Η ζωή στο κατώτατο σημείο της κοινωνικής σκάλας μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.
Μια ερευνητική ομάδα από το Duke University και το University of Chicago μελέτησε 45 ρέζους μακάκους και διαπίστωσε ότι οι μαϊμούδες που ανεβαίνουν στην κοινωνική ιεραρχία εξακολουθούν να δείχνουν τα αποτελέσματα της κάποτε χαμηλής τους κοινωνικής κατάστασης στο μοριακό επίπεδο ακόμα και μετά την άνοδό τους.
Τα ζώα που βρίσκονται στο κάτω μέρος της κοινωνικής σκάλας είναι γνωστό ότι έχουν βραχύτερες και πιο άρρωστες ζωές από αυτά που βρίσκονται στην κορυφή.
Οι θηλυκοί ρέζους μακάκοι του ζωολογικού κήπου αγωνίζονται μεταξύ τους για την κοινωνική τους κατάσταση, μέχρις ότου δημιουργηθεί μια κοινωνική τάξη και ο καθένας ξέρει τη θέση του. Τα κυρίαρχα θηλυκά κάνουν γενικά ό,τι θέλουν, καπαρώνουν πρώτα το φαγητό και τον χώρο, λαμβάνουν συχνά περιποίηση και πιέζουν τα άλλα να δείξουν ποιος είναι ο προϊστάμενος. Τα κατώτερα θηλυκά, από την άλλη πλευρά, περιμένουν τη σειρά τους.
Στην αρχή του πειράματος, οι ερευνητές έθεσαν μη συγγενικά θηλυκά που δεν γνώριζαν το ένα το άλλο σε ομάδες των πέντε, εισάγοντάς τα ένα προς ένα. Οι μακάκοι καθορίζουν ποιος είναι κοινωνικά ανώτερος με βάση την αρχαιότητα: οι προηγούμενες αφίξεις ξεπερνούν κοινωνικά τις επόμενες.
Μετά από ένα χρόνο, οι ερευνητές άλλαξαν τις ομάδες και επανεισήγαγαν τις μαϊμούδες με διαφορετική σειρά, ώστε να δημιουργηθεί μια νέα κοινωνική τάξη. Καθώς άλλαξαν οι ιδιότητες της ομάδας, άλλαξε και η κοινωνική κατάσταση στα νέα γκρουπ. Μερικά ζώα που αποτελούσαν ευάλωτο στόχο ανέβηκαν κοινωνικά και έγιναν πιο κυρίαρχα, ενώ άλλα έγιναν πιο υποτακτικά.
Τότε οι ερευνητές κοίταξαν το αίμα των πιθήκων. Σε μια ανάλυση που δημοσιεύτηκε το 2016, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η κοινωνική θέση των θηλυκών επηρεάζει τον τρόπο ενεργοποίησης και απενεργοποίησης χιλιάδων γονιδίων στα κύτταρα του αίματος, ειδικά τα ανοσολογικά γονίδια που εμπλέκονται στην καταπολέμηση της λοίμωξης.
Στα θηλυκά που έπεσαν ένα ή δύο σκαλοπάτια στην κοινωνική σκάλα φάνηκαν τα αποτελέσματα της υποβάθμισής τους στα γονίδιά τους. Αλλά αυτό που ήταν εκπληκτικό ήταν ότι ακόμα και στα θηλυκά που ανέβηκαν τα σκαλοπάτια, η παρενόχληση που υπέφεραν στο παρελθόν συνέχισε να έχει επιπτώσεις.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
