Ζήσης Ψάλλας
Ο τρόπος με τον οποίο το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα καταφέρνει να διατηρήσει τη λεπτή ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστος. Είναι όμως γνωστό ότι οι ανοσοσφαιρίνες τύπου Α, που αναφέρονται ως αντισώματα IgA, παίζουν σημαντικό ρόλο.
Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Δρ. Tim Rollenske και τον καθηγητή Andrew Macpherson από το Τμήμα Βιοϊατρικής Έρευνας (DBMR) στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης μπόρεσαν πρόσφατα να δείξουν σε ένα μοντέλο ποντικού ότι τα αντισώματα IgA περιορίζουν την ικανότητα των καλοήθων βακτηρίων σε διάφορα επίπεδα. Αυτό επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να ρυθμίσει λεπτομερώς τη μικροβιακή ισορροπία στο έντερο. “Πετύχαμε να αποδείξουμε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει και περιορίζει αυτά τα βακτήρια με πολύ συγκεκριμένο τρόπο”, εξηγεί ο Rollenske. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.
Τα αντισώματα IgA είναι τα πιο κοινά αντισώματα στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και εκκρίνονται από εξειδικευμένα κύτταρα στους βλεννογόνους. Αποτελούν τα δύο τρίτα των ανθρώπινων ανοσοσφαιρινών. Παραδόξως, τα περισσότερα αντισώματα IgA που παράγονται από το σώμα στρέφονται εναντίον των καλοήθων βακτηρίων στην εντερική χλωρίδα. Χωρίς αυτήν την ανοσολογική προστασία, αυτοί οι μικροοργανισμοί θα μπορούσαν να έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία και να προκαλέσουν εντερικές παθήσεις. Ωστόσο, το μυστήριο του τρόπου με τον οποίο τα αντισώματα IgA ρυθμίζουν τη συναινετική συνύπαρξη στο έντερο έχει παραμείνει άλυτο.
Στο πείραμά τους, οι ερευνητές κατάφεραν να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο. Κατάφεραν να παράγουν επαρκή ποσότητα αντισωμάτων IgA ειδικά κατευθυνόμενα ενάντια σε έναν τύπο βακτηρίων Escherichia coli, ένα τυπικό εντερικό βακτήριο. Τα αντισώματα αναγνώρισαν και προσδέθηκαν σε ένα δομικό στοιχείο στη μεμβράνη των μικροοργανισμών.
Στο πείραμά τους, στο οποίο εργάστηκαν οι ερευνητές για τρία χρόνια, πέτυχαν να εντοπίσουν την in-vitro και in-vivo επίδραση στα έντερα ποντικών χωρίς μικρόβια Τα αντισώματα βρέθηκαν να επηρεάζουν την ικανότητα των βακτηρίων με διάφορους τρόπους. Η κινητικότητα των βακτηρίων περιορίστηκε, για παράδειγμα, ή εμπόδισαν την πρόσληψη δομικών στοιχείων της ζάχαρης για το μεταβολισμό των βακτηρίων.
Το ερώτημα γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα επιτυγχάνει μια ισορροπία με τα καλοήθη βακτήρια στο έντερο ενώ καταστρέφει τους παθογόνους εισβολείς μένει να διευκρινιστεί.