Ζήσης Ψάλλας
Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, στο Σαιντ Λούις, και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο, διεξάγουν τη μεγαλύτερη μελέτη DNA μέχρι σήμερα για την αναζήτηση παραγόντων κινδύνου για διάφορες ασθένειες.
Οι ερευνητές με επικεφαλής της Celeste M. Karch, επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής, βρήκαν ότι ορισμένοι γενετικοί παράγοντες που προδιαθέτουν κάποιους ανθρώπους για υψηλή χοληστερόλη μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Acta Neuropathologica.
Είναι ήδη γνωστό ότι ένα γονίδιο που συνδέεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ κωδικοποιεί ένα μόριο που εμπλέκεται στην μετακίνηση της χοληστερόλης δια μέσου του αίματος.
Έξι παραλλαγές γονιδίων έδειξαν ισχυρή σύνδεση τόσο με τις καρδιακές παθήσεις όσο και με τη νόσο ΑλτσχάιμερΑλλά η σχέση μεταξύ της χοληστερόλης και της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να είναι ακόμη ισχυρότερη από ό, τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί. Στη νέα γενετική ανάλυση, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα γονίδια μιας μικρής ομάδας ανθρώπων συνδέονται με αυξημένους κινδύνους τόσο για τη νόσο Αλτσχάιμερ όσο και για την καρδιά.
Ο επιπολασμός της νόσου του Αλτσχάιμερ αναμένεται να ανέβει καθώς οι πληθυσμός μεγαλώνει και η ιατρική συνεχίζει να επεκτείνει τη ζωή. Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σημαίνει περισσότερες ασθένειες γήρατος, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας και των καρδιακών παθήσεων. Η ανάπτυξη αυτών των ασθενειών μπορεί να προβλεφθεί εν μέρει από τα γονίδια προτού καν γεννηθούμε. Μια παραλλαγή του γονιδίου APOE4, για παράδειγμα, είναι ένας από τους δείκτες κινδύνου της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτή η παραλλαγή του APOE4 έχει συνδεθεί με τετραπλάσια αύξηση κινδύνου για Αλτσχάιμερ. Παραδόξως, η παραλλαγή του γονιδίου βρίσκεται επίσης σε υγιείς ανθρώπους, οπότε απέχει πολύ από έναν τέλειο προγνωστικό παράγοντα.
Το γονίδιο APOE4, όταν λειτουργεί σωστά, παρέχει μια συνταγή για μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Αυτή η πρωτεΐνη συνδέεται με τα λιπίδια για να σχηματίσει λιποπρωτεΐνες και να διασφαλιστεί ότι τα λίπη του τρώμε ταξιδεύουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος όπως θα έπρεπε. Οι λιποπρωτεΐνες αυτές είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά της χοληστερόλης και των λιπαρών οξέων στους ιστούς ή την επιστροφή τους στο ήπαρ.
Εάν η χοληστερόλη δεν επανέρχεται σωστά στο ήπαρ, μπορεί να εισέρχεται μέσα στα τοιχώματα των αρτηριών προκαλώντας αθηροσκλήρωση. Οι άνθρωποι που έχουν ελαττωματική παραλλαγή του γονιδίου APOE4 είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλότερη χοληστερόλη. Αποδεικνύεται επίσης ότι παραλλαγή του γονιδίου APOE4 έχει σχέση με τη συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς πρωτεΐνης στον εγκέφαλο.
Με τη έρευνα του DNA σε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους, οι συγγραφείς της νέας μελέτης βρήκαν 90 τμήματα του DNA που θα μπορούσαν να συνδεθούν με παράγοντες κινδύνου για καρδιακή νόσο, όπως ο διαβήτης και η υψηλή χοληστερόλη. Έξι από αυτές έδειξαν ισχυρή σύνδεση τόσο με τις καρδιακές παθήσεις όσο και με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Μια δίαιτα με χαμηλά κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά σημαίνει ότι υπάρχει λιγότερη χοληστερόλη στο αίμα που πρέπει να απομακρυνθεί από την κυκλοφορία του. Το ερώτημα είναι αν η δίαιτα αυτή μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου δημιουργίας αμυλοειδών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο και άρα στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ.
