν είναι ακόμα σαφές είναι εάν οι βιολογικοί παράγοντες βοηθούν τις γυναίκες να διατηρούν υγιέστερα, μεγαλύτερα τελομερή σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η Elissa Epel, PhD, καθηγήτρια στο τμήμα ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας του Σαν Φρανσίσκο, ασχολείται με αυτό το θέμα. Η έρευνά της εξετάζει ιδιαίτερα τις επιδράσεις των ορμονών του φύλου, των οιστρογόνων, στην υγεία των τελομερών, καθώς και το ρόλο τους στην αναπαραγωγική και ψυχική υγεία.
Τα οιστρογόνα, οι γυναικείες ορμόνες, μειώνουν την κακή χοληστερόλη (LDL) στο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προστατεύουν από τις καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες ασθένειες που σχετίζονται με τη χοληστερόλη. Τα οιστρογόνα ενισχύουν επίσης την καλή χοληστερόλη (HDL), χαλαρώνουν και διαστέλλουν τις αρτηρίες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ροή αίματος.
Όπως ανέφερε η Epel στην παρουσίασή της στην πρόσφατη ετήσια συνάντηση της NAMS (North American Menopause Society), οι έρευνές της αποκαλύπτουν ότι τα οιστρογόνα μπορούν να προστατεύουν το μέγεθος των τελομερών. «Ορισμένες πειραματικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η έκθεση σε οιστρογόνα αυξάνει τη δραστηριότητα της τελομεράσης, του ενζύμου που προστατεύει και επιμηκύνει τα τελομερή» είπε η Epel.
Επιπλέον, τα οιστρογόνα δρουν ως αντιοξειδωτικά. Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να βλάψουν το DNA, συμπεριλαμβανομένων των τελομερών, αλλά τα οιστρογόνα δρουν ως φραγμός, προστατεύοντας τις ευαίσθητες ίνες από την υποβάθμιση.
Από την άλλη μεριά, τα τελομερή μπορούν να χάσουν μήκος -κάτι που μειώνει τη μακροζωία – εξαιτίας του στρες και των χρόνιων ή παιδικών ψυχολογικών αντιξοοτήτων. Με την ηλικία, μερικές φορές τα τελομερή δεν μπορούν να προστατεύσουν σωστά τα χρωμοσώματα και στη συνέχεια τα κύτταρα δεν αναπληρώνονται και δεν λειτουργούν καλά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, καρκίνου και αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η τελομεράση, το ένζυμο που προστατεύει τα τελομερή, μπορεί να ενισχυθεί, σύμφωνα με την μέχρι τώρα έρευνα, από τη σωστή διαχείριση του άγχους, την τακτική άσκηση, την υγιεινή διατροφή και τον ποιοτικό ύπνο που διαρκεί τουλάχιστον επτά ώρες. Μια εναλλακτική λύση είναι η εξωγενής λήψη της τελομεράσης, ωστόσο, τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν επίσης το ένζυμο, κι έτσι οι επιστήμονες φοβούνται ότι μια τέτοια λήψη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο.
