Ζήσης Ψάλλας
Μελέτη σε ποντίκια βρήκε ότι o Candida albicans – ένας μύκητας που τις περισσότερες φορές είναι αβλαβής – μπορεί να προκαλέσει προβλήματα μνήμης και εγκεφαλικές ανωμαλίες που μοιάζουν αυτές της νόσου Αλτσχάιμερ.
Ο C. albicans είναι η συνηθέστερη και καλύτερα μελετημένη αιτία μυκητιασικών λοιμώξεων στους ανθρώπους. Είναι ένα είδος μύκητα που αναπτύσσεται φυσιολογικά στο ανθρώπινο έντερο, στο στόμα και στον γυναικείο κόλπο. Αν και ο μύκητας είναι ως επί το πλείστον αβλαβής, μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις φτάνοντας στο αίμα και σε άλλα όργανα.
Τώρα, η έρευνα δείχνει ότι ο μύκητας μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο, να προκαλέσει φλεγμονώδη αντίδραση και να βλάψει τη μνήμη στα ποντίκια.
Ο David B. Corry, καθηγητής ανοσολογίας, αλλεργίας και ρευματολογίας στο Baylor College of Medicine, στο Χιούστον, λέει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ μυκήτων και λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος καθώς και της άνοιας.
Η σηψαιμία και οι αλλεργικές λοιμώξεις του αναπνευστικού που προκαλούνται από μύκητες συσχετίστηκαν με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας σε προηγούμενες μελέτες.
Παίζουν ρόλο οι μύκητες στην άνοια;
Ο Corry και οι συνάδελφοί του εξέτασαν διάφορες ποικιλίες του C. albicans σε μοντέλο ποντικών που παρουσίασαν λοίμωξη. Προσπαθούσαν να βρουν μια δόση που θα ήταν αρκετά υψηλή ώστε να επηρεάσει τον εγκέφαλο τους, αλλά όχι αρκετά υψηλή για να προκαλέσει εξουθενωτική ασθένεια.
Οι επιστήμονες αποφάσισαν να εισάγουν μια δόση 25.000 μικροοργανισμών στην κυκλοφορία του αίματος των τρωκτικών. Ο Corry και η ομάδα του εξεπλάγησαν από το γεγονός ότι ο μύκητας πέρασε τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός είναι ένας μηχανισμός που προστατεύει τον εγκέφαλο από παθογόνους παράγοντες που μπορεί να υπάρχουν στο αίμα.
Σχηματίστηκαν στον εγκέφαλο πρόδρομες ενώσεις μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται βήτα αμυλοειδές και χαρακτηρίζει τη νόσο ΑλτσχάιμερΟ C. albicans διέσχισε αυτό το φράγμα και επηρέασε τα ανοσιακά κύτταρα του εγκεφάλου. «Θεωρήσαμε ότι ο μύκητας δεν θα εισέλθει στον εγκέφαλο, αλλά το έκανε», είπε ο Corry. Στον εγκέφαλο, προκάλεσε τη δραστηριότητα της μικρογλοίας, ενός τύπου ανοσοκυττάρου. Τα ανοσιακά κύτταρα έγιναν πολύ δραστικά, τρώγοντας και αφομοιώνοντας του μύκητες.
Επίσης παρήγαγαν μόρια που μεσολαβούσαν στην φλεγμονώδη απόκριση, οδηγώντας στη σύλληψη των μυκήτων μέσα σε μια δομή τύπου κόκκων στον εγκέφαλο. Οι ερευνητές ονόμαζαν αυτή τη δομή “γναθικό κοκκίωμα που προκαλείται από μύκητες” ή FIGG (fungus-induced glial granuloma). Παρατήρησαν επίσης ότι, καθώς σχηματίστηκαν τα FIGG, προκάλεσαν πρόδρομες ενώσεις μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται βήτα αμυλοειδές, οι οποίες αναπτύχθηκαν γύρω από τους μύκητες. Η πρωτεΐνη βήτα αμυλοειδές και οι πρόδρομες πρωτεΐνες της σχηματίζουν τις τοξικές πλάκες του εγκεφάλου που χαρακτηρίζουν τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.
