Ζήσης Ψάλλας

Οι νέοι ιοί που προκαλούν ασθένειες προέρχονται συχνά από ζώα. Γνωστά παραδείγματα είναι ο Zika που μεταδίδεται από τα κουνούπια, τους ιούς της γρίπης των πτηνών, καθώς και ο MERS που σχετίζεται με τις καμήλες.

Προκειμένου να εντοπιστούν γρήγορα οι νέες ιογενείς νόσοι και να αποφευχθούν πιθανές επιδημίες, οι επιστήμονες στοχεύουν στην ανίχνευση των ιών στα κουνούπια και στα ζώα. 

Οι επιστήμονες στο Charité-Universitätsmedizin Berlin στοχεύουν στην ανίχνευση ιών στα ζώα. Στην παρούσα μελέτη τους βρήκαν ότι υπάρχουν εκατοντάδες νέοι ιοί στα έντομα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό PLOS Pathogens.

«Κάθε νέος ιός που βρίσκουμε θα μπορούσε να είναι μια αιτία ασθενειών που μέχρι τώρα ήταν άγνωστη, τόσο στον άνθρωπο όσο και στο ζωικό βασίλειο», εξηγεί ο καθηγητής Christian Drosten, διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας στο Campus Charité Mitte.

Ο Drosten είναι ειδικός στην ανίχνευση και τη διάγνωση των ιών. Η ομάδα του έχει καθορίσει τα διεθνή πρότυπα για τη διάγνωση του MERS. Σήμερα επικεντρώνεται σε σπάνιες διαγνώσεις ιών χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές προσδιορισμού αλληλουχίας.

«Όσο περισσότερους ιούς εντοπίζουμε και προσθέτουμε στη βάση δεδομένων μας, τόσο πιο εύκολο είναι να αναγνωρίσουμε την αιτία νέων και ασυνήθιστων ασθενειών», λέει ο Drosten.

Στην παρούσα μελέτη, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τη μεγαλύτερη διεθνή βάση δεδομένων για τα έντομα, ένα είδος καταλόγου γονιδιακής δραστηριότητας, και διερεύνησε τα δεδομένα που περιέχει σχετικά με τα γονιδιώματα των ιών.

Ενώ οι επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί προηγουμένως σε κουνούπια και άλλα έντομα που τρέφονται με αίμα, η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει όλες τις ομάδες εντόμων.

Σε ένα σύνολο 1.243 ειδών εντόμων, οι ερευνητές ανακάλυψαν ιούς που μπορούν να ταξινομηθούν σε τουλάχιστον 20 νέα γένη. «Είναι ίσως το μεγαλύτερο δείγμα που εξετάστηκε ποτέ για νέους ιούς», λέει ο Drosten.

Η ομάδα εργασίας έχει ήδη προσθέσει τους νέους ιούς εντόμων στις βάσεις δεδομένων αναζήτησης. Με τη βοήθεια αυτών των δεδομένων θα είναι πλέον δυνατό να διερευνηθούν περιπτώσεις σπάνιων ασθενειών στον άνθρωπο.

Κάτι τέτοιο περιλαμβάνει ασθενείς που παρουσιάζουν όλα τα συμπτώματα ιογενούς λοίμωξης αλλά δεν μπορεί να εντοπιστεί κανένας γνωστός ιός στην προκειμένη περίπτωση. «Σε τέτοιες περιπτώσεις, χρησιμοποιούμε μεθόδους προσδιορισμού αλληλουχίας υψηλής απόδοσης για την αναζήτηση όλων των ιών που υπάρχουν στον ασθενή», εξηγεί ο Drosten. «Αν ο ασθενής έχει έναν ιό, θα τον βρούμε, υπό τον όρο ότι βρίσκεται στη βάση δεδομένων μας ή έχει ομοιότητες με έναν ιό στη βάση δεδομένων μας».

Έτσι οι πιθανότητες επιτυχούς αναζήτησης θα αυξηθούν χάρη στην προσθήκη νέων ιών εντόμων.