Η αθανασία είναι η έννοια της επιβίωσης με φυσική ή πνευματική μορφή για ένα άπειρο χρονικό διάστημα. Το απωθημένο αυτό έχει αποτελέσει αντικείμενο κερδοσκοπίας, φαντασίας, και συζήτησης σε πολλές φιλοσοφίες και θρησκείες ανά τον κόσμο.

Ο θάνατος είναι το μεγαλύτερο πλήγμα που υφίσταται ο άνθρωπος. Η ύπαρξη μηδενίζεται με την έλευσή του. Στο φάσμα της απειλής του θανάτου τίθεται το ερώτημα για το νόημα της ζωής.

* Ποιο νόημα είναι το νόημα της ζωής;
* Τι ακριβώς συμβαίνει με το θάνατο;

Η πίστη στην αθανασία αποτελεί μια κλασσική απάντηση στην υπαρξιακή αγωνία και στα ερωτήματα του ανθρώπου για το θάνατο, εάν δηλαδή αποτελεί οριστικό τερματισμό της ζωής ή μήπως πρό­κειται μόνο για ένα σταθμό, και μια πρόσκαιρη διακοπή της ζωής, όπως την γνωρίζουμε έως σήμερα.

Η αθανασία υπο­στηρίζει τη δεύτερη εκδοχή παρομοιάζοντας το θάνατο με τον ύπνο:

* Ο θάνατος εκλαμβάνεται ως «μακροχρόνιος ύπνος» και
* ο ύπνος ως «βραχυπρόθεσμος θάνατος».

Έτσι, λοιπόν, όπως ο ύπνος διακόπτει προσωρινά τον ημερή­σιο κύκλο της ανθρώπινης ζωής, έτσι και ο θάνατος είναι μια «κοί­μηση», κάποιο πρόσκαιρο διάλειμμα στον κύκλο της ανθρώπινης ζωής.

Κοιτίδα της στόχευσης της αθανασίας είναι η θρησκεία. Κύ­ρια συστατικά στοιχεία της πίστης στην αθανασία της ψυχής είναι η συνέχιση της ζωής μετά θάνατο, ο αποχωρισμός της ψυχής από το σώμα κατά την θάνατο του άνθρωπου, και η επανένωση τους στη Μεταθανάτιο Διάσταση.

Γύρω από αυτόν το βασικό πυρήνα εμφανίζονται πολυποίκιλες εκδοχές ανάλογα με την πολιτιστική ιδιαιτερότητα κάθε θρη­σκεύματος, όπως είναι π.χ.

Η Αιγυπτιακή δοξασία στην ύπαρξη δικαστηρίου ετοιμοθάνατων, η Ιρανική εκδοχή και διδαχή για τη γέφυρα στην οποία βαδίζουν οι νεκροί μεταβαίνοντας από την επίγεια στην επουράνια ύπαρξή τους (γέφυρα στενή για τους κακούςκαι φα ρδιάγια τους καλούς) καθώς και η Ινδική εξήγηση για τα σκαλοπάτια της κλίμακας πού οδηγούν από τη ζωή στο θάνατο.

Στις θρησκευτικές ελπίδες πρωτογόνων ανθρώπων η επουράνια αθανασία είναι ανεξάρτητη από την επίγεια ζωή και απονέμεται σε όλους τους ανθρώπους αδιακρίτως των πράξεων τους. Αντιθέτως όμως στα μεταγενέστερα θρησκεύματα (Χριστιανισμός, Βουδισμός, Μωαμεθανισμός) η αθανασία είναι η ανταμοιβή για τις καλές πράξεις του στη ζωή του ανθρώπου και απονέμεται αποκλειστικά στους καλούς. Τα κριτήρια της αθανασίας ποικίλλουν και έχουν να κάνουν με διαφορετικούς παράγοντες.

Ενώ η φυσική αθανασία είναι η ατελείωτη ύπαρξη ενός ατόμου από μια φυσική πηγή όπως ένας εγκέφαλος ή ένας υπολογιστής.

Η τεχνολογική αθανασία είναι οι κύκλοι ζωής και προοπτικής επιβίωσης για πολύ περισσότερο καιρό που πραγματοποιούνται από τις επιστημονικές προόδους σε ποικίλους τομείς, όπως: Νανοτεχνολογία, , Μοριακή Βιολογία, Γενετική, Βιοτεχνολογία, Ιατρική, , κλπ.

Το προσδόκιμο ζωής στις προηγμένες κοινωνίες είναι εμφανώς πιο υψηλό από εκείνο του παρελθόντος, αφ’ ενός, λόγω της καλύτερης διατροφής, και αφ’ εταίρου, λόγω της διαθεσιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης, του βιοτικού επιπέδου και γενικά λόγω της προόδου της ιατρικής γενικά

Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι οι τεχνικές για την παράταση της ζωής δεν θα είναι διαθέσιμες στο φυσικό κύκλο της ζωής τους. Η Κρυοσυντήρηση είναι η πρακτική της συντήρησης των οργανισμών (είτε άθικτα δείγματα είτε μόνο οι εγκέφαλοί τους) για την πιθανή μελλοντική αναγέννηση με την αποθήκευση τους στις απόλυτες θερμοκρασίες όπου ο μεταβολισμό και η βιολογική αποσύνθεση σταματούν να υφίστανται. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στους νεκρούς να επανέλθουν στο μέλλον όταν θα έχουν βρεθεί οι ανάλογες θεραπείες των ασθενειών και η γήρανση θα είναι ουσιαστικά αντιστρέψιμη Έτσι, ο επαναφερθείς από την Κρυοσυντήρηση θα μπορεί να επαναφερθεί σε μία νεώτερη ηλικία της επιλογής του. Οι σύγχρονες διαδικασίες Κρυοσυντήρησης χρησιμοποιούν τη διαδικασία της αποκαλούμενης υαλοποίησης Αυτή η διαδικασία μειώνει τον κίνδυνο της δημιουργίας κρυστάλλων πάγου που θα κατέστρεφαν τη εγκεφαλική δομή. Πολλοί άνθρωποι που επιθυμούν να γίνουν φυσικά αθάνατοι σκέφτονται την κρυοσυντήρηση ως εφεδρικό σχέδιο σε περίπτωση που οι νέες τεχνολογίες παράτασης ζωής δεν αναπτυχθούν έγκαιρα για αυτούς.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα δυνατότητα περιλαμβάνει το φόρτωμα της προσωπικότητας και των μνημών μέσω της άμεσης επαφής εγκεφάλου-υπολογιστών.

Μερικοί μελλοντολόγοι προτείνουν ότι κάποια μέρα θα είναι δυνατό να φορτωθεί η ανθρώπινη συνείδηση επάνω σε ένα συγκρότημα ηλεκτρονικών υπολογιστών, και να ζήσει επ’ αόριστον σε ένα εικονικό περιβάλλον. Ένα άτομο, υπό αυτό το καθεστώς, θα ήταν ουσιαστικά αθάνατο,

Η κβαντική αθανασία είναι η θεωρία, όπου ο παρατηρητής μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει σε διαφορετικούς Κβαντικούς Κόσμους. Η ιδέα αυτή αμφισβητείται πολύ έντονα.

Η βιολογική αθανασία είναι η απουσία γήρανσης. Ένα κύτταρο ή ένας οργανισμός που δεν υφίσταται γήρανση, ή παύει να γερνά, είναι βιολογικά αθάνατος. Αυτή τη στιγμή η ιατρική επανάσταση μας έχει φθάσει στο σημείο να ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία ως προς μια γενναία παράταση της ζωής, αλλά η αθανασία από βιολογικής άποψης δεν είναι ακόμα εφικτή και δεν θα είναι για πολύ ακόμα, αλά σίγουρα δεν ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας…

Ο μετασχηματισμός ενός ανθρώπου σε ένα cyborg και η μετάβασή του σε μία τρανσανθρώπινη ύπαρξη θα περιλαμβάνει την τοποθέτηση του εγκεφάλου και των μνημών σε ένα ρομποτικό σύστημα βιουποστήριξης. Κάποιος θα ήταν έτσι άτρωτος στη γήρανση και την ασθένεια και θεωρητικά αθάνατος εκτός και αν καταστρεφόταν.

Η πνευματική αθανασία, επίσης γνωστή ως αθανασία της ψυχής, είναι η ατελείωτη ύπαρξη ενός προσώπου από μια μη φυσική πηγή όπως μια ψυχή. Είναι μια πεποίθηση που εκφράζεται σχεδόν σε κάθε θρησκευτική παράδοση. Και στις δυτικές και ανατολικές θρησκείες, το πνεύμα είναι μια ενέργεια που μετά τον υλικό θάνατο διαιωνίζεται

Εάν το είδος μας φτάσει στο σημείο να ξεκλειδώσει τα μυστικά της αιώνιας νεότητας και κατακτήσει την αθανασία του φυσικού σώματος, μπορεί να μη χάσουμε την ψυχή μας, αλλά κινδυνεύουμε να χάσουμε την ανθρωπιά μας. Το ζήτημα δεν βρίσκεται, μόνο, στο εάν η ζωή είναι καλύτερη χωρίς το θάνατο. Ίσως, λένε κάποιοι, αντιμετωπίζοντας το ενδεχόμενο της αθανασίας, διαπραγματευόμαστε την ανθρώπινη φύση μας, η οποπια μας θέλει να είμαστε θνητοί.

Η θέση αυτή, μας φέρνει ωστόσο αντιμέτωπους με σημαντικά ζητήματα που αφορούν την προσπάθεια για παράταση της ανθρώπινης ζωής: Τι είναι η γήρανση; Είναι μια ασθένεια που πρέπει να θεραπεύσουμε ή μια φυσιολογική διαδικασία της ζωής; Εάν είναι φυσιολογική, σημαίνει αυτό απαραίτητα πως είναι και ωφέλιμη για εμάς;

Πρώτα από όλα ας εξετάσουμε την επίδραση που έχει ο θάνατος στο ενδιαφέρον μας για τη ζωή και σε αυτά που επιλέγουμε να δεσμευτούμε. Πολλοί πιστεύουν πως η ίδια η διαδικασία της γήρανσης είναι πολύ σημαντική γιατί μας βοηθάει να ανακαλύψουμε το νόημα της ζωή μας.

«Η εμπειρία, του να ζει κανείς μια ζωή σα να την ξοδεύει σταδιακά, συμβάλλει στην αίσθηση ολοκλήρωσης του, αλλά και στην ανάπτυξη υπευθυνότητας, όπως επίσης και στη σπουδαιότητα της μετάβασης του ίδιου του χρόνου, αλλά και του περάσματός μας μέσα από αυτόν. Η τεχνολογία που στοχεύει στην κατάργηση της γήρανσης, θα χώριζε την ηλικία από τη επαφή της με τη φύση, και το χρόνο». ʼλλο είναι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και κάτι εντελώς διαφορετικό η κατάργηση της βιολογικής γήρανσης, έστω και αν αυτή επιτελείται πιο αργά.

Οι πολέμιοι της αιώνιας νεότητας αμφισβητούν επίσης την άποψη ότι η ανθρωπιά μας είναι κατά κάποιον τρόπο δεμένη με την αίσθηση ότι είμαστε προσωρινοί. «Δεν πιστεύουν πως μπορεί η ανθρωπιά μας να εξαρτηθεί από τη διάρκεια της ζωής μας, ακόμα και αν ξεπεράσουμε τα 1000 χρόνια, θα εξακολουθούμε να είμαστε άνθρωποι με αισθήματα, επιθυμίες, φόβους και ενοχές».

«Ζούμε σήμερα πολύ περισσότερο απ’ ότι πριν 50 χρόνια, αλλά αυτό δε σημαίνει πως παίρνουμε τη ζωή λιγότερο στα σοβαρά ή ότι είμαστε λιγότερο δημιουργικοί. Έτσι είναι, ίσως παράλογο γιατί θα έπρεπε η παράταση της ζωής μας στο διπλάσιο να είναι τελικά τόσο διαφορετική». Τονίζεται επίσης πως ακόμα και αν γινόταν κατορθωτό να ζήσουμε μέχρι τα 180-200 χρόνια, θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν οι πιθανότητες να πεθάνει κάποιος από ασθένεια ή ατύχημα. «Δεν είναι η γνώση ότι κάποτε θα πεθάνουμε ο λόγος, που μας κάνει να εκτιμάμε τη ζωή, αλλά η συνειδητοποίηση ότι, ανά πάσα στιγμή υπάρχει πιθανότητα να φύγουμε από αυτόν τον κόσμο –έτσι ξαφνικά. Και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, ακόμα κι αν καταφέρουμε να επιμηκύνουμε τη ζωή στο άπειρο».

Αντί να ανησυχούνε για τις επιπτώσεις της μακροζωίας στην ανθρωπιά μας θα ήταν, ίσως σοφότερο και εξυπνότερο να αναρωτηθούμε πως θα ξοδεύουμε όλον αυτόν τον παραπάνω χρόνο. Γιατί πιο μεγάλη διάρκεια ζωής ίσως να σημαίνει και μεγαλύτερη πλήξη αν δεν ξέρουμε πώς να τη χειριστούμε….

Οι εργασίες των περισσοτέρων ανθρώπων δεν είναι ιδιαίτερα συναρπαστικές Δουλεύουνε 8 με 10 ώρες την μέρα και περιμένουν πότε θα έρθει τη ανάπαυλα κάποιων διακοπών, ή έστω το διήμερο του Σαββάτου και της Κυριακής. Έτσι είναι να αναρωτιέται κανείς, εάν μια τέτοια ζωή θα ήθελε κάποιος να τη ζήσει στο διπλάσιο». Εάν αναλογιστούμε πόση ανία θα μπορούσε να αντέξει ένας κοινός άνθρωπος, είναι σημαντικό να θεωρήσουμε πως εάν η μακροζωία επιτευχθεί κάποτε, η μονοτονία θα μπορούσε, ίσως, να οδηγήσει σε διαρκή θλίψη και πιθανότατα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών… Αυτή είναι, βέβαια, μία άλλη όψη, γιατί σαν άνθρωποι θα πρέπει πάντα να βρίσκουμε τρόπους να διαφωνούμε, ή έστω να παραθέτουμε αντεπιχειρήματα.

Στον αντίποδα των επιχειρημάτων αυτών των ζηλωτών της μακροζωίας οι οποίοι επικαλούνται την χρόνια βαριεστιμάρα και πλήξη, οι υποστηρικτές της μακροζωίας υποστηρίζουν πως σε μία μακρύτερη ζωή, οι άνθρωποι θα είχαν, ίσως, την ευκαιρία να κάνουν πράγματα που πριν δεν τολμούσαν ούτε καν να φανταστούν, διότι θα πίστευαν πως δεν έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους, πως απλά ο χρόνος δεν θα τους φτάσει. Πάντως, η αλήθεια είναι πως, όσο παραπάνω χρόνος και αν δοθεί στον άνθρωπο, ποτέ δεν θα καταφέρει να κάνει πράξη όλα αυτά που θα του ερχόταν στο νου, διότι, απλά …είναι άνθρωπος…

Σε τελική ανάλυση, μήπως θα πρέπει να αναλογιστούμε, κατά πόσο είμαστε ως ανθρωπότητα ώριμοι, για να ζήσουμε μία ζωή χωρίς τέλος; Το μήκος της ζωής δεν μετριέται μόνο σε μέρες και χρόνια, αλλά σε στιγμές που πραγματικά αξιοποιούμε τις ευκαιρίες που μας δίνονται, για να πλησιάσουμε το βαθύτερο νόημά της. Πόσο μεγάλη δεν μας φαίνεται η ζωή όλων εκείνων των ανθρώπων, που με τα έργα τους σφράγισαν το πέρασμα των αιώνων και πόσο μικρή αντίστοιχα μας φαίνεταιη ζωή αυτών, που η μισαλλοδοξία τους και η έλλειψη στόχων δεν επέτρεψε να αφήσουν κανένα ίχνος, παρά ένα φευγαλέο και αόρατο σκίρτημα στον κόσμο της προσωρινότητας, και απλά πέρασαν απαρατήρητοι, όπως εκείνα τα κουνουπάκια που συναντούμε στις παρυφές των δασών, που φτεροκοπούν ακατάπαυστα από το πρωί που γεννιούνται μέχρι το βράδυ που πεθαίνουν και το μόνο που προλαβαίνουν είναι να προλάβουν να αναπαραχθούν!

Στην προσωρινή μας ζωή αθάνατοι μένουν μόνον όσοι μας κάνουν να τους θυμόμαστε και όσοι άγγιξαν τις ψυχές μας!

Αν νοιώσεις τη σκιά σου να φεύγει, μη γυρίσεις πίσω να την κοιτάξεις… Μη φοβηθείς! Τα ίχνη νωπά σημάδια στη ζωή, που μαρτυρούν πως πέρασες και συ από ‘δω… αφήνοντας και κάτι δικό σου στο πέρασμα σου.. Τα δάκρυα που κύλισαν απ’ τα μάτια σου, γίναν ποτάμι για να ποτίσουν μια άφιλη γη … Για δες…εκεί σε μια άκρη βλάστησε ένα λουλούδι … Έχει το χρώμα της καρδιάς σου -κόκκινο … Όλοι θα το κοιτάξουν …μα λίγοι θα το δουν … Τα όνειρα που τόλμησες να κάνεις ήταν μια απάντηση μία ανατροπή για όλες εκείνες τις δήθεν απόψεις.. πως η ζωή δεν συγχωρεί λάθη … πως η ζωή έχει ημερομηνία λήξης.. πολύ πριν τελειώσει η δική σου … Αρνήθηκες τα όνειρα, που σου επέβαλαν, και ονειρεύτηκες τα δικά σου θέλω … αδιαφορώντας για τα πρέπει που φυλάκιζαν τη ζωή σου … Μη φοβάσαι!! Υπάρχει κάτι που αφήνεις πίσω … Είναι η ομορφιά όσων ένιωσες …και όχι όσων έζησες … Οι θυσίες σου αποτύπωμα χαραγμένο με αίμα … Για να ξέρουν, οι άλλοι, που να πατήσουν.. Για να μη χαθούν.. Για να μην προσπεράσουν τα όνειρα τους…