Ζήσης Ψάλλας
Οι επιστήμονες έχουν αναρωτηθεί για ποιο λόγο οι ηλικιωμένες γυναίκες είναι λιγότερο υγιείς από τους άνδρες αντίστοιχης ηλικίας.
Τα γονίδια μπορεί να ωφελούν το ένα φύλο -στη συγκεκριμένη περίπτωση τους άνδρες- αλλά να βλάπτουν το άλλοΞέρουμε ότι σε κάθε ηλικία οι θάνατοι είναι περισσότεροι για τους άνδρες αλλά υπάρχουν επίσης άφθονα στοιχεία που δείχνουν ότι οι ηλικιωμένοι άνδρες είναι πιο υγιείς από τις γυναίκες της ίδιας ηλικίας σε πολλές χώρες. Οι άνδρες έχουν καλύτερη υγεία παρά το γεγονός ότι πέθαναν νωρίτερα. Αυτό αναφέρεται ως «το παράδοξο της επιβίωσης-υγείας μεταξύ ανδρών και γυναικών», το οποίο δεν είναι πλήρως κατανοητό.
Η απάντηση, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Exeter, είναι ότι τα γονίδια μπορεί να ωφελούν το ένα φύλο -στη συγκεκριμένη περίπτωση τους άνδρες- αλλά να βλάπτουν το άλλο. Η φυσική επιλογή έχει προωθήσει την αυξημένη ανδρική αναπαραγωγική ικανότητα αργά στη ζωή αλλά αυτό έχει επιζήμια επίδραση στην γυναικεία υγεία.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα και πειραματικά δεδομένα σε μύγες για να δείξουν ότι τα γονίδια που ευνοούν τους άνδρες μπορούν εύκολα να εξαπλωθούν λόγω της διακοπής της γυναικείας αναπαραγωγής.
Γονιδιακή σύγκρουση
«Τα γονίδια που μοιράζονται τα δύο φύλα βρίσκονται σε έναν εξελικτικό πόλεμο», δήλωσε ο καθηγητής David Hosken, του Πανεπιστημίου του Exeter. «Η φυσική επιλογή προσπαθεί να ωθήσει τα θηλυκά και τα αρσενικά σε διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά το κοινό γονιδίωμα σημαίνει ότι κάθε φύλο εμποδίζει το άλλο να φτάσει στο βέλτιστο του. Βασικά, ορισμένα γονίδια κάνουν καλό στα αρσενικά αλλά κακό στα θηλυκά και αντίστροφα. Ωστόσο, όταν οι γυναίκες φτάσουν στην εμμηνόπαυση, δεν αναπαράγονται πλέον ώστε να περάσουν τα γονίδιά τους σε επόμενη γενιά, πράγμα που σημαίνει ότι η επιλογή (η οποία είναι αναπαραγωγή) στα θηλυκά αποδυναμώνεται σε μεγάλο βαθμό. Έτσι, μετά από αυτό το σημείο, τα γονίδια που βελτιώνουν τον άνδρα έχουν συσσωρευτεί μέσω της φυσικής επιλογής, ακόμα κι αν βλάπτουν τις γυναίκες».
Ο καθηγητής Hosken δήλωσε ότι είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η επιβίωση και η υγεία δεν είναι το ίδιο πράγμα – και ότι η συσσώρευση των γονιδίων στους άνδρες που τους ωφελούν αργά στη ζωή οφείλεται στην ικανότητά τους να συνεχίζουν την αναπαραγωγή μετά την ηλικία της γυναικείας εμμηνόπαυσης.
Τα πειραματικά δεδομένα στις μύγες (Drosophila) υποστηρίζουν τα ευρήματα των μαθηματικών μοντέλων.
