Ζήσης Ψάλλας
Το VO2max είναι ο καλύτερος παράγοντας πρόβλεψης του κινδύνου να σας συμβεί κάποια χρόνια ασθένεια όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτης τύπου 2 ή κάποιοι καρκίνοι. Είναι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για τις πιθανότητες να ζήσετε μια μακρά και υγιή ζωή. Στην πράξη ωστόσο οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν από τη ζωή τους χωρίς ποτέ να φτάσουν στο VO2max τους.
Η μέγιστη αερόβια ικανότητα είναι γνωστή ως VO2max. Αυτή η μέτρηση δείχνει το μάξιμουμ (max) του ρυθμού (V) πρόσληψης και χρήσης οξυγόνου (O2) κατά τη διάρκεια της άσκησης. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή, τόσο καλύτερα είναι η υγεία σας.
Ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου και πρόωρου θανάτου είναι πολύ χαμηλότερος σε άτομα με υψηλό VO2maxΤο VO2max χρησιμοποιείται ως μέτρο απόδοσης για αθλητές αντοχής. Αυτό έχει νόημα, καθώς οι αθλητές αντοχής πρέπει να έχουν μια καλή ικανότητα να λαμβάνουν και να χρησιμοποιούν το οξυγόνο για να παράγουν την ενέργεια για να ασκήσουν την άσκηση. Οι αθλητές με υψηλότερο VO2max μπορούν να παράγουν περισσότερη ενέργεια, να δουλεύουν σε υψηλότερη ένταση και να αποδίδουν καλύτερα από τους αθλητές με χαμηλότερο VO2max. Αλλά, αν και το VO2max χρησιμοποιείται συχνά σε αθλητές και σπάνια για συνήθεις υγειονομικούς ελέγχους, η χρήση του ως παράγοντας πρόβλεψης των κινδύνων υγείας έχει τονιστεί σε ορισμένες πρόσφατες μελέτες.
Οι δοκιμές για τη μέτρηση του VO2max γίνονται ως εξής:. Οι συμμετέχοντες αρχίζουν να ασκούνται σε χαμηλή ένταση, μετά την οποία η ένταση αυξάνεται αργά έως ότου ο συμμετέχων δεν μπορεί να προχωρήσει εξαιτίας της εξάντλησης. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής, οι συμμετέχοντες αναπνέουν μέσω ενός σωλήνα που συνδέεται με έναν αναλυτή οξυγόνου για τη μέτρηση του ρυθμού χρήσης οξυγόνου (VO2). Η υψηλότερη τιμή που επιτυγχάνεται ονομάζεται VO2max. Συνήθως εκφράζεται σε χιλιοστόλιτρα οξυγόνου ανά χιλιόγραμμο σωματικής μάζας ανά λεπτό (ml / kg / min), για να απομακρυνθεί το φαινόμενο σύγχυσης με το μέγεθος του σώματος. Ωστόσο είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η μέθοδος μέτρησης που λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του σώματος είναι μια εκτίμηση και μπορεί να είναι παραπλανητική.
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία στο VO2max μεταξύ των ανθρώπων που εξηγείται κυρίως από τα γονίδια και το ιστορικό άσκησης. Οι ελίτ αθλητές αντοχής μπορούν να έχουν τιμές VO2max περίπου τρεις φορές υψηλότερες από τους ανενεργούς ανθρώπους (90 ml/kg/min έναντι 30 ml/kg/min). Η συσχέτιση μεταξύ του VO2max και της απόδοσης κατά την άσκηση είναι στενή όταν εξετάζετε άτομα με ευρύ φάσμα τιμών VO2max. Αντίθετα, το VO2max είναι ένας κακός προγνωστικός παράγοντας όταν λαμβάνονται υπόψη μόνο αθλητές με παρόμοια ικανότητα. Ακόμη και οι ελίτ αθλητές αντοχής μπορούν να ασκηθούν στο VO2max μόνο για λίγα λεπτά. Για να ολοκληρώσετε έναν γρήγορο μαραθώνιο ή αγώνα ποδηλασίας, χρειάζεστε ένα υψηλό VO2max, αλλά, το πιο σημαντικό είναι ότι θα πρέπει να είστε σε θέση να διατηρήσετε ένα υψηλό ποσοστό του VO2max για παρατεταμένες χρονικές περιόδους.
Ο ρόλος της αερόβιας ικανότητας στην υγεία
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου και πρόωρου θανάτου είναι πολύ χαμηλότερος σε άτομα με υψηλό VO2max σε σύγκριση με άτομα με χαμηλό VO2max.
Το λογικό ερώτημα που τίθεται είναι γιατί το VO2max είναι τόσο σημαντικό για τη μακροπρόθεσμη υγεία. Αυτή η ερώτηση αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους ερευνητές και δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις. Ενδεχομένως το VO2max να υποδεικνύει μια καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Ένας μεγαλύτερος όγκος αίματος επιτρέπει τη μεταφορά περισσότερου οξυγόνου στους μύες και έτσι οδηγεί σε υψηλότερο VO2max. Έχοντας αρκετό αίμα να κυκλοφορεί στο σώμα είναι ευεργετικό για την υγεία.
Για να βελτιώσετε το VO2max σας, ο μόνος εφικτός τρόπος είναι η τακτική άσκηση. Η προπόνηση υψηλών εντάσεων είναι πιο αποτελεσματική από τη συνεχή εκπαίδευση μέτριας έντασης. Πρόσφατες μελέτες έχουν επίσης αποδείξει ότι ισχυρές βελτιώσεις στο VO2max μπορούν να επιτευχθούν με πολύ μικρούς όγκους έντονης άσκησης.
