Γράφουν οι Γιώργος Μαζαράκης CEO της PCC HELLAS και Δημήτρης Θανόπουλος CEO της 4FLUIDS.
Είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έγιναν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών στην υγεία. Από την ένταξη νέων εργαλείων στην επεμβατική Ιατρική μέχρι την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, μπορούμε να πούμε πως, παρά την δεκαετή κρίση και την πανδημία, η χώρα μας διαθέτει, εκτός από υψηλής κατάρτισης δυναμικό στην υγεία και πολύ καλές δομές και υποδομές. Αρνητικό σημείο ωστόσο εξακολουθεί να αποτελεί ότι επενδύουμε δυσανάλογα ιδιωτικούς πόρους, προκειμένου να έχουμε πρόσβαση στις τεχνολογίες αυτές. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν μπορούν οι τεχνολογίες αιχμής να μας δώσουν ακόμη περισσότερες δυνατότητες πρόληψης και διαχείρισης θεραπείας, ενώ ταυτόχρονα να εξοικονομήσουν πόρους για τα συστήματα υγείας.
Το cloud computing, οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και οι χωρίς κώδικα (no coding) δημιουργία αυτοματοποιημένων διαδικασιών καθιστούν πλέον τη χρήση των τεχνολογιών πιο φιλική προς τους χρήστες, ακόμη και των πιο «τεχνολογικά αναλφάβητων». Περνώντας από τα δίκτυα συστημάτων στα εννοιολογικά οικοσυστήματα όπως αυτά των εταιρειών, των Δήμων, των ιατρικών ειδικοτήτων και νόσων κλπ., ανοίγουν δρόμους για την άμεση ροή της πληροφορίας μεταξύ των μελών των οικοσυστημάτων και την ενεργή συνεργασία τους. Για παράδειγμα, ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας γίνεται ταυτόχρονα και Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας του ασθενή ή η συνομιλία ιατρού-ασθενή μετατρέπεται αυτόματα σε εργαλείο πρόγνωσης (διαγνωστικά, συμπεριφορικά κλπ.).
Ας δούμε τη διαφορά μεταξύ της παρούσας κατάστασης στο χώρο της υγείας, της σημαντικής αναβάθμισης που μπορούν να προσδώσουν αυτές οι τεχνολογίες, αλλά και της εξοικονόμησης πόρων που προκύπτει από τη χρήση τους, μέσα από ένα παράδειγμα, αυτό της παχυσαρκίας:
Σήμερα έχουμε δεδομένα για την κατάσταση της παχυσαρκίας στη χώρα, γνωρίζουμε σε μεγάλο βαθμό τους λόγους αύξησης του βάρους, αλλά και μεταβολής της επιδημιολογίας. Επίσης γνωρίζουμε δεδομένα σχετικά με το θεραπευτικό αποτέλεσμα κυρίως νέων θεραπειών, όμως δεδομένα, όπως η γενετική προδιάθεση, ή η επίδραση του στρες και του κακού ύπνου στην παχυσαρκία είναι σχετικά πρόσφατα. Με όλα αυτά σχεδιάζονται καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού, γίνονται εκστρατείες για την επίδραση στην υγεία της μεσογειακής – ισορροπημένης διατροφής, ωστόσο το πρόβλημα της παχυσαρκίας διαρκώς διογκώνεται. Τι διαφορετικό μπορεί να μας δώσει η χρήση τεχνολογιών αιχμής, ώστε να καταφέρουμε τελικά να πετύχουμε την αναστροφή της επιδημιολογικής αύξησης της παχυσαρκίας;
Οι τεχνολογίες αιχμής μας δίνουν λοιπόν σήμερα τη δυνατότητα να παρατηρούμε, να μετράμε, να συνδυάζουμε πραγματικά δεδομένα και να εξάγουμε συμπεράσματα σε πραγματικό χρόνο, όπως:
- Βιομετρικά δεδομένα που προκύπτουν από διαγνωστικές εξετάσεις (χοληστερίνη, τριγλυκερίδια) και διαγνωστικές συσκευές, όπως μετρητές σακχάρου, πιεσόμετρα και ζυγαριές.
- Δεδομένα που προκύπτουν από wearables, όπως βάδισμα, άθληση, ύπνος, στρες,
- Δεδομένα που προκύπτουν από ερωτηματολόγια σχετιζόμενα με την ποιότητα ζωής ή / και την ευεξία,
- Συμμόρφωση σε θεραπείες και τιτλοποίηση / προσαρμογή θεραπευτικής αγωγής
- Υπενθυμίσεις επίσκεψης στον ΕΥ, ή διεξαγωγής διαγνωστικών εξετάσεων,
- Δεδομένα για την επίδραση στρατηγικών ενημέρωσης, μετρώντας για παράδειγμα το ΔΜΣ / περιφέρεια μέσης, πριν και μετά από την καμπάνια ενημέρωσης σε ένα Δήμο ή μια γειτονιά,
- Δεδομένα για την πιθανότητα συσχέτισης πχ της μεταβολής της ποιότητας ζωής και της παραγωγικότητας σε σχέση με την παχυσαρκία,
- Δεδομένα για την επίδραση του περιβάλλοντος στη παχυσαρκία (θετική από την δραστηριότητα στο φυσικό περιβάλλον ή αρνητική από την κλιματική αλλαγή).
Όλα αυτά τα δεδομένα, παράγονται και αποθηκεύονται με απόλυτη ασφάλεια, σε έναν ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, ενώ ανωνυμοποιημένα χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα για να πάρουμε αποφάσεις και να ορίσουμε προτεραιότητες για την υγεία και την ευεξία μας, είτε σε επίπεδο κοινωνίας και πολιτείας, είτε σε επίπεδο εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Συνεπώς, σε πραγματικό χρόνο ένας Επαγγελματίας Υγείας μπορεί να έχει μια συνδυαστική εικόνα για έναν ασθενή/πολίτη για το επίπεδο συμμόρφωσης στη θεραπεία, κλινικά αποτελέσματα εξετάσεων, ρύθμιση βάρους, επίτευξη στόχων βαδίσματος και άθλησης, επίπεδα ύπνου και στρες μαζί με το επίπεδο ποιότητας ζωής του. Επιπλέον, δύναται να παρατηρεί διαχρονικά πώς μεταβάλλονται όλοι οι δείκτες και να έχει μια βοήθεια στη λήψη αποφάσεων.
Παράλληλα, και ίσως σημαντικότερα, η Περιφέρεια και ο κάθε Δήμος δύναται να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο όλους τους παραπάνω δείκτες (και ακόμη περισσότερους) για όλους τους δημότες της/ του συνολικά ή/και ανά ενότητα. Δύναται να έχει εργαλεία που να ανιχνεύουν και να μετρούν πόσο επηρεάζουν την παχυσαρκία στο παράδειγμά μας, τόσο έκτακτα περιβαλλοντικά φαινόμενα π.χ. η αφρικανική σκόνη ή μια πλημμύρα, όσο και υπάρχουσες δομές π.χ. οι σχολικές εγκαταστάσεις ή ακόμη και οι περιπατητικές διαδρομές!
Ταυτόχρονα, ακριβώς επειδή μπορούμε να μετράμε, μπορούμε να εξοικονομούμε πόρους, επενδύοντας σε εκείνες τις δράσεις που παράγουν το μέγιστο αποτέλεσμα. Επίσης, μπορούμε να εξορθολογήσουμε τη φαρμακευτική δαπάνη αυξάνοντας τη φαρμακευτική συμμόρφωση, με τη βιβλιογραφία να υποδεικνύει, σχεδόν στο σύνολό της, ότι η συμμόρφωση στη θεραπεία μπορεί να μειώσει ως και 30% τη φαρμακευτική δαπάνη! Επιπλέον, μπορούμε να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά τους πόρους της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, δικτυώνοντας τις δομές σε ένα ενιαίο σύστημα με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη σχέση του με τον προσωπικό του γιατρό.
Ας φανταστούμε λοιπόν την επανάσταση που φέρνει η τεχνολογία στη διαχείριση παραγόντων κινδύνου στην καρδιολογία, στη θεραπεία και τον έλεγχο του διαβήτη, στη δυνατότητα μέτρησης και εντοπισμού διαταραχών ύπνου και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, ή στον εντοπισμό σπανίων νοσημάτων.
Τελικά, η τεχνολογία μάς δίνει πραγματικά τη δυνατότητα να δούμε το μέλλον της υγείας και της ευεξίας μας σήμερα. Εμείς στην PCC Hellas & την 4fluids, αναπτύσσοντας και προσφέροντας υπηρεσίες διαχείρισης της υγείας για σχεδόν 20 χρόνια και δημιουργώντας τεχνολογίες με επίκεντρο τον άνθρωπο, δεν φανταζόμαστε το μέλλον, έχουμε ήδη αναπτύξει και εφαρμόζουμε τις παραπάνω καινοτομίες.
Ο Γιώργος Μαζαράκης είναι CEO της PCC HELLAS – Patient Support Program Provider.
Ο Δημήτρης Θανόπουλος είναι CEO της 4FLUIDS.
