Ζήσης Ψάλλας
Οι γυναίκες με επιθετικό τύπο καρκίνου του μαστού ζουν περισσότερο εάν λάβουν ανοσοθεραπεία συν χημειοθεραπεία, παρά μόνο χημειοθεραπεία, σύμφωνα με μια σημαντική μελέτη.
Τα αποτελέσματα αναμένεται να αλλάξουν το επίπεδο φροντίδας για τις γυναίκες με “τριπλά αρνητικούς” καρκίνους. Ο όρος αναφέρεται στην έλλειψη ευαισθησίας των όγκων στις ορμόνες οιστρογόνου και προγεστερόνης και στην έλλειψη μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται HER2, η οποία αποτελεί στόχο θεραπείας.
Αυτή η μορφή της νόσου συχνά αντιστέκεται στις συνήθεις θεραπείες και τα ποσοστά επιβίωσης είναι χαμηλά. Είναι δύο φορές πιο συνηθισμένη στις γυναίκες Αφρικανικής καταγωγής και είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε νεότερες γυναίκες.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η νέα μελέτη ήταν μια αναμενόμενη ανακάλυψη για την ανοσοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού. Μέχρι τώρα, η μεγαλύτερη πρόοδος είχε σημειωθεί σε άλλους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα και του μελανώματος, ενός επιθετικού καρκίνου του δέρματος.
Η ανοσοθεραπεία αφορούσε το atezolizumab (εμπορική ονομασία Tecentriq) που ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων τα οποία ονομάζονται αναστολείς σημείων ελέγχουΤα ευρήματα μπορεί να οδηγήσουν στην πρώτη έγκριση από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενός ανοσοθεραπευτικού φαρμάκου για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Αλλά η έγκριση θα περιοριστεί πιθανώς σε ένα συγκεκριμένο είδος επιθετικού καρκίνου.
Παρόλο που οι τριπλά αρνητικοί όγκοι εμφανίζονται μόνο στο 15% των ασθενών με διηθητικό καρκίνο του μαστού στις Ηνωμένες Πολιτείες (ή περίπου 40.000 ετησίως), αντιπροσωπεύουν ένα δυσανάλογο ποσοστό θανάτων από 30% έως 40%. Περίπου 266.00 νέες περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου του μαστού αναμένονται στις γυναίκες το 2018 στις Ηνωμένες Πολιτείες και 40.920 θάνατοι.
Σύμφωνα με την Ingrid Mayer, ειδικό επί του καρκίνου του μαστού στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, αυτές οι γυναίκες χρειάζονταν πραγματικά κάτι γιατί τίποτα δεν λειτουργούσε καλά. Η Mayer, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαρακτήρισε τα ευρήματα «πολύ σημαντικά».
Η ανοσοθεραπεία αφορούσε το atezolizumab (εμπορική ονομασία Tecentriq) που ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων τα οποία ονομάζονται αναστολείς σημείων ελέγχου και η χημειοθεραπεία αφορούσε το nab-paclitaxel (Abraxane). Το atezolizumab ανήκει στην εταιρεία Genentech. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό The New England Journal of Medicine. Η Genentech, η οποία ανήκει στη Roche, έχει ήδη υποβάλει τα δεδομένα στον FDA για έγκριση της ανοσοθεραπείας.
Οι αναστολείς των σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού, όπως η ατεζολιζουμάμπη, βοηθούν τα Τ-κύτταρα – έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων που είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος – να αναγνωρίσουν τον καρκίνο και να του επιτεθούν. Δύο επιστήμονες των οποίων η έρευνα οδήγησε σε αυτά τα φάρμακα κέρδισαν το φετινό βραβείο Νόμπελ στην ιατρική.
Τα φάρμακα λειτουργούν για λιγότερο από τους μισούς ασθενείς. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να είναι επικίνδυνες και η θεραπεία κοστίζει περισσότερα από 100.000 δολάρια ετησίως.
Το κλειδί της επιτυχίας
Ορισμένους καρκίνους, οι ερευνητές μερικές φορές τους περιγράφουν ως “καυτούς”, που σημαίνει ότι τείνουν να έχουν πολλές μεταλλάξεις – γενετικές ανωμαλίες που το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει ως ξένες και να τους επιτεθεί. Αλλά οι καρκίνοι του μαστού τείνουν να είναι σχετικά «κρύοι», με λιγότερες μεταλλάξεις. Το ανοσοποιητικό είναι λιγότερο πιθανό να τους αναγνωρίσει ως εισβολείς, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι προηγούμενες μελέτες αναστολέων σημείων ελέγχου στο καρκίνο του μαστού ήταν κάπως απογοητευτικές. Στη νέα μελέτη, το κλειδί της επιτυχίας φαίνεται να δίνει η χημειοθεραπεία μαζί με την ανοσοθεραπεία.
Η χημειοθεραπεία αφαιρεί τον μανδύα της αόρατης εμφάνισης που ο καρκίνος καταφέρνει να έχει, σύμφωνα με την Mayer. Μπορεί να ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, εν μέρει με τη θανάτωση καρκινικών κυττάρων τα οποία στη συνέχεια διαρρέουν ουσίες που τα Τ-κύτταρα ανιχνεύουν ως ξένες και αρχίζουν να επιτίθενται. Πέρα από την αλλαγή των πρακτικών θεραπείας, η έρευνα ανοίγει την πόρτα σε νέες προσεγγίσεις αξιοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού. Η συνδυασμένη θεραπεία όμως θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω, για να εκτιμηθούν οι παρενέργειες.
Η μελέτη περιελάμβανε 902 ασθενείς που έλαβαν θεραπεία σε 246 ιατρικά κέντρα σε 41 χώρες. Οι γυναίκες είχαν τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού που είχε πρόσφατα διαγνωσθεί και είχε κάνει μετάσταση, πράγμα που σημαίνει ότι είχε αρχίσει να εξαπλώνεται. Μόλις συμβεί αυτό, οι προοπτικές είναι ζοφερές, με την επιβίωση να είναι, κατά μέσο όρο, 18 μήνες ή λιγότερο.
Οι μισές γυναίκες έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία και οι άλλες μισές έλαβαν χημειοθεραπεία και ανοσοθεραπεία. Μεταξύ αυτών που έλαβαν τον συνδυασμό, η μέση επιβίωση ήταν 21,3 μήνες, σε σύγκριση με 17,6 μήνες για αυτές που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία. Η διαφορά δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Αλλά όταν οι ερευνητές εξέτασαν τις γυναίκες που είχαν δείκτη PD-L1 στα καρκινικά τους κύτταρα, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Η μέση επιβίωση ήταν 25 μήνες στην ομάδα του συνδυασμού έναντι 15,5 μηνών με τη χημειοθεραπεία. Οι γιατροί είπαν ότι η διαφορά επιβίωσης είναι σημαντική.
Οι ασθενείς με καρκίνο και δείκτη PD-L1 τείνουν να ανταποκρίνονται καλύτερα στους αναστολείς των σημείων ελέγχουν. Σε αυτή τη μελέτη, το 41% των ασθενών είχε τον δείκτη. Οι ασθενείς στη μελέτη είχαν μερικές από τις αναμενόμενες παρενέργειες της ανοσοθεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της φλεγμονής του πνεύμονα και του παγκρέατος.
