Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης
«Οι πρώτοι θάνατοι από ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι γεγονός». Παράλληλα, δεκάδες κρούσματα ύποπτων ασθενειών που συνδέονται με τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου καταγράφονται σε διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να έχει σημάνει ένας άτυπος παγκόσμιος συναγερμός και πολλοί να κάνουν ήδη λόγο για τη «Νόσο των Ατμιστών».
Τι συμβαίνει; Πώς ένα προϊόν το οποίο έχει κριθεί από έγκυρες παγκόσμιες επιστημονικές μελέτες ως κατά πολύ λιγότερο βλαβερό από το τσιγάρο και ταυτόχρονα το πιο επιτυχημένο μέσο διακοπής της συνήθειας του καπνίσματος, έπειτα από περισσότερα από 10 χρόνια διάθεσής του στις αγορές όλου του κόσμου, ξαφνικά δαιμονοποιείται και θεωρείται υπαίτιο για μυστηριώδεις πνευμονικές ασθένειες, ακόμα και για μη εξηγήσιμους θανάτους;
Η πληροφόρηση αυτή, με αφορμή βεβαίως τη «γέννηση» αυτής της αποκαλούμενης «νόσου», προέρχεται από τις ΗΠΑ, μία χώρα στην οποία η αντιμετώπιση των Αρχών προς το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι αντιστρόφως ανάλογη από την αποδοχή που έχει από τους πολίτες. Εχθρική νομοθεσία, «αυστηρές προειδοποιήσεις» πέραν και εκτός των πορισμάτων της επιστήμης, στον βαθμό μάλιστα ακόμα και της «εξίσωσής» του με το κάπνισμα, είναι η κατάσταση που επικρατεί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ως εκ τούτου τα πρόσφατα γεγονότα αποτέλεσαν το νερό στον μύλο της εχθρικής επιχειρηματολογίας για το άτμισμα.
Τι διαδόθηκε στον κόσμο…
Πηχυαίοι τίτλοι δημοσιευμάτων από τα τέλη Αυγούστου, οι οποίοι ελάχιστη ή ουδεμία σχέση έχουν με την ουσία της είδησης που πραγματεύονται, είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού για το ίδιο ζήτημα. Με την αλήθεια συνήθως να κρύβεται κάπου ανάμεσα από τις γραμμές…
Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε το πώς ένα υπαρκτό -και συνάμα ανησυχητικό- ζήτημα ασθένειας περισσοτέρων από 200 ανθρώπων (και 6 θανάτων) που προέκυψε σε συγκεκριμένο χρόνο και σε συγκεκριμένο τόπο κατέληξε, σχεδόν αμέσως, σε αβάσιμες κινδυνολογίες και άτοπες γενικεύσεις, για το πιο επιτυχημένο, όπως αναφέρθηκε, μέσο που επιλέγουν εκατομμύρια καπνιστές για να διακόψουν τη συνήθειά τους. Γεγονός, φυσικά, που από μόνο του τελικά συνεπάγεται τον κίνδυνο οι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου που έχουν καταφέρει να κόψουν το κάπνισμα να κάνουν δεύτερες σκέψεις και να επιστρέψουν στη βλαβερή τους συνήθεια.
Όλα ξεκίνησαν όταν το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ ανακοίνωσε σχετικά ότι έχει καταγράψει από τα τέλη Ιουνίου 215 κρούσματα μιας σοβαρής πνευμονολογικής πάθησης σε 22 από τις 50 αμερικανικές πολιτείες, η οποία συνδέεται με το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
«Τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς περιλαμβάνουν αδυναμία, δύσπνοια, βήχα και σε κάποιες περιπτώσεις εμετούς και διάρροιες. Η αιτία της ασθένειας δεν έχει εντοπιστεί, αλλά όλοι οι ασθενείς είχαν χρησιμοποιήσει πρόσφατα ηλεκτρονικό τσιγάρο για να εισπνεύσουν νικοτίνη και σε κάποιες περιπτώσεις κάνναβη» ανέφερε η ανακοίνωση.
«Η σοβαρότητα της ασθένειας από την οποία πάσχουν οι άνθρωποι είναι ανησυχητική. Όλος ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και το άτμισμα μπορεί να είναι επικίνδυνα» ανέφεραν στελέχη του οργανισμού, επισημαίνοντας:
«Με λύπη ενημερωθήκαμε για τον πρώτο θάνατο που συνδέεται με την επιδημία μιας σοβαρής πνευμονολογικής ασθένειας μεταξύ των χρηστών του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ο τραγικός θάνατος στο Ιλινόις ενισχύει τους σοβαρούς κινδύνους που συνδέονται με τα προϊόντα του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Το άτμισμα εκθέτει τους χρήστες σε διάφορες ουσίες, για τις οποίες δεν διαθέτουμε επαρκείς πληροφορίες για τις βλαπτικές επιπτώσεις που ενδέχεται να έχουν».
Αυτές οι ανακοινώσεις (και με το κατάλληλο… «φιλτράρισμα») προκάλεσαν την παγκόσμια ανησυχία στους ατμιστές, πολλοί εκ των οποίων αποδεδειγμένα χάρη στο ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν καταφέρει να κόψουν το κάπνισμα. Πλέον, ο κάθε χρήστης του ηλεκτρονικού τσιγάρου αναρωτιόταν αν αφορά και τον ίδιο η παραπάνω μυστηριώδης ασθένεια και αν, τελικά, η επιλογή του να κάνει τη μετάβαση από το άτμισμα στο κάπνισμα -του οποίου οι συνέπειες είναι μεν καταστροφικές, αλλά… γνωστές- είναι σωστή.
… και τι πραγματικά ισχύει
Τελικά, λίγες εβδομάδες πέρασαν και ο πανικός των πρώτων ημερών έδωσε τη θέση του στην ψύχραιμη και ορθολογική αντιμετώπιση του συμβάντος.
«Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, που αξιολογεί όλα τα διαθέσιμα στοιχεία από τους ιατρικούς φακέλους των ασθενών, έχει προς το παρόν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κοινό χαρακτηριστικό των πασχόντων είναι το νεαρό της ηλικίας τους και η χρήση συσκευών ατμίσματος με μείγματα που είτε είχαν παρασκευάσει μόνοι τους στο σπίτι τους ή περιείχαν νικοτίνη ή ακόμα και ινδική κάνναβη.
»Ήδη, δείγματα προϊόντων έχουν ξεκινήσει να αναλύονται και σύντομα θα εντοπιστούν οι ουσίες που οδήγησαν σε αυτό το μπαράζ οξύτατων πνευμονικών δηλητηριάσεων» αναφέρεται σε σχετική νεότερη ανακοίνωση.
Πλέον, δηλαδή, είναι δεδομένο ότι σε όλα τα περιστατικά ουδείς άτμισε εγκεκριμένα υγρά αναπλήρωσης, παρά παρασκευές που έγιναν υπό αμφίβολες συνθήκες και με άγνωστα συστατικά, εκ των οποίων, όπως διαπιστώθηκε ήδη σχεδόν για όλες τις περιπτώσεις, κανναβινοειδή ή και έλαιο με THC (χασισέλαιο).
«Οι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου καλούνται να μην αγοράζουν υγρά ή ανταλλακτικά στον δρόμο. Δεν πρέπει να τροποποιούν τα προϊόντα των ηλεκτρονικών τσιγάρων, ούτε να προσθέτουν ουσίες που δεν προβλέπονται από τον κατασκευαστή» αναφέρει επίσης η CDC στην πρόσφατη ανακοίνωσή της, διαχωρίζοντας εν τέλει την ορθή και εγκεκριμένη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, από την οποία κανένα τέτοιο περιστατικό παγκοσμίως δεν έχει σημειωθεί, με αυτό που συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση στις 22 Πολιτείες των ΗΠΑ.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων των ΗΠΑ, η FDA, σε ανακοίνωση του στις 6 Σεπτεμβρίου επιβεβαιώνει ότι τα περισσότερα περιστατικά σχετίζονται με άτμισμα ελαίου μαριχουάνας (THC) και κάλεσε τους ατμιστές των ΗΠΑ να αποφεύγουν να αγοράζουν προϊόντα ατμίσματος από το δρόμο ή τη μαύρη αγορά, να αποφύγουν τη χρήση ελαίου μαριχουάνας (THC) καθώς και να σταματήσουν να τροποποιούν ή να προσθέτουν ουσίες στα προϊόντα που αγοράζουν στα καταστήματα.
Η πρώτη σύλληψη
Οι αρχές μάλιστα, προχώρησαν σε εκτεταμένες έρευνες για το ζήτημα και ήδη συνελήφθη ένας άνδρας από το Wisconsin, κατηγορούμενος για παράνομη επιχείρηση που απασχολούσε 10 εργαζόμενους και παρήγαγε, κάθε μέρα για σχεδόν δύο χρόνια, χιλιάδες πλαστούς ατμοποιητές ηλεκτρονικού τσιγάρου προγεμισμένους με έλαιο μαριχουάνας (THC).
Οι εισαγγελείς της κομητείας Kenosha δήλωσαν ότι ο 20χρονος Tyler Huffhines είχε εργαζόμενους για να συσκευάζουν με «επαγγελματικό» τρόπο τους ατμοποιητές. Οι αρχές δήλωσαν ότι οι εργαζόμενοι συσκεύαζαν περίπου 3.000 έως 5.000 προγεμισμένους ατμοποιητές την ημέρα, οι οποίοι πωλούνταν προς 16 δολάρια το πακέτο…
Επίσης, οι αρχές στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης έχουν επικεντρώσει την έρευνά τους σε ένα συστατικό που ονομάζεται οξική βιταμίνη Ε (Vitamin E acetate), το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί για να κάνει πιο πυκνό, πιο παχύρευστο το υγρό αναπλήρωσης που περιέχει έλαιο μαριχουάνας και το οποίο θεωρείται επικίνδυνο εάν θερμανθεί και εισπνευστεί. Ο CDC διερευνά επίσης την οξική βιταμίνη Ε (Vitamin E acetate), αλλά οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι εξετάζουν και διάφορα άλλα συστατικά…
Εν ολίγοις, αυτή η «νόσος των ατμιστών» δεν αφορά τους ατμιστές στην πραγματικότητα αλλά ορισμένους που χρησιμοποιούν αμφιβόλου ποιότητας συσκευές ατμίσματος στις οποίες εισάγουν άγνωστες και ναρκωτικές ουσίες σε μορφή… υγρού αναπλήρωσης!
«False alarm» δηλαδή, αλλά η «ζημιά» για τους καπνιστές που ψάχνουν λύσεις για να το κόψουν μπορεί να έχει ήδη γίνει…
Κωνσταντίνος Φαρσαλινός: «Δεν πρόκειται ούτε για νόσο ούτε για επιδημία, αλλά για οξεία βλάβη του αναπνευστικού που προκλήθηκε από τη χρήση παράνομων προϊόντων»
Το zougla.gr συνομίλησε με τον πλέον ειδικό – παγκοσμίως- επί του θέματος, τον δρα Κωνσταντίνο Φαρσαλινό, καρδιολόγο στο Ωνάσειο, ο οποίος έχει εκπονήσει και δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά περισσότερες από 75 (!) μελέτες, σε συνεργασία με ελληνικά και διεθνή μεγάλα ινστιτούτα και πανεπιστήμια, που σχετίζονται με τις επιπτώσεις από τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην υγεία.
Ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός μάς ξεκαθάρισε: «Όλα αυτά δεν αφορούν τα υγρά αναπλήρωσης που αγοράζουμε στα καταστήματα, αλλά υγρά τα οποία αγοράστηκαν παρανόμως, στη μαύρη αγορά, και που περιέχουν διάφορες επιβλαβείς ουσίες, από ναρκωτικά μέχρι και μυκητοκτόνα. Να ξεκαθαρίσουμε, επίσης, ότι μιλάμε για χρήση μπαταρίας και αντίστασης για να εισπνέονται παράνομες και ναρκωτικές ουσίες, και όχι για αυτό που εννοούμε ως ηλεκτρονικό τσιγάρο».
«Από το 2010 που διατίθεται το ηλεκτρονικό τσιγάρο στις ΗΠΑ, υπάρχουν 10 εκατομμύρια ατμιστές και ξαφνικά, σε μια σύντομη χρονική περίοδο λίγων ημερών, παρουσιάζονται δεκάδες οξέα περιστατικά αναπνευστικής ανεπάρκειας, σε μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα. Από επιδημιολογικής απόψεως, είναι ξεκάθαρο ότι κάτι πολύ συγκεκριμένο φταίει. Δεν πρόκειται φυσικά για ”νόσο”, αλλά για οξεία δηλητηρίαση που εκδηλώνεται στο αναπνευστικό ως οξεία βλάβη και που δεν έχει καμία σχέση με τη μακρόχρονη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, και για κάποια αρνητική επίπτωση που εκδηλώθηκε και σιγά σιγά επιδεινώθηκε» εξηγεί.
Ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός επέλεξε να χρησιμοποιήσει και ένα παράδειγμα:
«Παλιά θα θυμάστε το πρόβλημα που παρουσιάστηκε με τα κοτόπουλα και τις διοξίνες. Υπαινίχθηκε κάποιος ότι δεν πρέπει να τρώμε κοτόπουλα; Το ίδιο και με τα αλκοολούχα ποτά, αφού υπάρχουν οι γνωστές παράνομες ”μπόμπες” που περιέχουν μεθανόλη και έχουν τις συνέπειες που ξέρετε. Δεν είπε κανείς να καταργηθούν τα αλκοολούχα ποτά»…
«Συνιστούμε την αγορά προϊόντων που είναι καταχωρημένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει σχετικό θεσμοθετημένο πλαίσιο από το 2010. Πάντα να χρησιμοποιούμε τέτοια προϊόντα και όχι ιδιοκατασκευές. Ο χρήστης να μην μπει στον “πειρασμό” να αγοράσει φθηνότερα ή εναλλακτικά προϊόντα» καταλήγει.
Ακούστε τη συνέντευξη:
Δείτε ακόμα:
