Ενενήντα πέντε γονίδια που επηρεάζουν το επίπεδο της χοληστερίνης στο αίμα εντόπισε διεθνής ομάδα επιστημόνων και μάλιστα η δράση 59 εξ αυτών αποκαλύπτεται για πρώτη φορά. Οι επιστήμονες εκτιμούν μάλιστα πως κάποια μπορούν να αποτελέσουν βάση για νέα φάρμακα.
Έτσι φωτίζεται από μια νέα σκοπιά ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν αρκετοί άνθρωποι να εμφανίσουν καρδιαγγειακό πρόβλημα, την κυριότερη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η κακή διατροφή, η έλλειψη σωματικής άσκησης, η κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα κ.ά. παίζουν ρόλο στην αύξηση της χοληστερίνης στο αίμα, αλλά τώρα φαίνεται πως ο γενετικός παράγοντας διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο.
Η ανακάλυψη αναδεικνύει τη σημασία των γονιδίων και εξηγεί γιατί η ρύθμιση του επιπέδου της χοληστερίνης είναι ακόμα πιο πολύπλοκη υπόθεση από ό,τι θεωρούσαν οι επιστήμονες μέχρι τώρα. Σύμφωνα με τη διεθνή μελέτη, τα γονίδια που βρέθηκαν ερμηνεύουν περίπου το ένα τέταρτο έως το ένα τρίτο της κληρονομικότητας, αναφορικά με τα επίπεδα της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
Οι συνεργαζόμενοι 200 ερευνητές (μεταξύ αυτών και Έλληνες επιστήμονες) «χαρτογράφησαν» το DNA περισσότερων από 100.000 ατόμων, για να εντοπίσουν εκείνα τα γονίδια που επηρεάζουν τις διάφορες μορφές της χοληστερίνης, όπως την «καλή» (HDL), την «κακή» (LDL) και τα τριγλυκερίδια. Τα λιπίδια αυτά του αίματος είναι ζωτικά για τα κύτταρα, από την άλλη όμως μπορεί να φράξουν και να σκληρύνουν τις αρτηρίες, οδηγώντας σε έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.ά..
Οι γιατροί εδώ και καιρό γνωρίζουν ότι ορισμένοι άνθρωποι κληρονομούν υψηλά επίπεδα χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, ενώ άλλοι χαμηλά επίπεδα. Επίσης οι άνθρωποι διαφέρουν στον βαθμό που η τροφή τους αυξάνει (ή μειώνει) τη χοληστερίνη. Από φαρμακευτικής πλευράς, τα γνωστότερα φάρμακα που ρίχνουν τη χοληστερίνη είναι οι στατίνες (όπως το Lipitor της Pfizer και το Crestor της AstraZeneca), που αποφέρουν δισεκατομμύρια κέρδη στις φαρμακοβιομηχανίες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ένας στους πέντε ανθρώπους (ποσοστό 20% περίπου) έχει γενετική προδιάθεση για χαμηλή «κακή» χοληστερίνη, με συνέπεια να έχει 40% μικρότερο κίνδυνο για έμφραγμα σε σχέση με τον μέσο όρο. Ομάδα ερευνητών, υπό τον καθηγητή Ντάνιελ Ρέιντερ της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα φάρμακο που θα μιμείται τη δράση του γονιδίου, το οποίο προσφέρει φυσική προστασία σε αυτά τα τυχερά άτομα.
Οι επιστήμονες αναγνώρισαν την ανάγκη, λόγω της πολυπλοκότητας της βιολογίας της χοληστερίνης, να κάνουν περαιτέρω έρευνες, για να κατανοήσουν ακριβώς τι κάνει κάθε εμπλεκόμενο γονίδιο και πώς αυτά τα 95 γονίδια αλληλεπιδρούν. Ο Βρετανός καθηγητής ιατρικής Πίτερ Γουάισμπεργκ έκανε λόγο για «το πρώτο βήμα σε ένα μακρύ δρόμο».
Επιμέλεια: Παύλος Διονυσόπουλος
