Ζήσης Ψάλλας
Ερευνητές του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας για το Εργασιακό Περιβάλλον και το Κέντρο Έρευνας για την Άνοια της Δανίας, έδειξαν ότι η ψυχολογική ταλαιπωρία στην ύστερη μέση ηλικία συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας αργότερα. Τα ευρήματα συμβάλλουν στην κατανόηση της ψυχολογικής δυσφορίας ως σημαντικού παράγοντα κινδύνου για άνοια.
Η ψυχολογική δυσφορία μπορεί να οριστεί ως μια κατάσταση συναισθηματικής ταλαιπωρίας που μερικές φορές συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα. Με τη σειρά της, η ζωτική εξάντληση μπορεί να θεωρηθεί ένας δείκτης ψυχολογικής δυσφορίας. Πρόκειται για μια συνέπεια στα ανεπίλυτα προβλήματα της ζωής, ιδιαίτερα όταν δεν είμαστε σε θέση να προσαρμοστούμε σε παρατεταμένη έκθεση προς τους στρεσογόνους παράγοντες.
Έως και 25% αυξημένος κίνδυνος
Η αντίδραση του σώματος στο στρες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών μεταβολών και της υπερβολικής παραγωγής κορτιζόλης για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, μπορεί να είναι ο μηχανισμός που συνδέει την ψυχολογική δυσφορία με τον αυξημένο κίνδυνο άνοιας, σύμφωνα με τη Sabrina Islamoska, Ph.D., φοιτήτρια του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. Η ίδια εξηγεί: «Για κάθε επιπλέον σύμπτωμα της ζωτικής εξάντλησης, διαπιστώσαμε ότι ο κίνδυνος άνοιας αυξήθηκε κατά 2%. Οι συμμετέχοντες που ανέφεραν πέντε έως εννέα συμπτώματα είχαν 25% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας από όσους δεν είχαν συμπτώματα, ενώ αυτοί που ανέφεραν 10 έως 17 τα συμπτώματα είχαν 40% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας σε σύγκριση με τη μη εμφάνιση συμπτωμάτων».
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στοιχεία ερευνών από 6.807 άτομα που συμμετείχαν στην Copenhagen City Heart Study, οι οποίοι απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη ζωτική εξάντληση το 1991-1994. Την εποχή της έρευνας, οι συμμετέχοντες ήταν κατά μέσο όρο 60 ετών. Τα στοιχεία της έρευνας συνδέθηκαν με εθνικά μητρώα θνησιμότητας και συνταγογράφησης προκειμένου να εντοπιστούν οι περιπτώσεις άνοιας. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν μέχρι το τέλος του 2016.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποστηρίζουν ότι η ψυχολογική δυσφορία στο τέλος της μέσης ηλικίας ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας αργότερα. Παρά την προσαρμογή σε αρκετούς άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, ο τρόπος ζωής και οι συννοσηρότητες, ο κίνδυνος άνοιας που σχετίζεται με τη ζωτική εξάντληση δεν άλλαξε.
Πάντως, η Islamoska εφιστά την προσοχή στη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η ψυχική δυσφορία στο τέλος της μέσης ηλικίας μπορεί να είναι σημαντική για τον μεταγενέστερο κίνδυνο άνοιας. Διότι είναι πιθανό η παθολογία της άνοιας σε πρώιμο στάδιο να οδηγεί σε περισσότερη ψυχολογική δυσχέρεια.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο «Journal of Alzheimer’s Disease». DOI: 10.3233/JAD-180478
