Η Merck, κορυφαία εταιρεία επιστημών και τεχνολογίας, ανακοινώνει ότι πλέον αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ τα δισκία κλαδριβίνης 10mg, που χορηγούνται για τη θεραπεία της υποτροπιάζουσας πολλαπλής σκλήρυνσης υψηλής ενεργότητας* (ΠΣ)1. Πλέον, κατόπιν της έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2017, τα δισκία κλαδριβίνης περιλαμβάνονται στη θετική λίστα των αποζημιούμενων φαρμάκων.
Τα δισκία κλαδριβίνης είναι η πρώτη βραχείας διάρκειας από του στόματος θεραπεία που προσφέρει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα, έως και 4 έτη, στα βασικά σημεία μέτρησης της ενεργότητας της νόσου σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα ΠΣ υψηλής ενεργότητας, με μέγιστη διάρκεια θεραπείας τις 20 ημέρες. Τα εν λόγω βασικά σημεία περιλαμβάνουν την εξέλιξη της αναπηρίας, τον ετησιοποιημένο ρυθμό υποτροπών και την μαγνητική τομογραφία (MRI).1
«Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μία από τις πιο συχνές νευρολογικές διαταραχές. Με την ένταξη των δισκίων κλαδριβίνης στα αποζημιούμενα φάρμακα στην Ελλάδα, είμαστε στην ευχάριστη θέση να προσφέρουμε σε ασθενείς και κλινικούς ιατρούς έναν καινοτόμο παράγοντα με απλοποιημένο δοσολογικό σχήμα, ως νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση της ενεργής υποτροπιάζουσας ΠΣ», δήλωσε η Susan King-Barnardo, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνουσα Σύμβουλος της Merck A.E.
Η άδεια κυκλοφορίας των δισκίων κλαδριβίνης, που χορηγήθηκε το 2017, βασίστηκε σε δεδομένα με περισσότερα από 10.000 ασθενοέτη, με συμμετοχή πάνω από 2.700 ασθενών στο πρόγραμμα κλινικών μελετών, καθώς και με στοιχεία παρατήρησης ορισμένων ασθενών έως και 10 έτη. Το πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης περιλάμβανε δεδομένα από τρεις μελέτες φάσης III, την CLARITY,, την CLARITY EXTENSION και την ORACLE MS και από τη μελέτη φάσης ΙΙ, ONWARD. Δεδομένα μακροχρόνιας παρακολούθησης συγκεντρώθηκαν από το 8ετές προοπτικό μητρώο, PREMIERE. Ο πλήρης χαρακτηρισμός του προφίλ οφέλους/κινδύνου των δισκίων κλαδριβίνης βασίστηκε στα αποτελέσματα αυτών των μελετών για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια.
Σήμερα, τα δισκία κλαδριβίνης κυκλοφορούν σε περισσότερες από 80 χώρες παγκοσμίως. Επιπρόσθετα δεδομένα από την κλινική πρακτική συνηγορούν υπέρ της κλινικά αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας,,, ενώ δεν έχουν αναδείξει κανένα νέο σήμα ασφάλειας.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που προσφέρουμε στους Έλληνες ασθενείς και νευρολόγους μια καινοτόμο θεραπεία για την ΠΣ», ανέφερε ο Σπύρος Δευτεραίος, Ιατρικός Διευθυντής της Merck Α.Ε. «Τα δισκία κλαδριβίνης είναι μια θεραπεία εκλεκτικής ανασύστασης του ανοσοποιητικού (SIRT). Πρόκειται για μια απλοποιημένη θεραπευτική προσέγγιση, κατά την οποία οι ασθενείς λαμβάνουν μόλις δύο βραχείς ετήσιους κύκλους δισκίων σε περίοδο τεσσάρων ετών. Στη διάρκεια αυτής της 4ετούς περιόδου, οι ασθενείς μπορεί να ωφεληθούν χωρίς να χρειάζεται να λαμβάνουν συνεχώς φάρμακα και να πρέπει να παρακολουθούνται συχνά ή να μεταβαίνουν στο νοσοκομείο».
Σε ασθενείς με υψηλής ενεργότητας νόσου, εκ των υστέρων (post hoc) αναλύσεις της 2ετούς μελέτης CLARITY, φάσης ΙΙΙ3,4 έδειξαν ότι τα δισκία κλαδριβίνης μείωσαν τον ετησιοποιημένο ρυθμό υποτροπής κατά 67% και τον κίνδυνο επιβεβαιωμένης εξέλιξης βάσει της βαθμολογίας στη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) στους 6 μήνες κατά 82% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Όπως καταδείχθηκε στη μελέτη φάσης ΙΙΙ, CLARITY EXTENSION5, δε χρειάστηκε περαιτέρω θεραπεία με δισκία κλαδριβίνης κατά τα έτη 3 και 4. Βάσει του συνόλου των δεδομένων προσδιορίστηκαν οι απαιτήσεις για τη δοσολογία και την παρακολούθηση. Οι πιο σημαντικές κλινικά ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν η λεμφοπενία και ο έρπης ζωστήρας. Ο αριθμός των λεμφοκυττάρων πρέπει να προσδιορίζεται πριν από την έναρξη της θεραπείας με δισκία κλαδριβίνης και κατά τη διάρκειά της. Η θεραπεία με δισκία κλαδριβίνης αντενδείκνυται σε ορισμένες ομάδες, όπως τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και τις εγκύους.
Σχετικά με τα δισκία κλαδριβίνης
Τα δισκία κλαδριβίνης έχουν λάβει έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη θεραπεία της υψηλά ενεργής υποτροπιάζουσας πολλαπλής σκλήρυνσης* (RMS). Τα δισκία κλαδριβίνης είναι μια βραχύα από του στόματος θεραπεία που στοχεύει με εκλεκτικά και παροδικά τα λεμφοκύτταρα, τα οποία θεωρούνται ότι διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην παθολογική πορεία της υποτροπιάζουσας ΠΣ. Από τον Μάρτιο του 2019, τα δισκία κλαδριβίνης έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Τον Αύγουστο του 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε άδεια κυκλοφορίας για τα δισκία κλαδριβίνης για τη θεραπεία υποτροπιαζουσών μορφών πολλαπλής σκλήρυνσης στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη Νορβηγία, το Λίχτενσταϊν και την Ισλανδία.
Το πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης για τα δισκία κλαδριβίνης περιλαμβάνει:
Τη μελέτη CLARITY (CLAdRIbine Tablets Treating MS OrallY): μια διετή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙΙ, η οποία σχεδιάστηκε για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των δισκίων κλαδριβίνης ως μονοθεραπείας σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση (RRMS).
Τη μελέτη επέκτασης, CLARITY EXTENSION: μια τετραετής ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙΙ που διαδέχθηκε τη μελέτη CLARITY, η οποία αξιολόγησε την ασφάλεια και τη διερευνητική αποτελεσματικότητα των δισκίων κλαδριβίνης σε διάστημα παρατεταμένης χορήγησης τεσσάρων ετών.
Τη μελέτη ORACLE MS (ORAL Cladribine in Early MS): μια διετής ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙΙ, η οποία σχεδιάστηκε για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των δισκίων κλαδριβίνης ως μονοθεραπείας σε ασθενείς με κίνδυνο εμφάνισης ΠΣ (ασθενείς που έχουν παρουσιάσει μεμονωμένο κλινικό σύνδρομο ενδεικτικό ΠΣ).
Τη μελέτη ONWARD (Oral Cladribine Added ON To Interferon beta-1a in Patients With Active Relapsing Disease): μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙ, η οποία αρχικά σχεδιάστηκε για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της ανεκτικότητας της προσθήκης δισκίων κλαδριβίνης σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές ΠΣ, οι οποίοι παρουσιάζουν ενεργότητα της νόσου ενώ βρίσκονται υπό θεραπεία με ιντερφερόνη-βήτα.
Τη μελέτη PREMIERE (Prospective Observational Long-term Safety Registry of Multiple Sclerosis): δεδομένα μακροχρόνιας παρακολούθησης από το προοπτικό μητρώο, PREMIERE, για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των δισκίων κλαδριβίνης. Το μητρώο περιλαμβάνει δεδομένα που ξεπερνούν τα 10.000 έτη ασθενών. Στο πρόγραμμα κλινικών μελετών συμμετείχαν περισσότεροι από 2.700 ασθενείς και η παρατήρηση ορισμένων ασθενών φθάνει τα 10 έτη.
Οι παρενέργειες των δισκίων κλαδριβίνης περιλαμβάνουν μείωση στον αριθμό των λεμφοκυττάρων, λοιμώξεις (συμπεριλαμβανομένου του έρπητα ζωστήρα), και πιθανό αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας. Στις κλινικές μελέτες, 20% έως 25% των ασθενών οι οποίοι έλαβαν σωρευτική δόση κλαδριβίνης 3,5 mg/kg για 2 έτη ως μονοθεραπεία ανέπτυξαν παροδική λεμφοπενία βαθμού 3 ή 4. Ασθενείς με υπερευαισθησία στο προϊόν, λοίμωξη με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), ενεργή χρόνια λοίμωξη ή κακοήθεια, μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού ή νεφρική δυσλειτουργία, καθώς και γυναίκες κατά τη διάρκεια της κύησης ή της γαλουχίας δεν θα πρέπει να λαμβάνουν δισκία κλαδριβίνης. Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία και οι άνδρες που θα μπορούσαν δυνητικά να τεκνοποιήσουν πρέπει να χρησιμοποιούν αποτελεσματική αντισύλληψη κατά τη διάρκεια της θεραπείας με κλαδριβίνη και τουλάχιστον για 6 μήνες μετά την τελευταία δόση λόγω πιθανού κινδύνου για το έμβρυο.
Ένδειξη στην ΕΕ
Τα δισκία κλαδριβίνης ενδείκνυνται για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με υψηλά ενεργή υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) όπως καθορίζεται από κλινικά ή απεικονιστικά χαρακτηριστικά.
Σημαντικές πληροφορίες ΕΕ για την ασφάλεια
Αντενδείξεις: Τα δισκία κλαδριβίνης αντενδείκνυνται σε ασθενείς με υπερευαισθησία στη δραστική ουσία, λοίμωξη με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), ενεργή χρόνια λοίμωξη (φυματίωση ή ηπατίτιδα), ενεργή κακοήθεια, μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία (κάθαρση κρεατινίνης <60ml/min) και κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας. Τα δισκία κλαδριβίνης αντενδείκνυνται επίσης σε ασθενείς με μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού, συμπεριλαμβανομένων ασθενών που επί του παρόντος λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική ή μυελοκατασταλτική θεραπεία.
Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση: Οι πιο σημαντικές κλινικά ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν λεμφοπενία και έρπης ζωστήρας.
Αιματολογική παρακολούθηση
Μειώσεις στον αριθμό των ουδετερόφιλων, στον αριθμό των ερυθρών, στον αιματοκρίτη, στην αιμοσφαιρίνη ή στον αριθμό των αιμοπεταλίων σε σύγκριση με τις αρχικές τιμές παρατηρήθηκαν επίσης στις κλινικές μελέτες, αν και αυτές οι παράμετροι συνήθως παραμένουν εντός των φυσιολογικών ορίων.
Πρόσθετες αιματολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορούν να αναμένονται εάν η κλαδριβίνη χορηγηθεί πριν από ή ταυτόχρονα με άλλες δραστικές ουσίες που επηρεάζουν το αιματολογικό προφίλ
Οι αριθμοί των λεμφοκυττάρων πρέπει να προσδιορίζονται
πριν από την έναρξη των δισκίων κλαδριβίνης κατά το έτος 1,
πριν από την έναρξη των δισκίων κλαδριβίνης κατά το έτος 2,
2 και 6 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας σε κάθε έτος θεραπείας. Εάν ο αριθμός των λεμφοκυττάρων είναι κάτω από 500 κύτταρα/mm³, θα πρέπει να παρακολουθείται ενεργά μέχρι οι τιμές να αυξηθούν ξανά.
Λοιμώξεις
Η κλαδριβίνη μπορεί να μειώσει την ανοσολογική άμυνα του οργανισμού και ενδέχεται να αυξήσει την πιθανότητα λοιμώξεων. Η λοίμωξη με HIV, η ενεργή φυματίωση και η ενεργή ηπατίτιδα πρέπει να αποκλειστούν πριν την έναρξη της κλαδριβίνης.
Η επίπτωση του έρπητα ζωστήρα αυξήθηκε σε ασθενείς που λάμβαναν κλαδριβίνη. Εάν οι αριθμοί λεμφοκυττάρων πέσουν κάτω από 200 κύτταρα/mm³, θα πρέπει να εξετάζεται προφύλαξη κατά του έρπητα σύμφωνα με την τοπική τυπική πρακτική κατά τη χρονική διάρκεια της λεμφοπενίας βαθμού 4. Μπορεί να εξεταστεί η διακοπή ή καθυστέρηση των δισκίων κλαδριβίνης μέχρι την κατάλληλη αντιμετώπιση της λοίμωξης.
Περιπτώσεις προοδευτικής πολυεστιακής λευκοεγκεφαλοπάθειας (PML) έχουν αναφερθεί για την παρεντερική κλαδριβίνη σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία για λευχαιμία τριχωτών κυττάρων με διαφορετική θεραπευτική αγωγή.
Στη βάση δεδομένων κλινικών μελετών της κλαδριβίνης στην ΠΣ (1.976 ασθενείς, 8.650 έτη ασθενών) δεν έχει αναφερθεί καμία περίπτωση PML. Ωστόσο, θα πρέπει να διενεργείται μαγνητική τομογραφία (MRI) πριν την έναρξη των δισκίων κλαδριβίνης (συνήθως εντός 3 μηνών).
Σχετικά με την Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ)
Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια αυτοάνοση, χρόνια και φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και αποτελεί τη συχνότερη, μη τραυματικής αιτιολογίας νευρολογική διαταραχή που προκαλεί αναπηρία στους νεαρούς ενήλικες. Η υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΠΣ (RRMS) αποτελεί τη συχνότερη μορφή της νόσου. Το 85% περίπου των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση διαγιγνώσκεται με RRMS. Η ακριβής αιτιολογία της ΠΣ παραμένει άγνωστη, αλλά θεωρείται ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών προσβάλλει τη μυελίνη (περίβλημα νευρικών ινών), διαταράσσοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη ροή πληροφοριών κατά μήκος των νεύρων. Επί του παρόντος, η πολλαπλή σκλήρυνση δεν είναι ιάσιμη. Υπάρχουν όμως θεραπείες που βοηθούν στην επιβράδυνση της πορείας της νόσου.
