Ζήσης Ψάλλας
Οι θηλυκοί μπαμπουίνοι με υψηλά επίπεδα ορμονών του στρες (γλυκοκορτικοειδών) καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου.
Ως μέρος μιας από τις μακρύτερες μελέτες άγριων πρωτευόντων στον κόσμο, οι επιστήμονες παρακολουθούν τις κινήσεις περίπου 240 μπαμπουίνων από την ημέρα που γεννιούνται έως το τέλος της ζωής τους.
Τα γλυκοκορτικοειδή είναι στεροειδείς ορμόνες (κυρίως η κορτιζόλη) και παράγονται από το φλοιό των επινεφριδίων. Αφυπνίζουν τον εγκέφαλο προκειμένου να αντιδράσει σε ένα ερέθισμα, δίνουν ενέργεια και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Όμως η χρόνια έκθεση του σώματος σε γλυκοκορτικοειδή έχει παρενέργειες.
Με βάση τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά τους, οι ερευνητές κατάφεραν να δείξουν ότι οι θηλυκοί μπαμπουίνοι με τα υψηλότερα επίπεδα γλυκοκορτικοειδών πεθαίνουν σε νεαρότερη ηλικία. Έδειξαν ότι τα σταθερά υψηλά επίπεδα γλυκοκορτικοειδών θα μπορούσαν να μειώσουν τη διάρκεια ζωής κατά 5,4 χρόνια, ή περίπου το ένα τέταρτο του προσδόκιμου ζωής των μπαμπουίνων οι οποίοι ζουν περί τα 19 χρόνια. Δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο περιοδικό Science Advances και δείχνουν ότι οι ορμόνες που ρυθμίζουν το στρες μπορούν να είναι ένα δίκοπο σπαθί όταν πρόκειται για την υγεία.
“To στρες είναι απαραίτητο, εάν δεν είχατε μια γρήγορη αντίδραση ορμονών σε στρεσογόνες καταστάσεις δεν θα μπορούσατε να προετοιμάσετε το σώμα σας να αντιδράσει σε πράγματα που είναι επικίνδυνα στο περιβάλλον σας”, λέει ο Fernando Campos, επικεφαλής συγγραφέας της σχετικής μελέτης και επίκουρος καθηγητής Βιολογικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Σαν Αντόνιο.. “Από την άλλη όμως, υπάρχει το ενδεχόμενο αυτό να έχει κόστος για την υγεία σας που συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου. Εάν η ανταπόκρισή σας στο άγχος είναι υπερβολική, εάν εκκρίνετε υπερβολική ποσότητα γλυκοκορτικοειδών στη διάρκεια της ζωή σας, υπάρχει το ενδεχόμενο αυτό να είναι παθογόνο και να οδηγήσει σε μικρότερη διάρκεια ζωής”.
Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επικύρωση δεδομένων που εξετάζουν τις επιπτώσεις στην υγεία των γλυκοκορτικοειδών τόσο σε πειραματόζωα όσο και σε άγρια είδη.
Αν και ο Campos συμβουλεύει προσοχή σχετικά με την προέκταση των στοιχείων στον άνθρωπο, λέει ότι οι μπαμπουίνοι είναι ένα εξαιρετικό ζωικό μοντέλο για τη μελέτη των συνδέσεων μεταξύ των ορμονών του στρες και της διάρκειας ζωής των ανθρώπων.
