Πολλές είναι οι γυναίκες που κατά τον ετήσιο γυναικολογικό τους έλεγχο ανακαλύπτουν τυχαία την ύπαρξη κάποιας κύστης στις ωοθήκες τους. Πολλές φορές μπορεί οι κύστεις αυτές μπορεί να μην έχουν κανένα που κατά τον ετήσιο γυναικολογικό τους έλεγχο ανακαλύπτουν τυχαία την ύπαρξη κάποιας κύστης στις ωοθήκες τους. Πολλές φορές μπορεί οι κύστεις αυτές μπορεί να μην έχουν κανένα σύμπτωμα, άλλοτε, ο πόνος ή οι έντονες ανωμαλίες του κύκλου είναι οι αιτίες που θα κάνουν τις γυναίκες να επισκεφθούν το γυναικολόγο. Αρκετά συχνά κύστεις ανευρίσκονται σε νεαρά κορίτσια και έφηβες.
Στις ωοθήκες μπορούν να δημιουργηθούν διαφόρων ειδών κύστεις, οι οποίες είναι συνήθως σχηματισμοί γεμάτοι με υγρό . Το μέγεθος τους ποικίλει από πολύ λίγα χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά.
Οι πιο συνηθισμένες καλοήθεις κύστεις στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι οι κύστεις ωοθυλακίου και οι κύστεις ωχρού σωματίου, ενώ στις νεαρότερες ηλικίες είναι οι ορώδεις, βλεννώδεις, κύστεις τα ενδομητριώματα και οι δερμοειδείς κύστεις. Σπανίως αναπτύσσονται κακοήθεις κύστεις στις ωοθήκες, ή κύστεις οριακής κακοήθειας. Και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η σωστή χειρουργική αφαίρεση, και ίσως και χημειοθεραπεία, με στόχο να σωθεί η ζωή της γυναίκας.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται αρχικά με γυναικολογική εξέταση, υπερηχογράφημα μήτρας-ωοθηκών, και στη συνέχεια αν κρίνεται σκόπιμο πρέπει να γίνει doppler για τον έλεγχο της αγγείωσης της κύστης, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, και αιματολογικός έλεγχος για καρκινικούς δείκτες οι οποίοι αρκετές φορές ανευρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Κάποιες φορές η διάγνωση τίθεται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου με ταχεία βιοψία.
Ποιες είναι οι πιο συχνές καλοήθεις κύστεις της ωοθήκης;
· Κύστεις ωοθηλακίου και κύστεις ωχρού σωματίου
Είναι πολύ συχνές και συνήθως τις ανακαλύπτουμε τυχαία κατά τον υπερηχογραφικό και κλινικό έλεγχο. Το μέγεθος τους μπορεί να φτάνει έως και τα 4-5 εκ, και μπορεί να προκαλούν ανωμαλίες στην περίοδο, ή πόνο στην κοιλιά. Για τη θεραπεία τους είναι προτιμότερο να αναμείνουμε για 2-3 κύκλους περιόδου, διότι συνήθως υποχωρούν από μόνες τους. Εναλλακτικά μπορεί να χορηγήσουμε αντισυλληπτικά δισκία εφόσον έχουμε αποκλείσει την πιθανότητα εγκυμοσύνης.
· Ενδομητριωσικές Κύστεις
Είναι πάρα πολύ συχνές, κυρίως σε νέες κοπέλες, και δημιουργούνται όταν αναπτύσσεται ενδομητρίωση στις ωοθήκες. Οι κύστεις αυτές είναι γνωστές και ως σοκολατοειδείς κύστεις λόγω της εμφάνισης τους. Αποτελούνται από κύτταρα ενδομητρίου, τα οποία από λάθος έχουν μεταναστεύσει και εμφυτευθεί στην ωοθήκη, και κατά τη διάρκεια κάθε περιόδου αιμορραγούν και αυτά, προκαλώντας έτσι τις κύστεις. Κάποιες φορές μπορεί να υποστούν ρήξη και τότε προκαλούν έντονο πυελικό πόνο. Πολλές φορές μπορεί να προκαλέσουν συμφύσεις και υπογονιμότητα. Οι κύστεις αυτές δεν απορροφιούνται από μόνες τους, γι αυτό χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση τους (ρομποτική, ή λαπαροσκοπική).
· Δερμοειδείς κύστεις – ώριμα τερατώματα
Εμφανίζονται περίπου από τα 10 έως τα 30 έτη και αποτελούν συνήθως τυχαίο εύρημα. Προέρχονται από εμβρυικά κύτταρα που έχουν εγκλωβισθεί στην ωοθήκη, και γι’αυτό περιέχουν τρίχες, νύχια, δόντια ,λίπος, οστίτης ιστός κ.α. Πρέπει πάντα να αφαιρούνται για τον αποκλεισμό ύπαρξης κάποιας κακοήθειας, με ρομποτική χειρουργική προσέγγιση, με στόχο τη διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους της ωοθήκης της γυναίκας , ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα υπογονιμότητας στο μέλλον.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Σε όλες τις περιπτώσεις κύστεων ωοθήκης, η ρομποτική χειρουργική παρέχει τη δυνατότητα ενός άρτιου και ασφαλούς χειρουργείου, με σκοπό την ελάχιστη χειρουργική παρέμβαση και τη διατήρηση της λειτουργίας της ωοθήκης για τη γονιμότητα της γυναίκας. Παρεμβαίνοντας στην ωοθήκη ρομποτικά προκαλείται ο μικρότερος δυνατός τραυματισμός σε αυτήν και κατά συνέπεια στα ωοθηλάκια που εμπεριέχει διότι με τη ρομποτική χειρουργική παρέχεται τρισδιάστατη οπτική εικόνα, η οποία δίδει την αίσθηση ότι τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού βρίσκονται μέσα στο σώμα της γυναίκας, ενώ τα ρομποτικά εργαλεία έχουν αρθρώσεις όπως ακριβώς και το χέρι, με αποτέλεσμα να παρέχεται απόλυτη ευελιξία και ακρίβεια των κινήσεων του χειρουργού σε επίπεδο χιλιοστού, άρα δεν καταστρέφεται υγιής ωοθηκικός ιστός ενώ αφαιρείται μόνο το κυστικό μόρφωμα. Επιπροσθέτως, ένα ρομποτικό γυναικολογικό χειρουργείο προκαλεί ελάχιστη παρέμβαση στο σώμα και παρουσιάζει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα χάρη στις πολύ μικρές οπές στην κοιλιά, που συρράπτονται με τεχνική της πλαστικής χειρουργικής. Αδιαμφισβήτητα η απουσία της μεγάλης τομής παρέχει μεγάλη ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου, ενώ είναι παρατηρείται ελαχιστοποίηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα (μόλυνση, κήλη, χρόνιο άλγος), και των μετεγχειρητικών συμφύσεων και των συνεπειών τους.
Έτσι η ασθενής αναρρώνει ταχύτερα και άρα της δίδεται η δυνατότητα ταχείας επανόδου στην καθημερινότητα αλλά και στην εργασία της.
Tελικά ποιος χειρουργεί την ωοθήκη;
Χειρουργεί πάντα ο γυναικολόγος. Απλά οι κινήσεις του γίνονται πιο ακριβείς και πιο λεπτές με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος με αποτέλεσμα να διατηρείται όλος ο υγιής ωοθηκικός ιστός , να μην καταστρέφεται ωοθήκη και να λειτουργεί παράγοντας ορμόνες και ωάρια καλύτερα από πριν. Το ρομποτικό σύστημα δεν έχει την παραμικρή αυτονομία, ούτε λειτουργεί σαν αυτόματος πιλότος, είναι απλά ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια του χειρουργού-γυναικολόγου και χρησιμοποιείται για ένα άριστο, μοναδικό, χειρουργικό αποτέλεσμα στη γυναίκα ασθενή. Η υψηλή τεχνολογία είναι στη διάθεσή μας και όχι μόνο δεν μπορεί να αντικατασταθεί, αλλά αποτελεί το άμεσο μέλλον σε όλες τις γυναικολογικές χειρουργικές επεμβάσεις ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε σε κάθε γυναίκα ένα ασφαλές χειρουργείο.
Η Βασιλική Χατζηραφαήλ είναι μαιευτήρας – γυναικολόγος
