Γράφει η Δρ. Αλεξάνδρα Νικήτα, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού Mediterraneo Hospital
Σύμφωνα με στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου 32.000 θάνατοι από καρκίνο του μαστού θα μπορούσαν να αποφευχθούν ετησίως, αν εφαρμόζονταν καλύτερες πρακτικές τακτικού ελέγχου στον γυναικείο πληθυσμό. Ο προληπτικός έλεγχος μαστού πρέπει να περιλαμβάνει την κλινική εξέταση από ειδικούς γιατρούς και την απεικόνιση του μαστού με μαστογραφία και υπερηχογράφημα.
Η μαστογραφία είναι η μόνη αποδεδειγμένα ενδεδειγμένη και αναντικατάστατη μέθοδος προληπτικού ελέγχου του μαστού. Η πρώτη μαστογραφία, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να γίνεται στα 40 έτη και να επαναλαμβάνεται ετησίως (εκτός συγκεκριμένων και ειδικών περιπτώσεων που πρέπει να αναζητούνται και να ακολουθούνται εξατομικεύμενες οδηγίες του γιατρού)
Ο τακτικός μαστογραφικός έλεγχος μπορεί να ανιχνεύσει καρκίνους 3-4 χρόνια πριν κάποια συμπτώματα γίνουν αντιληπτά από τη γυναίκα, βελτιώνοντας έτσι σημαντικά τις πιθανότητες της αποτελεσματικής θεραπείας.
Η μαστογραφία απλά, γρήγορα και σωστά
Η μαστογραφία είναι μια απλή και γρήγορη εξέταση που δεν πρέπει να αγχώνει την εξεταζόμενη. Καινούργιες μελέτες έχουν αποδείξει τον ευεργετικό ρόλο λήψης κοινού παυσίπονου 1 ώρα πριν την εξέταση από γυναίκες που αναφέρουν έντονη δυσφορία-δυσανεξία σε προηγούμενη μαστογραφία, ώστε να μειωθεί η ευαισθησία και να εξασφαλισθεί η ηρεμία της εξεταζόμενης.
Στo Mediterraneo Hospital, πρόσφατα εγκαταστάθηκε το νέο σύστημα Ψηφιακού Μαστογράφου, Senographe PristinaTM 3D με Τομοσύνθεση.Το συγκεκριμένο μηχάνημα προσφέρει τη δυνατότητα ελεγχόμενης συμπίεσης του μαστού από την ίδια την εξεταζόμενη, υπό την επίβλεψη του τεχνολόγου. Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιείται το αίσθημα πόνου και η δυσφορία που συχνά συνδέονται με τη μαστογραφία.
Πρέπει να τονιστεί ότι ο συνδυασμός μαστογραφίας με τομοσύνθεση παρέχει εξαιρετικά ακριβή και αναλυτική απεικόνιση καθώς ξεχωρίζει με λεπτομέρεια τους φυσιολογικούς ιστούς από την παθολογία, διευκολύνοντας την ανίχνευση των ύποπτων χαρακτηριστικών ακόμα και της πλέον μικρής βλάβης.
Για τη σωστή διενέργεια της εξέτασης είναι σημαντικός ο ρόλος του τεχνολόγου-ακτινολόγου που πρέπει να έχει άρτια σχετική εκπαίδευση, καθώς παρατηρείται πολλές φορές το φαινόμενο, λόγω σφάλματος τεχνικής, να μην συμπεριλαμβάνεται όλος ο μαστός στις εικόνες των μαστογραφιών, με συνέπεια ακόμα και να “χάνονται” βλάβες. Η γυναίκα, λοιπόν, πρέπει να επιλέγει προσεκτικά το κέντρο που θα κάνει τη μαστογραφία, αυτό που θα της παρέχει τη καλύτερη δυνατή απεικόνιση τεχνικά και επιπλέον τη διάγνωση από τον εξειδικευμένο στον μαστό ακτινοδιαγνώστη.
Διπλή ανάγνωση σε κάθε περιστατικό
Στην Κλινική Μαστού Mediterraneo (Mediterraneo Breast Clinic – MBC), εφαρμόζουμε τη μέθοδο της διπλής ανάγνωσης της μαστογραφίας όπως επιβάλλεται από το νομικό πλαίσιο σε όλες τις δυτικές χώρες. Έτσι εκτός από τον εξειδικευμένο στον μαστό ακτινοδιαγνώστη γίνεται μελέτη των μαστογραφιών από τον χειρουργό μαστού με άρτια εκπαίδευση στη μαστογραφία, ενώ στις περιπτώσεις διχογνωμίας επανεκτιμώνται οι εικόνες και από τους δύο.
Ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα ή μαγνητική μαστογραφία;
O έλεγχος με υπερηχογράφημα βελτιώνει το διαγνωστικό πεδίο της μαστογραφίας με περισσότερο ευεργετικά αποτελέσματα στην ανάδειξη μιας κρυμμένης κακοήθειας σε γυναίκες με πυκνό μαστό. Με τον συνδυασμό των δύο μεθόδων το ποσοστό των καρκίνων που ανιχνεύεται μπορεί να αυξηθεί κατά 30-40% σε σύγκριση με μόνη τη μαστογραφία. Επίσης το υπερηχογράφημα μαστού χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει συγκεκριμένα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ή της μαστογραφίας καθώς και σαν μέθοδος ελέγχου και παρακολούθησης νεαρών γυναικών.
Σημαντική είναι και η συνδρομή της μαγνητικής μαστογραφίας στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Πρόκειται για μία εξέταση χωρίς ακτινοβολία. Συμβάλλει συμπληρωματικά στη μαστογραφία και στο υπερηχοτομογράφημα σε περιπτώσεις διερεύνησης άτυπων ευρημάτων καθώς και σε περιπτώσεις που έχει προηγηθεί επέμβαση για παρακολούθηση ή σε περιπτώσεις ύπαρξης ενθεμάτων για τον έλεγχο της κατάστασης αυτών (πιθανότητα ρήξης). Επίσης συστήνεται προεγχειρητικά σε νεαρές γυναίκες με διαγνωσμένο καρκίνο μαστού, σε γυναίκες κάθε ηλικίας με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου καθώς και σε γυναίκες που πρέπει να υποβληθούν σε προεγχειρητική χημειοθεραπεία καθώς αποτελεί την εξέταση εκλογής για τον έλεγχο ανταπόκρισης του όγκου στη θεραπεία. Η μαγνητική Μαστογραφία χρησιμοποιείται μαζί με τη μαστογραφία και το υπερηχογράφημα, με συγκεκριμένους και ορισμένους αλγόριθμους στον προληπτικό έλεγχο του μαστού σε γυναίκες που ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου για να αναπτύξουν τη νόσο.
Η νέα τεχνολογία στο οπλοστάσιο της Κλινικής Μαστού Mediterraneo ενάντια στον καρκίνο του μαστού
Tομοσύνθεση
Η Τομοσύνθεση είναι μία καινούργια τρισδιάστατη (3D) τεχνολογία απεικόνισης μαστού, με σαφώς υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια στη διάγνωση των παθήσεων του μαστού έναντι της κλασικής (δισδιάστατης) μαστογραφίας, καθώς έχει τη δυνατότητα να ξεχωρίζει τους φυσιολογικούς ιστούς από την παθολογία, διευκολύνοντας την ανίχνευση των ύποπτων χαρακτηριστικών ακόμα και της πλέον μικρής βλάβης.
Η καινοτομία αυτού του νέου μαστογράφου είναι ότι παρέχει τη δυνατότητα να γίνεται τομοσύνθεση και συγχρόνως να ανακτάται δισδιάστατη μαστογραφία, ώστε, τελικά η ασθενής δέχεται τη δόση ακτινοβολίας μίας μόνον εξέτασης.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής τομοσύνθεσης;
- Ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες για ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά ευρήματα
- Μειώνεται ο αριθμός επανακλήσεων για διερεύνηση (με συμπληρωματικές λήψεις) ύποπτων ή ασαφών ευρημάτων
- Αυξάνει τη διαγνωστική ακρίβεια με αποτέλεσμα να ανιχνεύονται βλάβες σε πρώιμο στάδιο
- Οριοθετείται με μέγιστη ακρίβεια η διάσταση και επέκταση της βλάβης παρέχοντας σημαντική βοήθεια και αξιοπιστία στους χειρουργούς
- Δίνεται η δυνατότητα στερεοτακτικής βιοψίας ύποπτων ευρημάτων στις περιπτώσεις που η βλάβη δεν είναι εμφανής-ορατή στη δισδιάστατη απεικόνιση.
Στερεοτακτική βιοψία με μαστογράφο
Η στερεοτακτική βιοψία αποτελεί μέθοδο βιοψίας με μαστογραφική καθοδήγηση. Χρησιμοποιείται για την ιστολογική ταυτοποίηση μη ψηλαφητών αλλοιώσεων και αλλοιώσεων που δεν είναι εμφανείς-ανιχνεύσιμες στο υπερηχογράφημα (κυρίως αποτιτανώσεις και διαταραχές αρχιτεκτονικής). Για την πραγματοποίησή της χρησιμοποιείται ένας αλγόριθμος στερεοταξίας που επιτρέπει τον ακριβή τρισδιάστατο εντοπισμό της βλάβης του μαστού και μια συσκευή λήψης ιστού που λειτουργεί με αναρρόφηση και επιτρέπει την αφαίρεση σημαντικού αριθμού ιστοτεμαχίων μεγάλου μεγέθους από την ύποπτη περιοχή.
Χρησιμοποιείται ευρεία κόπτουσα βελόνα (7 ή 10 gauge) η οποία εισέρχεται δια μέσου μικρής τομής στο δέρμα μετά τοπική αναισθησία και λαμβάνει τα δείγματα χωρίς να είναι απαραίτητη η συνεχής είσοδος και έξοδος αυτής. Τα ιστοτεμαχίδια που λαμβάνονται εξετάζονται ακτινολογικά για να διαπιστωθεί η παρουσία αποτιτανώσεων ώστε να επιβεβαιώσουμε πως πήραμε δείγμα από την σωστή περιοχή.
Στο πέρας κάθε στερεοτακτικής βιοψίας, τοποθετείται στην περιοχή της βιοψίας μεταλλικός δείκτης σήμανσης (clip), ώστε στην περίπτωση που η βλάβη δεν είναι πλέον απεικονιστικά εμφανής και αποδειχθεί κακοήθεια, να είναι δυνατός ο εντοπισμός της πάσχουσας περιοχής μαστογραφικά, η σήμανσή της με συρμάτινο οδηγό και ο περαιτέρω χειρουργικός θεραπευτικός χειρισμός.
Μετά το τέλος της διαδικασίας εφαρμόζεται 10λεπτη πίεση στην περιοχή και τοποθετείται επίθεμα πάγου ώστε να περιοριστεί το αιμάτωμα που θα εμφανιστεί στο σημείο της παρακέντησης. Το αιμάτωμα υποχωρεί το πολύ μέσα στις επόμενες 10 μέρες
Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 60 λεπτά, δεν απαιτείται συρραφή του τραύματος ενώ μετά το πέρας της η ασθενής επιστρέφει με ασφάλεια στο σπίτι της.
Οι περιορισμοί εφαρμογής της στερεοτακτικής βιοψίας περιλαμβάνουν βλάβες που βρίσκονται πολύ κοντά στην επιφάνεια του δέρματος ή πολύ κοντά στο θωρακικό τοίχωμα οπότε και μπορεί να χρειαστεί ανοιχτή χειρουργική βιοψία.
Η στερεοτακτική βιοψία είναι μια ασφαλής και ακριβής μέθοδος προσέγγισης και ταυτοποίησης μαστογραφικών ευρημάτων καθώς:
- Διαρκεί λίγη ώρα
- Αποφεύγεται η γενική αναισθησία
- Αφήνει πολύ μικρή ουλή δέρματος
- Συνδέεται με γρήγορη ανάρρωση καθώς η ασθενής επιστρέφει στις καθημερινές δραστηριότητές της εντός 24 ωρών
- Γίνεται ακριβής και ασφαλής τοποθέτηση της βελόνας βιοψίας στη βλάβη με αποτέλεσμα τον περιορισμό των ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων
- Αποφεύγεται η χειρουργική επέμβαση σε περίπτωση αρνητικής βιοψίας
- Δίνει τη δυνατότητα σωστού σχεδιασμού του χειρουργείου εάν η βιοψία είναι θετική για κακοήθεια ενώ η ασθενής λαμβάνει πλήρη προεγχειρητική ενημέρωση.
Ο καρκίνος του μαστού δεν πρέπει να μας φοβίζει. Η έγκυρη πληροφόρηση και η σύγχρονη υψηλή τεχνολογία βρίσκονται στο πλευρό της γυναίκας για να της παρέχουν την πιο αξιόπιστη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία.
