Ζήσης Ψάλλας
Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα έχουν νέες πληροφορίες σχετικά με το πώς το επικίνδυνο παράσιτο τοξόπλασμα ελέγχει τα κύτταρα ενός ασθενούς καθώς εξαπλώνεται σε όλο το σώμα του. Η νέες γνώσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων για τη θεραπεία αυτής της λοίμωξης.
“Το παράσιτο ουσιαστικά ελέγχει τα μολυνσμένα κύτταρα, χρησιμοποιώντας τα ως οχήματα για να φτάσει σε διάφορα συστήματα οργάνων, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου”, δήλωσε ο Leonardo Augusto, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Τμήμα Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας και επικεφαλής συγγραφέας στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο mBio. “Είναι σαν το παράσιτο να παίρνει ένα τροχό του ξενιστή και να τον χρησιμοποιεί για να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα”.
Το τοξόπλασμα (Toxoplasma gondii) μολύνει έως και το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι άνθρωποι συνήθως μολύνονται μέσω έκθεσης στα κόπρανα της γάτας, όταν περνάει τις αναπαραγωγικές φάσεις της ή μέσω κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων και νερού. Το παράσιτο προκαλεί απειλητικά για τη ζωή προβλήματα σε ορισμένους ασθενείς λόγω της ικανότητάς του να πηγαίνει στον εγκέφαλο. Στον εγκέφαλο και σε άλλους ιστούς, το παράσιτο μένει ως λανθάνουσα κύστη, περιμένοντας να επανενεργοποιηθεί εάν η ανοσία μειωθεί, κάτι που συμβαίνει στου ασθενείς με HIV / AIDS.
“Ένα από τα βασικά προβλήματα στην καταπολέμηση μιας λοίμωξης, όπως είναι η τοξοπλάσμωση, είναι ο έλεγχος της εξάπλωσής της σε άλλα μέρη του σώματος”, δήλωσε ο Augusto. “Με την κατάποση του παρασίτου, μπαίνει στα ανοσοκύτταρα και τα αναγκάζει να κινηθούν -μια συμπεριφορά που ονομάζεται υπερ-μεταναστευτική δραστηριότητα. Πώς αυτά τα παράσιτα κάνουν τα μολυσμένα κύτταρα να αρχίσουν να μεταναστεύουν είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστο”.
Η νέα έρευνα ρίχνει φως σε αυτό το σημαντικό ερώτημα, ανακαλύπτοντας ότι το παράσιτο ενεργοποιεί ένα σύστημα συναγερμού σε κύτταρα του ξενιστή του που οδηγεί στην ενεργοποίηση μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται IRE1.
Η IRE1 βοηθά το κύτταρο να αντιμετωπίσει το στρες, το οποίο προκύπτει από την μετακίνησή του σε διαφορετική τοποθεσία. Σε κύτταρα που είναι μολυσμένα με τοξόπλασμα, η IRE1 συνδέεται με τον κυτταροσκελετό, ένα δίκτυο δομικών πρωτεϊνών που δίνει στο κύτταρο το σχήμα του και συντονίζει την κίνηση. Με την εμπλοκή αυτού του δικτύου μέσω της IRE1, το τοξόπλασμα δημιουργεί έναν “τροχό” που προκαλεί υπερμετανάστευση.
“Όταν μολύναμε τα κύτταρα-ξενιστές που είχαν εξαντληθεί από την IRE1, δεν μπορούσαν πλέον να κινηθούν”, δήλωσε ο Augusto. “Αυτά τα κύτταρα ήταν πολύ μειωμένα κατά τη διάδοση του παρασίτου στους εγκεφάλους των μολυσμένων ποντικών”.
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ένα νέο μηχανισμό στον οποίο βασίζονται οι αλληλεπιδράσεις ξενιστή-παθογόνου, δείχνοντας πώς τα κύτταρα-ξενιστές επιλέγονται για να εξαπλώσουν μια επίμονη λοίμωξη. Η καλύτερη κατανόηση αυτής της διάδοσης των παθογόνων είναι χρήσιμη στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της μόλυνσης που προκαλεί το toxoplasma gondii σε όλο το σώμα.
