Ζήσης Ψάλλας
Μια μελέτη 2.751 ατόμων σε 14 έθνη εντόπισε καθολικά εκτιμημένες ιδιότητες, όπως η ευφυΐα και η ειλικρίνεια, που μπορούν να αυξήσουν το κοινωνικό στάτους ενός ατόμου. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Personality and Social Psychology και συμπληρώνουν ένα σημαντικό κενό στην κατανόηση της ψυχολογίας πίσω από το ποιος “ανεβαίνει” στις ανθρώπινες κοινωνίες.
Οι ερευνητές συνέκριναν τις εντυπώσεις 240 ανθρώπων -συμπεριλαμβανομένων πράξεων, χαρακτηριστικών και γεγονότων- για να προσδιορίσουν τι αύξησε και εξασθένησε την εκτίμηση ενός ατόμου στα μάτια των άλλων. Διαπίστωσαν ότι ορισμένες ιδιότητες όπως το να είσαι ειλικρινής, εργατικός, ευγενικός, έξυπνος, έχοντας ένα ευρύ φάσμα γνώσεων, κάνοντας θυσίες για τους άλλους και έχοντας καλή αίσθηση του χιούμορ αύξησαν την κοινωνική αξία ενός ατόμου.
Από τους τσιγγάνους στη Ρουμανία έως τους γηγενείς νησιώτες του Γκουάμ, οι άνθρωποι που εμφανίζουν νοημοσύνη, γενναιότητα και ηγεσία αυξάνουν το στάτους στα μάτια των συνομηλίκων τους. “Όμως, η κατοχή χαρακτηριστικών που δημιουργούν κόστος στους άλλους θα προκαλέσει την πτώση της στάτους σας, είτε ζείτε στη Ρωσία είτε στην Ερυθραία.
Αν και αυτή η μελέτη διεξήχθη πριν από την τρέχουσα πανδημία του κορωνοϊού, είναι ενδιαφέρον ότι το να είσαι φορέας ασθένειας είναι παγκοσμίως επιζήμιο για την κοινωνική θέση ενός ατόμου. Οι κοινωνικά μεταδιδόμενες ασθένειες είναι εξελικτικά αρχαίες προκλήσεις για την επιβίωση του ανθρώπου, οπότε οι άνθρωποι έχουν ψυχολογικές προσαρμογές αποφυγής τους. Η μείωση του κοινωνικού στάτους ενός ατόμου είναι μια εξελικτικά αρχαία μέθοδος κοινωνικής απόστασης από φορείς ασθένειας.
Εξετάζοντας τις καθολικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων στα κριτήρια του στάτους, η μελέτη υποστήριξε ότι η ικανότητα και η προθυμία να προστασίας των άλλων -επιδεικνύοντας γενναιότητα και φυσική ικανότητα και λαμβάνοντας ρίσκο για την προστασία των συμμάχων- ήταν πιο ενισχυμένη για τους άνδρες από τις γυναίκες. Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες εκτιμήθηκαν περισσότερο κοινωνικά για τις ποιότητες που σχετίζονται με τις οικιακές δεξιότητες και την ελκυστικότητα.
